Αθήνα, 13 Οκτωβρίου 2021 
Η δεύτερη Έκθεση για το Κράτος Δικαίου στα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, απηχεί πλήρως τις διαχρονικές ανησυχίες και πάγιες θέσεις της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος για την καταπολέμηση της διαφθοράς στη χώρα και, ως εκ τούτου, η  Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς δεσμεύεται ότι οι προτάσεις βελτίωσης που διατυπώνονται στην έκθεση θα αποτελέσουν προτεραιότητες στο έργο της κατά το επόμενο διάστημα.
Αναλυτικότερα:
Δικαιοσύνη
Μολονότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεσή της για το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης¹ αναγνωρίζει κάποια θετικά βήματα της χώρας (στη συλλογή στατιστικών στοιχείων, στη δημιουργία ειδικών δικαστικών τμημάτων και στην ηλεκτρονική δικαιοσύνη), εντούτοις, σημειώνει ότι η Δικαιοσύνη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις στην ποιότητα και στην αποδοτικότητά της, ενώ η πρόοδος της χώρας από πέρυσι είναι μικρή. Σημαντικά πορίσματα προς τούτο περιέχονται και στην έκθεση⁸ “Exporting Corruption 2020” της Διεθνούς Διαφάνειας.
Ένα συναφές θεσμικό ζήτημα που τέθηκε από τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τη διμερή συνάντησή τους ενόψει σύνταξης της έκθεσης είναι οι σοβαρές ανησυχίες της σχετικά με την έλλειψη πρόβλεψης περιόδων αποστασιοποίησης (‘’cool-off periods’’) για τους δικαστές που αποχωρούν από το λειτούργημά τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα επικεφαλής των ανώτατων δικαστηρίων να γίνονται βουλευτές, σύμβουλοι πρωθυπουργού, επικεφαλής ανεξάρτητων αρχών κλπ. αμέσως μετά την αποχώρησή τους από το δικαστικό σώμα, αφήνοντας έτσι χώρο για αμφισβήτηση της ανεξαρτησίας και ακεραιότητάς τους ως δικαστών.
Θεσμικό πλαίσιο πάταξης της διαφθοράς²
Η  Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεσή της αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα έχει θεσπίσει ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς, με την Εθνική Αρχή Διαφάνειας επιβλέπουσα την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης.
Η νέα στρατηγική κατά της διαφθοράς για την περίοδο 2022-2025 βρίσκεται σε στάδιο προεργασίας.
Η αντίληψη εμπειρογνωμόνων και στελεχών επιχειρήσεων σχετικά με την διαφθορά μαρτυρεί ότι ο δημόσιος τομέας είναι επιρρεπής στη διαφθορά σε υψηλό βαθμό. Ενδεικτική είναι και η κατάταξη της χώρας στη 16η θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ και στην 59^η θέση σε παγκόσμια κλίμακα, βαθμολογούμενη με 50/100 στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020 της Διεθνούς Διαφάνειας¹⁴.
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι η διοικητική επάρκεια στις αρχές καταπολέμησης διαφθοράς σημειώνουν σταδιακή βελτίωση. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της δράσης κατά της διαφθοράς. Οι προκλήσεις για τις εισαγγελικές αρχές της χώρας αφορούν ιδίως την έλλειψη  εξειδικευμένου προσωπικού. Πρόκληση εξίσου καίρια παραμένει η γενική έλλειψη και καθυστέρηση στην ανάπτυξη ψηφιακών εργαλείων για τον εντοπισμό εξελιγμένων οικονομικών εγκλημάτων, όπως και η απουσία  συστήματος διαχείρισης υποθέσεων.
Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς σημειώνει σχετικά την μη στόχευση της διαφθοράς υψηλόβαθμων προσώπων από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, ενώ θα καλωσόριζε και την μεταρρύθμιση της διαδικασίας επιλογής του Πρόεδρου και των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης της Εθνικής Αρχής κατά τα πρότυπα της διαδικασίας επιλογής των επικεφαλής των ανεξάρτητων συνταγματικά κατοχυρωμένων αρχών, η οποία απαιτεί στήριξη και εκ μέρους της Αντιπολίτευσης, ώστε να ενισχυθεί η ανεξαρτησία της ελεγκτικής αρχής που καλείται να διερευνήσει διαφθορά ενίοτε διαπραττόμενη από ισχυρά συμφέροντα ^[1].
Περαιτέρω, η Έκθεση Κράτους Δικαίου 2021 κάνει αναφορά στις  επικαιροποιημένες διατάξεις σχετικά με την τροποποίηση του καθεστώτος ασυλίας των μελών του Κοινοβουλίου και των υπουργών που τέθηκε σε ισχύ το 2020 και είχε ως αποτέλεσμα την παράταση του νόμιμου ορίου και τη συνακόλουθη άρση της ασυλίας πολιτικών προσώπων για υποθέσεις διαφθοράς.
Εξελίξεις εντοπίζονται και στο πεδίο χρηματοδότησης κομμάτων³ και δηλώσεων περιουσιακών στοιχείων⁴. Η Επιτροπή στην έκθεσή της επισημαίνει την μικρή πρόοδο και τις προκλήσεις που απαντώνται στις καταστάσεις περιουσιακών στοιχείων των πολιτικών ενώ εκτενή μνεία κάνει και στο σημαντικό έργο της Επιτροπής Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης. Αναφορικά με τις δηλώσεις εισοδήματος και περιουσιακών στοιχείων βουλευτών και πολιτικών, αυτές υποβάλλονται ηλεκτρονικά και δημοσιεύονται ετησίως. Ωστόσο, όπως ορθά επισημαίνει η Έκθεση, οι εν λόγω δηλώσεις δημοσιεύονται με καθυστερήσεις και είναι διαθέσιμες μόνο σε μορφή .pdf, γεγονός που καθιστά την ουσιαστική ανάλυση μια εντατική και χρονοβόρα διαδικασία.
Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς έχει δημοσιεύσει  λεπτομερείς προτάσεις για τη βελτίωση της ποιότητας των δεδομένων που υποβάλλουν οι βουλευτές στο σύστημα πληροφορικής του pothen.gr και έχει μετατρέψει τα pdf σε ανοιχτή μορφή δεδομένων σε ένα φιλικό προς το χρήστη διαδικτυακό εργαλείο με διαδραστικά γραφήματα: https://www.integritywatch.gr/
Αναφορικά με το καθεστώς προστασίας των whistleblowers, η αρμόδια νομοπαρασκευαστική επιτροπή για τη μεταφορά της σχετικής οδηγίας της ΕΕ δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει το ΣχΝ. Σχετικά, η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς δημοσίευσε σειρά προτάσεων και συστάσεων⁵ σχετικά με τον καλύτερο τρόπο ενσωμάτωσης της Οδηγίας της ΕΕ στην ελληνική έννομη τάξη, η οποία υποβλήθηκε και στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή. Ενώ από κοινού με άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μέσα από τη συμμαχία #miliste πραγματοποίησε ανοιχτό κάλεσμα προς την κυβέρνηση να διαβουλευτεί από κοινού με την κοινωνία των πολιτών για τη διαμόρφωση ενός θεσμικού πλαισίου ισχυρού.
Στην Έκθεση Κράτους Δικαίου 2021 επισημαίνεται, επίσης, η έλλειψη προόδου στη ρύθμιση του lobbying. Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς, εδώ και χρόνια, έχει επισημάνει την ανάγκη ρύθμισης του lobbying στη χώρα. Μάλιστα, στο πλαίσιο πρωτοβουλίας του Vouliwatch και της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος απεστάλη στο Υπουργείο Εσωτερικών αίτημα για τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στη διαμόρφωση του ΣχΝ.
Πολυφωνία Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης
Η Έκθεση της Επιτροπής αναγνωρίζει και αναδεικνύει τη μεταφορά της ευρωπαϊκής Οδηγίας για τα Οπτικοακουστικά Μέσα, χωρίς να παραλείπει να διατυπώσει ανησυχίες αναφορικά με την ανεξαρτησία των οικονομικών πόρων του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ). Εστιάζει, ακόμη, στη νέα νομοθεσία που έρχεται να ενισχύσει τη διαφάνεια του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των ΜΜΕ, αλλά και την ανεξαρτησία του ΕΣΡ από την κυβερνητική επιρροή.  Εγείρει ανησυχίες για την απουσία συστηματικής δημόσιας γνωστοποίησης  πληροφοριών αναφορικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΜΜΕ στο ευρύτερο κοινό.
Η Έκθεση καταγράφει  την δολοφονία του Έλληνα δημοσιογράφου του αστυνομικού ρεπορτάζ Γεωργίου Καραϊβάζ, επισημαίνοντας την αύξηση των επιθέσεων και απειλών σε βάρος των δημοσιογράφων.
Σημεία, ωστόσο, που παραλείπονται στην Έκθεση αφορούν μεταξύ άλλων στη δημόσια εκστρατεία «Μένουμε Σπίτι», που ξεκίνησε στο ξέσπασμα της πανδημίας Covid-19, και στο πλαίσιο της οποίας διατέθηκαν 20 εκατομμύρια ευρώ σε μέσα μαζικής ενημέρωσης παντός είδους, αρχικά χωρίς δημοσίευση οποιουδήποτε καταλόγου σχετικά με το ποσό που λαμβάνει κάθε μέσο ενημέρωσης. Μετά από ευρεία δημόσια κριτική, ο αρμόδιος Υπουργός, κ. Στέλιος Πέτσας, δημοσίευσε τη λίστα με το ποσό που έλαβε κάθε μέσο ενημέρωσης (η λεγόμενη «λίστα Πέτσα»). Ωστόσο, μέχρι σήμερα, τα κριτήρια για την κατανομή των συγκεκριμένων ποσών σε κάθε μέσο ενημέρωσης παραμένουν άγνωστα. Καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς έχει επισημάνει την ανάγκη διατήρησης και αύξηση της διαφάνειας, της ακεραιότητας και της λογοδοσίας σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής.
Θεσμικοί Έλεγχοι & Ισορροπίες
Θετικά αξιολογεί η Έκθεση τα βήματα για την βελτίωση της νομοθετικής διαδικασίας  δυνάμει της εφαρμογής του νόμου περί Επιτελικού Κράτους¹⁰ με την σύσταση της νέας υπηρεσίας της Προεδρίας της Κυβέρνησης με πιο ενεργό ρόλο στη νομοθετική διαδικασία.
Η ως άνω Γενική Γραμματεία είναι επιφορτισμένη με την έκδοση κατευθυντήριων γραμμών  για τον σχεδιασμό Εκθέσεων Επιπτώσεων που συνοδεύει κάθε σχέδιο νόμου. Επιπλέον, συστήθηκε και Επιτροπή Αξιολόγησης Ποιότητας Νομοπαρασκευαστικής Διαδικασίας.
Παρά τις επιτυχείς προσπάθειες βελτίωσης της ποιότητας του νομοθετείν, τα ενδιαφερόμενα μέρη και ιδίως ο Συνήγορος του Πολίτη αποτελούν ουραγούς στην έγκαιρη λήψη των νομοσχεδίων,  ενώ το νωρίτερο στάδιο ενημέρωσης αυτών είναι όταν πλέον τα ΣχΝ τίθενται σε δημόσια διαβούλευση.
Με θετικό πρόσημο αξιολογείται η αναβάθμιση του ρόλου του Συνήγορου του Πολίτη σε Εθνικό Μηχανισμό Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας, με αρμοδιότητα τη συλλογή, την καταγραφή, την αξιολόγηση, τη διερεύνηση ή την περαιτέρω προώθηση προς άσκηση πειθαρχικού ελέγχου στις αρμόδιες υπηρεσίες, καταγγελιών για πράξεις, ενέργειες ή παραλείψεις, του ένστολου προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας, του Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής, του Πυροσβεστικού Σώματος, καθώς και των υπαλλήλων των καταστημάτων κράτησης, οι οποίες εκδηλώθηκαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ή κατά κατάχρηση της ιδιότητάς τους.
Συνεχίζει να αποτελεί πρόκληση η εγγραφή στο σχετικό μητρώο των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που δρουν στο χώρο του ασύλου, της μετανάστευσης και της κοινωνικής συνοχής, κατά τις επισημάνσεις τόσο της Έκθεσης όσο και της πρόσφατης αναφοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και της οργάνωσης RSA, ειδικευμένης σε ζητήματα ασύλου και μετανάστευσης. Σκοπός είναι να διασφαλιστεί η διαφάνεια στην εγγραφή, ενώ οι προϋποθέσεις εγγραφής δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν το απολύτως αναγκαίο τηρουμένων της αρχής της αναλογικότητας.
Η πανδημία Covid-19: ένα stress-test για το κράτος δικαίου στην Ε.Ε.
Σημαντικό κεφάλαιο στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί και αυτό περί του αντικτύπου της πανδημίας του COVID-19 στο κράτος δικαίου των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένου ότι όλα τα κράτη μέλη έχουν λάβει έκτακτα μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας και τα περισσότερα έχουν, επίσης, χορηγήσει ειδικές εξουσίες έκτακτης ανάγκης, βάσει συνταγματικών διατάξεων ή νόμων περί προστασίας της δημόσιας υγείας.
Επισημαίνεται ότι η χώρα μας δεν ενεργοποίησε την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, ενώ όλα τα σχετικά μέτρα ελήφθησαν σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία. Το δε Κοινοβούλιο επέτρεψε διενέργεια ψηφοφορίας κάτω από πολύ συγκεκριμένες συνθήκες μέσω επιστολής ή τηλεομοιοτυπίας (fax), λόγω της απουσίας εκσυγχρονισμένων ψηφιακών συστημάτων. Παρά το γεγονός ότι αυτή η δυνατότητα ψηφοφορίας είναι λίαν περιορισμένη, το Κοινοβούλιο αποφάσισε να ερμηνεύσει πιο διασταλτικά τον εσωτερικό κανονισμό δεχόμενο τη μη φυσική παρουσία των μελών του, προκειμένου να προσαρμοστεί στις πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας.
Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς, από την πρώτη στιγμή του ξεσπάσματος της πανδημίας COVID-19 στη χώρα μας, με δημόσιες ανακοινώσεις και επιστολές της¹⁶ προς τους αρμόδιους Υπουργούς της Κυβέρνησης, έχει, μεταξύ άλλων, επισημάνει ότι είναι σημαντικό να διατηρηθεί και να επεκταθεί η διαφάνεια, η ανοικτότητα και η ακεραιότητα σε ολόκληρη τη σφαίρα του δημόσιου βίου.
Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς¹¹ συνεχίζει να υψώνει τη φωνή της για την ανάγκη τήρησης της αρχής της αναλογικότητας και του σεβασμού των ατομικών ελευθεριών, συνηγορώντας υπέρ της διαφάνειας, της συμμετοχικότητας και της λογοδοσίας των αρμοδίων. Καμία έκτακτη συνθήκη δεν δικαιολογεί υποχωρήσεις ή συμβιβασμούς σε ζητήματα χρηστής διακυβέρνησης¹².

Στοιχεία Επικοινωνίας για τα ΜΜΕ:

Διεθνής Διαφάνεια – Ελλάς

Τηλ. 210 7224940,

e-mail: tihellas@otenet.gr

www.transparency.gr

 
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
Η Μεθοδολογία της Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κράτος Δικαίου
Μέσω της Έκθεσης, που συμπεριλαμβάνει και ένα κεφάλαιο για έκαστο εκ των 27 Κρατών Μελών της Ε.Ε., στόχος της Επιτροπής είναι να προσδιορίσει την κατάσταση του κράτους δικαίου στα Κράτη Μέλη, με έμφαση σε τέσσερις βασικούς πυλώνες: (α) το σύστημα δικαιοσύνης, (β) το πλαίσιο πάταξης της διαφθοράς, (γ) την πολυφωνία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και (δ) λοιπούς θεσμικούς ελέγχους και ισορροπίες (“checks and balances”).
 
Τούτοι οι τέσσερις τομείς προσδιορίστηκαν στην προπαρασκευαστική διαδικασία ως βασικοί και αλληλένδετοι πυλώνες για τη διασφάλιση του κράτους δικαίου. Τα δε επιμέρους κεφάλαια για κάθε Κράτος Μέλος ερείδονται σε μία ποιοτική αξιολόγηση που διενήργησε η Επιτροπή, εστιάζοντας σε μία σύνθεση σημαντικών εξελίξεων από τον Ιανουάριο του έτους.
Περισσότερες πληροφορίες:

1.  Έκθεση για το Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα 2021:

https://ec.europa.eu/info/policies/justice-and-fundamental-rights/upholding-rule-law/rule-law/rule-law-mechanism/2021-rule-law-report/2021-rule-law-report-communication-and-country-chapters

1. Εθνικό Σύστημα Ακεραιότητας:

https://issuu.com/transparencyinternational/docs/greece_nis_en

1. Συμπεράσματα συνεδρίου Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος «Online Πολιτική Ακεραιότητα: Tone from the Τop με Ανοιχτά Δεδομένα» Βούληση και προτάσεις για ποιοτικό «άνοιγμα» δεδομένων πολιτικής ακεραιότητας:

https://www.transparency.gr/wp-content/uploads/2021/03/%CE%A3%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B5%CE%B4%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85_-Online-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CF%81%CE%B1%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1.-Tone-from-the-top-%CE%BC%CE%B5-%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%B9%CF%87%CF%84%CE%AC-%CE%B4%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B1._.pdf

1. Προτάσεις ΔΔ-Ε για τις Δηλώσεις Περιουσιακής Κατάστασης :

https://www.transparency.gr/wp-content/uploads/2020/11/INTEGRITY-WATCH-GREECE-V5_final.pdf

1. Προτάσεις και Ανάλυση ΔΔ-Ε για την αποτελεσματική ενσωμάτωση της Οδηγίας για τους whistleblowers:

https://www.transparency.gr/wp-content/uploads/2020/09/%CE%9A%CE%B5%CE%AF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF-%CE%98%CE%AD%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD-%CE%94%CE%94-%CE%95_WHISTLEBLOWING_7_9_20.pdf

1. Δελτίο Τύπου για τη Συμμαχία οργανώσεων στο πλαίσιο ενσωμάτωσης της Οδηγίας για τους whistleblowers:

https://www.transparency.gr/%ce%b4%ce%b5%ce%bb%cf%84%ce%b9%ce%bf-%cf%84%cf%85%cf%80%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%85%ce%bc%ce%bc%ce%b1%cf%87%ce%b9%ce%b1-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%b1/ και https://www.transparency.gr/%cf%83%cf%85%ce%bc%ce%bc%ce%b1%cf%87%ce%af%ce%b1-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%ce%bd%ce%b1-%ce%b3%ce%af%ce%bd%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%bf-whistleblowing-%cf%80%ce%b9%ce%bf-%ce%b1%cf%83%cf%86%ce%b1%ce%bb%ce%ad/

1. Προσθήκη Δέσμευσης για τη συμμετοχική ενσωμάτωση της Οδηγίας 1937/2019/ΕΕ προστασίας whistleblowers στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση 2019-2021

https://www.transparency.gr/%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b8%ce%ae%ce%ba%ce%b7-%ce%b4%ce%ad%cf%83%ce%bc%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b7%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7-%cf%83%cf%85%ce%bc%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%bf%cf%87%ce%b9%ce%ba/

1. Exporting Corruption – Progress report 2020: Assessing enforcement of the OECD Anti-Bribery Convention

https://images.transparencycdn.org/images/2020_Report-Full_Exporting-Corruption_EN.pdf

1. Κοινή επιστολή φορέων της κοινωνίας των πολιτών για μέτρα πρόληψης και προστασίας των ευρωπαϊκών πόρων (mff 2021-2027) απο φαινόμενα απάτης και διαφθοράς

https://www.transparency.gr/joint_letter_mff/

1. Παρατηρήσεις της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος επί του σχεδίου νόμου «Επιτελικό Κράτος: Οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης»

https://www.transparency.gr/%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%b1%cf%84%ce%b7%cf%81%ce%ae%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b4%ce%b9%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%bf%cf%8d%cf%82-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%86%ce%ac%ce%bd%ce%b5%ce%b9%ce%b1/

1. Απαιτείται Διαφάνεια, Συμμετοχή και Λογοδοσία στη διαχείριση της πανδημίας του COVID-19:

https://www.transparency.gr/3624/

1.  Σε εποχές όπως αυτή η διαφάνεια είναι πιο αναγκαία από ποτέ:

https://www.transparency.gr/%cf%83%ce%b5-%ce%b5%cf%80%ce%bf%cf%87%ce%ad%cf%82-%cf%8c%cf%80%cf%89%cf%82-%ce%b1%cf%85%cf%84%ce%ae-%ce%b7-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%86%ce%ac%ce%bd%ce%b5%ce%b9%ce%b1-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%cf%80/

1. Κατάταξη Ελλάδος: https://rsf.org/en/greece,

https://worldjusticeproject.org/rule-of-law-index/country/2020/Greece/

1. Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς για την Ελλάδα:

https://www.transparency.org/en/cpi/2020/index/nzl#

1. Vouliwatch και Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος συμμαχούν για τη νομοθεσία του lobbying

https://www.transparency.gr/vouliwatch-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b4%ce%b9%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%ae%cf%82-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%86%ce%ac%ce%bd%ce%b5%ce%b9%ce%b1-%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%ac%ce%b4%ce%bf%cf%82-%cf%83%cf%85%ce%bc%ce%bc/

1. Βλέπε σχετικές ανακοινώσεις:

https://www.transparency.gr/2020/03/23/%cf%83%ce%b5-%ce%b5%cf%80%ce%bf%cf%87%ce%ad%cf%82-%cf%8c%cf%80%cf%89%cf%82-%ce%b1%cf%85%cf%84%ce%ae-%ce%b7-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%86%ce%ac%ce%bd%ce%b5%ce%b9%ce%b1-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%cf%80/
https://www.transparency.gr/2020/03/31/%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%b9%cf%84%ce%b5%ce%af%cf%84%ce%b1%ce%b9-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%86%ce%ac%ce%bd%ce%b5%ce%b9%ce%b1-%cf%83%cf%85%ce%bc%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%bf%cf%87%ce%ae-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bb/
https://www.transparency.gr/2020/04/06/%cf%83%cf%85%ce%bc%ce%bc%ce%b1%cf%87%ce%af%ce%b1-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%ce%bd%ce%b1-%ce%b3%ce%af%ce%bd%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%bf-whistleblowing-%cf%80%ce%b9%ce%bf-%ce%b1%cf%83%cf%86%ce%b1%ce%bb%ce%ad/
[1] https://www.transparency.gr/%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%b1%cf%84%ce%b7%cf%81%ce%ae%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b4%ce%b9%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%bf%cf%8d%cf%82-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%86%ce%ac%ce%bd%ce%b5%ce%b9%ce%b1/