Αθήνα, 13 Φεβρουαρίου 2025

Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς του 2024, που δημοσιεύτηκε από τη Διεθνή Διαφάνεια, δείχνει ότι η διαφθορά αποτελεί μείζονα απειλή για την κοινωνική ευημερία και τη Δράση για το Κλίμα.

Η διαφθορά σήμερα αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην οικονομική και κοινωνική ευημερία στον κόσμο. Διεφθαρμένες πρακτικές στρεβλώνουν τις αγορές και εμποδίζουν την οικονομική μεγέθυνση και τη βιώσιμη ανάπτυξη, οδηγώντας στην καταλήστευση των τοπικών κοινωνιών (ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες) από απαραίτητους πόρους. Η διαφθορά υπονομεύει το νομοθετικό πλαίσιο και επηρεάζει την πολιτική σταθερότητα, ενισχύει την εισοδηματική ανισότητα εμποδίζοντας την κοινωνική συνοχή, διαβρώνει την εμπιστοσύνη της κοινωνίας προς το κράτος και τελικά απονομιμοποιεί το ίδιο το κράτος στα μάτια των πολιτών.

Ενώ δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βιώνουν καθημερινά τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, οι διαθέσιμοι πόροι για την προσαρμογή και τον μετριασμό του φαινομένου παραμένουν τραγικά ανεπαρκείς. Η διαφθορά εντείνει τις προκλήσεις, προσθέτοντας επιπλέον κινδύνους για τις ευάλωτες κοινότητες.

Ακόμη και σε χώρες στις οποίες η αντίληψη για τη διαφθορά είναι χαμηλή, η επιρροή του lobbying παρουσιάζει πρόσθετες προκλήσεις. Ισχυρές επιχειρηματικές δυνάμεις συχνά διαμορφώνουν ή εμποδίζουν τις πολιτικές για το κλίμα δίνοντας προτεραιότητα στα βραχυπρόθεσμα κέρδη έναντι της μακροπρόθεσμης περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Αυτό οδηγεί σε περιορισμένους κανονισμούς, καθυστερήσεις στη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ανεπαρκή δράση για την εκπλήρωση των διεθνών δεσμεύσεων για το κλίμα.

Ο Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας, François Valérian, δήλωσε:

Η διαφθορά είναι μια εξελισσόμενη παγκόσμια απειλή που κάνει πολύ περισσότερα από το να υπονομεύει την ανάπτυξη – είναι η κύρια αιτία της διολίσθησης της δημοκρατίας, της αστάθειας και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η διεθνής κοινότητα και κάθε κράτος θα πρέπει να καταστήσει την αντιμετώπιση της διαφθοράς ως την κορυφαία και  μακροπρόθεσμη προτεραιότητα του. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την απώθηση του αυταρχισμού και τη διασφάλιση ενός ειρηνικού, ελεύθερου και βιώσιμου κόσμου. Οι επικίνδυνες τάσεις που αποκαλύπτονται στον φετινό Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς υπογραμμίζουν την ανάγκη να ακολουθηθούν άμεσα στοχευμένες δράσεις, για την αντιμετώπιση της διαφθοράς σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ο Δείκτης κατατάσσει 180 χώρες και περιοχές ανάλογα με την αντίληψη των επιπέδων διαφθοράς στον δημόσιο τομέα σε μια κλίμακα από το μηδέν (πολύ διεφθαρμένη) έως το 100 (πολύ καθαρή).

• Σχεδόν 6,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε χώρες με βαθμολογία CPI κάτω του 50. Αυτό ισοδυναμεί με το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού των 8 δισεκατομμυρίων.
• Για έβδομη συνεχή χρονιά, η Δανία (90) λαμβάνει την υψηλότερη βαθμολογία στο δείκτη και ακολουθείται στενά από τη Φινλανδία (88) και τη Σιγκαπούρη (84).
• Οι χώρες με τη χαμηλότερη βαθμολογία ανήκουν κυρίως σε εύθραυστες και επηρεαζόμενες από συγκρούσεις χώρες, όπως το Νότιο Σουδάν (8), η Σομαλία (9), η Βενεζουέλα (10), η Συρία (12).

Πάνω από το ένα τέταρτο των χωρών του δείγματος (47) βρίσκονται χαμηλότερα στη βαθμολογία, όπως η Αυστρία (67), το Μπαγκλαντές (23), η Βραζιλία (34), η Κούβα (41), η Γαλλία (67), η Γερμανία (75), η Αϊτή (16), η Ουγγαρία (41), το Ιράν (23), το Μεξικό (26), η Ρωσία (22), το Νότιο Σουδάν (8), η Ελβετία (81), οι Ηνωμένες Πολιτείες (65) και η Βενεζουέλα (10).

Τα τελευταία 5 χρόνια, 7 χώρες βελτίωσαν σημαντικά τη βαθμολογία τους στον δείκτη:

• Σε αυτές περιλαμβάνονται η Ακτή Ελεφαντοστού (45), η Δομινικανή Δημοκρατία (36), το Κοσσυφοπέδιο (44), το Κουβέιτ (46), οι Μαλδίβες (38), η Μολδαβία (43) και η Ζάμπια (39).

Τα τελευταία 5 χρόνια, 13 χώρες είδαν τη βαθμολογία τους να μειώνεται σημαντικά στον δείκτη:

• Οι χώρες που μειώθηκαν σημαντικά είναι η Αυστρία (67), η Λευκορωσία (33), το Βέλγιο (69), το Ελ Σαλβαδόρ (30), η Γαλλία (67), το Κιργιστάν (25), ο Λίβανος (22), η Μιανμάρ (16), η Νικαράγουα (14), η Ρωσία (22), η Σρι Λάνκα (32), το Ηνωμένο Βασίλειο (71) και η Βενεζουέλα (10).

Η κλιματική κρίση, η αθέμιτη επιρροή και το βρώμικο χρήμα

Αν και 32 χώρες έχουν μειώσει σημαντικά τα επίπεδα διαφθοράς τους από το 2012, εξακολουθεί να υπάρχει τεράστιο έργο για να γίνει – κατά την ίδια περίοδο 148 χώρες έχουν μείνει στάσιμες ή έχουν παρουσιάσει επιδείνωση. Ο παγκόσμιος μέσος όρος 43 χωρών παρέμεινε επίσης στάσιμος για χρόνια, ενώ πάνω από τα δύο τρίτα των χωρών βαθμολογούνται κάτω από το 50. Δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε χώρες όπου η διαφθορά καταστρέφει ζωές τους και υπονομεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η διαφθορά είναι στενά συνυφασμένη με μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η ανθρωπότητα: την κλιματική αλλαγή.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βιώνουν τις σοβαρές συνέπειες της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας, καθώς οι χρηματοδοτήσεις που προορίζονται για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προστασία των ευάλωτων πληθυσμών, συχνά υπεξαιρούνται ή καταχρώνται. Ταυτόχρονα, η διαφθορά, υπό τη μορφή αθέμιτης επιρροής, εμποδίζει στις πολιτικές που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και οδηγεί σε περιβαλλοντική καταστροφή. Η προστασία κάθε προσπάθειας για αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης από τη διαφθορά θα καταστήσει αυτές τις δραστηριότητες πιο αποτελεσματικές και συνεπώς θα ωφελήσει τους ανθρώπους που περισσότερο πλήττονται από την κλιματική κρίση.

Πολλές χώρες με υψηλή βαθμολογία στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς διαθέτουν τους πόρους και τη δύναμη για να καταστήσουν την κλιματική δράση ανθεκτική στη διαφθορά σε παγκόσμιο επίπεδο, ωστόσο συχνά εξυπηρετούν τα συμφέροντα των εταιρειών ορυκτών καυσίμων. Ορισμένες από αυτές τις χώρες φιλοξενούν επίσης οικονομικούς κόμβους που προσελκύουν παράνομα κεφάλαια που προέρχονται από τη διαφθορά, την καταστροφή του περιβάλλοντος και διάφορες άλλες εγκληματικές δραστηριότητες. Αν και ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς δεν καταγράφει αυτό το φαινόμενο, το βρώμικο χρήμα αποτελεί μείζον πρόβλημα διαφθοράς με επιβλαβείς επιπτώσεις που εκτείνονται πέρα ​​από τα σύνορα αυτών των χωρών.

Η Εκτελεστική Διευθύντρια της Διεθνούς Διαφάνειας, Maíra Martini, δήλωσε:

Πρέπει επειγόντως να ξεριζώσουμε τη διαφθορά προτού εκτροχιάσει πλήρως την ουσιαστική δράση για το κλίμα. Οι κυβερνήσεις και οι  οργανισμοί πρέπει να υιοθετήσουν μέτρα κατά της διαφθοράς στις πρωτοβουλίες τους για το κλίμα με στόχο τη διασφάλιση της χρηματοδότησης, την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και τη μεγιστοποίηση του αντίκτυπου των πολιτικών τους. Σήμερα, οι δυνάμεις της διαφθοράς όχι μόνο διαμορφώνουν αλλά συχνά υπαγορεύουν πολιτικές και καταργούν τις δικλείδες ασφαλείας – φιμώνοντας δημοσιογράφους, ακτιβιστές και οποιονδήποτε αγωνίζεται για ισότητα και βιωσιμότητα. Η πραγματική κλιματική ανθεκτικότητα απαιτεί την άμεση και αποφασιστική αντιμετώπιση αυτών των απειλών. Οι ευάλωτοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο χρειάζονται απεγνωσμένα τέτοιες δράσεις.

Η θέση της Ελλάδας στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς για το 2024

Η θέση της Ελλάδας (49) στο δείκτη  παρέμεινε σταθερή από το 2023, μετά τη Μαλαισία (50) και το Βανουάτου (50) και στην ίδια θέση με την Ιορδανία (49), την Ναμίμπια (49) και τη Σλοβακία (49).

Η διαφθορά εξακολουθεί να ανησυχεί σοβαρά τους πολίτες και τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Ειδικού και Έκτακτου Ευρωβαρόμετρου του 2024, όπου 54% των ερωτηθέντων πιστεύει πως η διαφθορά έχει εμποδίσει τους ίδιους ή τις επιχειρήσεις τους από το να κερδίσουν έναν δημόσιο διαγωνισμό.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου (World Press Freedom Index), η Ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα, έχει υποστεί συστημική κρίση από το 2021. Ο Τύπος είναι πολύ πολωμένος και η εμπιστοσύνη του πληθυσμού στα μέσα ενημέρωσης είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη εδώ και πολλά χρόνια.

Η Έκθεση του 2024 για το Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα αναφέρει πως οι ανεξάρτητες αρχές, αντιμετωπίζουν προκλήσεις που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν το καθεστώς και την ικανότητά τους να ασκούν αποτελεσματικά τα καθήκοντά τους.

Όσον αφορά τις συστάσεις που διατυπώθηκαν στην έκθεση του 2023 για το κράτος δικαίου, η Ελλάδα εφάρμοσε πλήρως το 2024 τη σύσταση για αντιμετώπιση της ανάγκης συμμετοχής του δικαστικού σώματος στον διορισμό του προέδρου και του αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, λαμβανομένων υπόψη των ευρωπαϊκών προτύπων για τους διορισμούς των δικαστών.

Ο Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, κ. Γιώργος Χατζηγιαννάκης, δήλωσε:

«Η χώρα μας διατήρησε και φέτος την περσινή χαμηλή βαθμολογία στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς. Αν και αυτό δεν επηρέασε τη συνολική μας κατάταξη, η στασιμότητα αυτή αντικατοπτρίζει την έλλειψη ουσιαστικών παρεμβάσεων σε κρίσιμα δομικά ζητήματα, τα οποία είχαμε επισημάνει πέρυσι.

Η διασφάλιση της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης και η προστασία των δημοσιογράφων, η επαρκής χρηματοδότηση και η στοχευμένη ενίσχυση της δικαιοσύνης, η συνεργασία με την Κοινωνία των Πολιτών για τη βελτίωση του κράτους δικαίου, καθώς και η ενδυνάμωση των ανεξάρτητων αρχών, ώστε να επιτελέσουν αποτελεσματικά το έργο τους, παραμένουν ζητήματα που απαιτούν άμεση αντιμετώπιση.

Παράλληλα, η περιβαλλοντική κρίση, που έχει πλήξει και τη χώρα μας με σφοδρότητα τα τελευταία χρόνια, αποτελεί πλέον μείζον ζήτημα και για τη Διεθνή Διαφάνεια διεθνώς καθώς η διαφθορά δεν επιτρέπει τη λήψη των καταλλήλων μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης.»

___________________________________________________________________________

Δείτε την πλήρη έκθεση εδώ: https://www.transparency.org/en/cpi/2024 

Αθήνα, 3 Φεβρουαρίου 2025

Οι εξελίξεις στην υπόθεση Novartis ανέδειξαν εκ νέου τη συζήτηση στη χώρα μας για τον ρόλο και την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος. Συγκεκριμένα, η ορολογία που χρησιμοποιείται δημοσίως για τους μάρτυρες αυτούς συχνά αποκλίνει από το πνεύμα της Οδηγίας 2019/1937, που στοχεύει στην προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης. Εκφράσεις όπως «κουκούλες» και «πέσαν οι μάσκες» δεν συνάδουν με την προστατευτική διάθεση της Οδηγίας, η οποία προάγει τον θεσμό του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος και παροτρύνει τα κράτη μέλη να ευαισθητοποιήσουν το κοινό σχετικά με τη νομοθεσία και τη σημασία του θεσμού (Προοίμιο, παρ. 89). Προς αυτήν την κατεύθυνση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη χρηματοδοτήσει σχετικούς φορείς με σκοπό την παραγωγή ενημερωτικού υλικού, το οποίο θα συμβάλει στην εξάλειψη των αρνητικών εντυπώσεων που περιβάλλουν τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος (CERV Funding).

Η Ελλάδα, με την ενσωμάτωση της Οδηγίας μέσω του Νόμου 4990/2022, φέρει πλέον την ευθύνη να ενημερώσει το κοινό και τους εργαζομένους για τον θεσμό και τα οφέλη του, ενισχύοντας την κατανόηση και την αποδοχή του. Ο θεσμός αυτός αποτελεί κρίσιμο εργαλείο στην αντιμετώπιση της διαφθοράς και των παραβιάσεων που επιβαρύνουν την οικονομία και την κοινωνία της χώρας. Η χρήση, ωστόσο, όρων και εκφράσεων που πλήττουν τη σοβαρότητα του θεσμού δημιουργεί την εντύπωση ότι οι πολίτες και οι εργαζόμενοι αποθαρρύνονται από τη χρήση του πλαισίου προστασίας που προβλέπει η νομοθεσία. Η αναφορά σε «κουκούλες» και «μάσκες» ανακαλεί σκοτεινές ιστορικές περιόδους, άσχετες με τον θεσμό του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος. Η αποφυγή αυτών των αρνητικά φορτισμένων όρων θα ωφελήσει όχι μόνο τη δημόσια εικόνα της χώρας, αλλά και τον ίδιο το θεσμό των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος.

Η υποστήριξη των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος είναι ζωτικής σημασίας για να αισθάνονται ασφαλείς ώστε να αναφέρουν παρανομίες. Η χρήση όρων όπως «μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος» υπογραμμίζει τον ρόλο τους στην αποκάλυψη παραβάσεων προς εργοδότες, αρχές ή ΜΜΕ. Οι καταγγέλλοντες είναι πολύτιμοι σύμμαχοι στη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη, και πρέπει να προστατεύονται. Η εν λόγω Οδηγία προσφέρει στη χώρα μας μια ευκαιρία για απαλλαγή από στερεοτυπικές αντιλήψεις του παρελθόντος και για αναμόρφωση της κουλτούρας σχετικά με τον θεσμό του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος. Είναι κρίσιμο να ενισχυθούν οι εσωτερικές πολιτικές και η ενημέρωση, ώστε να προωθηθεί ουσιαστικά ο θεσμός των καταγγελιών.

__________________________________

Βήματα για την Ενίσχυση της Προστασίας των Καταγγελλόντων και της Αποτελεσματικότητας της Διαδικασίας Καταγγελίας

Η ενίσχυση της προστασίας των καταγγελλόντων αποτελεί ζήτημα υψίστης σημασίας για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει στην πρόληψη και αντιμετώπιση παραβιάσεων. Προς αυτήν την κατεύθυνση, είναι απαραίτητη η εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων και πολιτικών:

1. Αναθεώρηση της Εθνικής Νομοθεσίας
   Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να εξετάσει τη θέσπιση νομικών τροποποιήσεων στην ισχύουσα νομοθεσία για την πληρέστερη προστασία των καταγγελλόντων. Ένα σημαντικό ζήτημα είναι η περιορισμένη δυνατότητα καταγγελίας παραβιάσεων, καθώς η τρέχουσα νομοθεσία περιορίζει την εφαρμογή της μόνο στους τομείς ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ορίζεται στην αντίστοιχη οδηγία. Ενδείκνυται η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής, ώστε να περιλαμβάνονται παραβιάσεις του εθνικού, ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου.
2. Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση του Κοινού
   Οι ελληνικές αρχές πρέπει να προωθήσουν την ευαισθητοποίηση για τη σημασία της καταγγελίας, χρησιμοποιώντας στοχευμένες εκστρατείες ενημέρωσης. Η δημιουργία εξειδικευμένων ιστοτόπων, όπου οι πολίτες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε χρήσιμες πληροφορίες, οδηγίες και παραδείγματα, είναι κρίσιμη. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η προώθηση ερευνητικών πρωτοβουλιών στον τομέα της καταγγελίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υπογραμμίσει τη σημασία της αλλαγής της αρνητικής κοινωνικής αντίληψης γύρω από την καταγγελία, θέτοντας ως στόχο τη διαμόρφωση ενός θετικού και υποστηρικτικού περιβάλλοντος.
3. Συμμετοχή των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών
   Η ενίσχυση της συμμετοχής των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία διαμόρφωσης πολιτικών και λήψης αποφάσεων είναι αναγκαία. Αυτές οι οργανώσεις διαθέτουν εκτεταμένη εμπειρία και μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη γνώση για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου. Η πρόσφατη πρώτη έκθεση αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί ευκαιρία για τον Έλληνα νομοθέτη να προχωρήσει σε αναγκαίες τροποποιήσεις στη νομοθεσία, ενόψει της τελικής έκθεσης που αναμένεται το 2026. Η έναρξη διαβουλεύσεων με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, που κατά την προηγούμενη διαδικασία δεν συμμετείχαν επαρκώς, είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης.
4. Εκπαίδευση και Κατάρτιση στον Τομέα της Καταγγελίας
   Ο τομέας της καταγγελίας είναι ακόμη νέος για την Ελλάδα, καθιστώντας αναγκαία τη συστηματική εκπαίδευση και κατάρτιση τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Είναι απαραίτητο τα αρμόδια πρόσωπα, που θα ασχοληθούν με καταγγελίες ή θα κληθούν να λάβουν αποφάσεις, να διαθέτουν επαρκή κατάρτιση για την αποτελεσματική διαχείριση των υποθέσεων καταγγελίας και την προστασία των πληροφοριοδοτών.

_________________________________

Σχετικά με τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος
Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς αποτελεί το ελληνικό παράρτημα της Διεθνούς Διαφάνειας και λειτουργεί στην Ελλάδα από το 1996. Κύριοι σκοποί της δράσης της είναι να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για τους κινδύνους της διαφθοράς στην Ελλάδα και, ταυτόχρονα, να προωθήσει ουσιαστικές συστημικές αλλαγές που θα οδηγήσουν στη λειτουργία της κοινωνίας με περισσότερη διαφάνεια.

Στοιχεία Επικοινωνίας για τα ΜΜΕ:

Διεθνής Διαφάνεια – Ελλάς

Τηλ. 210 7224940

e-mail: tihellas@otenet.gr

www.transparency.gr

Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς-ΔΤ-Whistleblowers/

Αθήνα, 24 Μαΐου 2024

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε το 15^ο Round Table του Business Integrity Forum (BIF) της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος με τίτλο “Integrity as the Foundation of Corporate Governance”,  την Τετάρτη 15 Μαΐου 2024. Την εκδήλωση φιλοξένησε η εταιρεία – μέλος του Forum, MYTILINEOS S.A. και εταιρεία ηγέτης του κλάδου.

Την έναρξη της εκδήλωσης κήρυξε ο Ταμίας του Δ.Σ. της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, Αλέξανδρος Μελίδης, καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες. Κατά τον χαιρετισμό τόνισε ότι “στη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος, πιστεύουμε ότι η ακεραιότητα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης. Το BIF είναι μια απόδειξη της δέσμευσής μας να προωθήσουμε ένα περιβάλλον όπου οι ηθικές επιχειρηματικές πρακτικές όχι μόνο ενθαρρύνονται, αλλά και ανταλλάσσονται, μεταξύ ομότιμων. Η καταπολέμηση της διαφθοράς δεν είναι ευθύνη λίγων, αλλά μια συλλογική προσπάθεια που απαιτεί την ενεργό συμμετοχή όλων.”

Στην πρώτη ενότητα με θέμα «Internal Investigations», οι ομιλητές κ.κ. Αλεξάνδρα Ρογκάκου, Αναπληρώτρια Διοικήτρια της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, Δρ. Βασίλης Σταματόπουλος, Co-founder της Fraud Line Whistleblowing Services, Μαρία Ξυτάκη, Group Corporate Affairs & Communications Senior Manager στη Saracakis Group of Companies, Πέρη Κάτανα, LL.M, CFE, Compliance & Risk Expert στον Όμιλο OTE και Α’ Αντιπρόεδρος Δ.Σ. του ΣΕΚΑΣΕ και Σοφοκλής Καραπιδάκης, Compliance Director & DPO της MYTILINEOS, υπό τον συντονισμό του κ. Άρη Δημητριάδη, Executive Director Κανονιστικής Συμμόρφωσης, Διαχείρισης Εταιρικών Κινδύνων & Ασφάλισης του Ομίλου ΟΤΕ, αναφέρθηκαν διεξοδικά στη σημαντικότητα της λειτουργίας των ελεγκτικών φορέων και των οργανωμένων ελεγκτικών συστημάτων,  καθώς επίσης τόνισαν τη σημασία ύπαρξης σαφών και τεκμηριωμένων διαδικασιών για τη διερεύνηση αναφορών. Τονίστηκε από όλους τους εισηγητές ότι οι εσωτερικές έρευνες παρέχουν στις εταιρείες τη δυνατότητα να λάβουν νομικά, διοικητικά και διορθωτικά μέτρα. Η κουλτούρα καλλιέργειας του ‘’servant leadership’’ δημιουργεί κατάλληλες προϋποθέσεις, ώστε να υπάρχει το πρώτο στάδιο για τη χρηστή διακυβέρνηση.

Στη δεύτερη ενότητα, με θέμα «Antitrust», οι εισηγητές κ.κ. Κωνσταντίνος Σακελλάρης, Νομικός Σύμβουλος, Competition Law Expert στον ΟΠΑΠ και  Γενικός Γραμματέας του Δ.Σ. της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, Τζούλια Πουρναρά, Partner, Business Law & Transactions, Compliance, Pharma & Healthcare Law στην Δικηγορική Εταιρεία Πλατής – Αναστασιάδης & Συνεργάτες, μέλος του δικτύου EY Law, Δρ. Παναγιώτης Σκουρής, Co-Owner at AnP Legal Praxis και Δικηγόρος, Διονυσία Ξηροκώστα, Σύμβουλος, Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. της Ιntracom Holdings, υπό τον συντονισμό της κας Νάντιας Σκανδάλη, Προϊσταμένης Τμήματος Επικεφαλής Νομικού στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, συζήτησαν για θέματα υγειούς και αθέμιτου ανταγωνισμού, για τη συγγένεια του δικαίου του ελεύθερου ανταγωνισμού με την εταιρική διακυβέρνηση. Η συμμόρφωση με το νομικό πλαίσιο του ανταγωνισμού θα πρέπει να προκύπτει από τις ίδιες τις εταιρείες και να είναι άμεσα συνυφασμένη με τη διαφάνεια, την ακεραιότητα και τη χρηστή διακυβέρνηση. Σε αγορές που επικρατούν συνθήκες έντονου και υγιούς ανταγωνισμού, παρατηρείται μείωση του επιπέδου διαφθοράς. Ένα σύστημα συμμόρφωσης στοχεύει να μάθουν οι εργαζόμενοι τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται. Η επιμόρφωση παίζει σπουδαίο ρόλο για την συμμόρφωση και η συμμόρφωση βοηθά την αγορά και αποτελεί επιπρόσθετη αξία που συμβάλλει στην ουσιαστική επιτυχημένη διακυβέρνηση που θα κάνει μια επιχείρηση ηγετική και ακμάζουσα. Επίσης, τονίστηκε ότι το δίκαιο των Δημοσίων Συμβάσεων έχει βασιστεί και προβλέπει το δίκαιο του ελεύθερου ανταγωνισμού. Η στρέβλωση του δικαίου του ανταγωνισμού επιφέρει κυρώσεις με δυσμενείς συνέπειες για τις επιχειρήσεις.

Στην κεντρική ομιλία του ο κ. Σοφοκλής Καραπιδάκης, Compliance Director και Data Protection Officer της MYTILINEOS, παρουσίασε ενδελεχώς το Σύστημα Κανονιστικής Συμμόρφωσης της MYTILINEOS στους σύνεδρους ως business case ελληνικού οργανισμού με διεθνή παρουσία. Το σύστημα της MYTILINEOS είναι βασισμένο σε διεθνή πρότυπα και καλές πρακτικές και έχει στόχο να διασφαλίζει τη συμμόρφωση του Οργανισμού με την ισχύουσα εθνική και διεθνή νομοθεσία, να συμβάλει στην αποτελεσματική διαχείριση των πολλαπλών επιχειρηματικών κινδύνων. Επίσης, αυξάνει την εμπιστοσύνη των μετόχων και των πελατών και μακροπρόθεσμα ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης και εδραιώνει μια εταιρική κουλτούρα, βασισμένη στις αρχές της ακεραιότητας και της επιχειρηματικής ηθικής.

Την τρίτη ενότητα ««Assurance Providers: Cooperation for Organizational Excellence» συζήτησαν υπό τη συντονίστρια κ. Εύη Δημητρούλια, Προέδρο ACFE Greece, Partner TGS Hellas και Μέλος της συντονιστικής επιτροπής BIF της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, οι κ.κ. Ιωάννα Κουλούρη, Επικεφαλής Διεύθυνσης Δεοντολογίας & Συμμόρφωσης του ΔΕΣΦΑ, Μαρίζα Μέλλιου, Διευθύντρια Εσωτερικού Ελέγχου της MYTILINEOS και Μιχάλης Βαφόπουλος, Ιδρυτής & Διευθύνων Σύμβουλος της Linked Business. Κατά τη συζήτηση αναφέρθηκε ότι τα Πρότυπα Εσωτερικού Ελέγχου ρητά αναφέρουν την ανάγκη συνεργασίας του εσωτερικού ελεγκτή με τους εσωτερικούς και εξωτερικούς παρόχους διαβεβαιωτικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών, ώστε να εξασφαλίζεται η ορθή κάλυψη και να ελαχιστοποιείται η αλληλοεπικάλυψη των προσπαθειών. Επίσης, τονίστηκε ότι η συνεργασία με άλλους παρόχους διασφάλισης μπορεί να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα του ελεγκτικού έργου, διατηρώντας παράλληλα την ανεξαρτησία του εσωτερικού ελέγχου. Μεταξύ άλλων, τονίστηκε ότι σκοπός της κανονιστικής συμμόρφωσης δεν είναι μόνο η παρακολούθηση και μέριμνα για την εφαρμογή του εκάστοτε νομοθετικού/κανονιστικού πλαισίου, αλλά και η θέσπιση και εφαρμογή κανόνων δεοντολογίας και επιχειρηματικής ηθικής, ώστε τόσο το εσωτερικό περιβάλλον του οργανισμού όσο και οι συναλλαγές του με τρίτους, πελάτες, συνεργάτες, προμηθευτές, να γίνονται με όρους διαφάνειας και ακεραιότητας, προς όφελος όλων των ενδιαφερόμενων μερών (οργανισμού, εργαζομένων, πελατών, συνεργατών, κοινωνίας κ.λπ.). H κανονιστική συμμόρφωση χρησιμοποιεί μεθόδους και εργαλεία για την αξιολόγηση του κινδύνου (μη) συμμόρφωσης, την εφαρμογή του νομοθετικού/κανονιστικού πλαισίου (πολιτικές, διαδικασίες, ελέγχους, εκπαίδευση κ.ά.) και την ενημέρωση της Διοίκησης.

 

Ο Δρ. Άγγελος Κασκάνης, Εκτελεστικός Διευθυντής της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, κλείνοντας την εκδήλωση, ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες, ομιλητές και συντονιστές και υπογράμμισε τη σημασία που έχει για το Forum η στήριξη και η συνεργασία με τις εταιρείες – μέλη του για την διοργάνωση επιτυχημένων δράσεων. Ανανέωσε το ραντεβού στο επόμενο Round Table με εξίσου ενδιαφέρουσα θεματική.

 

15ο BIF Round Table | 15.5.2024 – intro from Transparency International GR on Vimeo.

 

 

Σχετικά με τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος
Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς αποτελεί το ελληνικό παράρτημα της Διεθνούς Διαφάνειας και λειτουργεί στην Ελλάδα από το 1996. Κύριοι σκοποί της δράσης της είναι να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για τους κινδύνους της διαφθοράς στην Ελλάδα και, ταυτόχρονα, να προωθήσει ουσιαστικές συστημικές αλλαγές που θα οδηγήσουν στη λειτουργία της κοινωνίας με περισσότερη διαφάνεια.

Στοιχεία Επικοινωνίας για τα ΜΜΕ:

Διεθνής Διαφάνεια – Ελλάς

Τηλ. 210 7224940,

e-mail: tihellas@otenet.gr

www.transparency.gr

 

 

15ο ΒΙF RT – ΔΤ_final/

Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο αποτυγχάνουν παταγωδώς να σταματήσουν τη διαφθορά

Βερολίνο, 30 Ιανουαρίου 2024 –

Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς του 2023, που δημοσιεύτηκε από τη Διεθνή Διαφάνεια, δείχνει ότι οι περισσότερες χώρες δεν έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στον δημόσιο τομέα αναφορικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Ο παγκόσμιος μέσος όρος του Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς παραμένει αμετάβλητος στους 43 βαθμούς για δωδέκατη συνεχόμενη χρονιά, με περισσότερα από τα δύο τρίτα των χωρών να σημειώνουν κάτω από τους 50 βαθμούς.

Αυτό καταδεικνύει σοβαρά ζητήματα διαφθοράς.

Σύμφωνα με τον Δείκτη για το Κράτους Δικαίου, ο κόσμος βιώνει μια παρακμή στη λειτουργία των δικαιοδοτικών συστημάτων.

Οι χώρες που παρουσιάζουν τη χαμηλότερη βαθμολογία σε αυτόν τον Δείκτη σημειώνουν επίσης πολύ χαμηλή βαθμολογία στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς, καταδεικνύοντας μια σαφή σύνδεση μεταξύ της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και της διαφθοράς.

Τόσο τα αυταρχικά καθεστώτα όσο και οι δημοκρατικοί ηγέτες που υπονομεύουν τη δικαιοσύνη, συμβάλλουν στην αύξηση της ατιμωρησίας σε υποθέσεις διαφθοράς και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και την ενθαρρύνουν, εξαλείφοντας τις συνέπειες για τους παραβάτες.

Ο αντίκτυπος των ενεργειών τους είναι εμφανής σε χώρες παντού, από τη Βενεζουέλα (13 βαθμοί ) έως το Τατζικιστάν (20 βαθμοί).

 

Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας, François Valérian, δήλωσε:

«Η διαφθορά θα συνεχίσει να ευδοκιμεί έως ότου τα δικαιοδοτικά συστήματα μπορέσουν να τιμωρήσουν τις αδικοπραγίες και να θέσουν τις κυβερνήσεις υπό έλεγχο. Όταν η δικαιοσύνη εξαγοράζεται ή δέχεται πολιτική παρέμβαση, οι άνθρωποι είναι αυτοί που υποφέρουν. Οι ηγέτες πρέπει να επενδύσουν πλήρως και να εγγυηθούν την ανεξαρτησία των θεσμών που διαφυλάσσουν τον νόμο και αντιμετωπίζουν τη διαφθορά. Είναι καιρός να τερματιστεί η ατιμωρησία που σχετίζεται με τη διαφθορά. »

 Η Δανία (90 βαθμοί) καταλαμβάνει την πρώτη θέση στον δείκτη για έκτη συνεχόμενη χρονιά, με τη Φινλανδία και τη Νέα Ζηλανδία να ακολουθούν με βαθμολογία 87 και 85, αντίστοιχα.

Λόγω της εύρυθμης λειτουργίας των δικαιοδοτικών συστημάτων τους, αυτές οι χώρες βρίσκονται επίσης μεταξύ των κορυφαίων της βαθμολογίας του Δείκτη για το Κράτος Δικαίου.

Η Σομαλία (11 βαθμοί), η Βενεζουέλα (13 βαθμοί), η Συρία (13 βαθμοί), το Νότιο Σουδάν (13 βαθμοί) και η Υεμένη (16 βαθμοί) καταλαμβάνουν τις τελευταίες θέσεις του Δείκτη.

Όλες επηρεάζονται από μακροχρόνιες κρίσεις, κυρίως ένοπλες συγκρούσεις.

Είκοσι τρεις χώρες -μεταξύ των οποίων κάποιες δημοκρατίες με υψηλή κατάταξη, όπως η Ισλανδία (72 βαθμοί), η Ολλανδία (79 βαθμοί), η Σουηδία (82 βαθμοί) και το Ηνωμένο Βασίλειο (71 βαθμοί), καθώς και ορισμένα αυταρχικά καθεστώτα όπως το Ιράν (24 βαθμοί), η Ρωσία (26 βαθμοί), το Τατζικιστάν (20 βαθμοί) και η Βενεζουέλα (13 βαθμοί) βρίσκονται όλες σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα φέτος.

Από το 2018, δώδεκα χώρες κατέγραψαν σημαντική πτώση στη βαθμολογία τους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς. Η λίστα περιλαμβάνει χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, όπως το Ελ Σαλβαδόρ (31 βαθμοί), η Ονδούρα (23 βαθμοί), η Λιβερία (25 βαθμοί), η Μιανμάρ (20 βαθμοί), η Νικαράγουα (17 βαθμοί), η Σρι Λάνκα (34 βαθμοί) και η Βενεζουέλα (13 βαθμοί), καθώς και οικονομίες άνω/μεσαίου και υψηλού εισοδήματος, όπως η Αργεντινή (37 βαθμοί), η Αυστρία (71 βαθμοί), η Πολωνία (54 βαθμοί), η Τουρκία (34 βαθμοί) και το Ηνωμένο Βασίλειο (71 βαθμοί).

Οχτώ χώρες βελτίωσαν τη θέση τους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς κατά την ίδια περίοδο: η Ιρλανδία (77 βαθμοί), η Νότια Κορέα (63 βαθμοί), η Αρμενία (47 βαθμοί), το Βιετνάμ (41 βαθμοί), οι Μαλδίβες (39 βαθμοί), η Μολδαβία (42 βαθμοί), η Αγκόλα (33 βαθμοί) και το Ουζμπεκιστάν (33 βαθμοί).

Για τις επιμέρους βαθμολογίες, τις διακυμάνσεις κάθε χώρας ανά έτος, καθώς και για την ανάλυση κάθε περιοχής, δείτε:.https://www.transparency.org/en/cpi/2023

ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΚΑΙ ΑΔΙΚΙΑ

Ανεξάρτητα, διαφανή και επαρκώς χρηματοδοτούμενα δικαιοδοτικά  και εποπτικά θεσμικά όργανα αποτελούν τον πυρήνα για τον περιορισμό της διαφθοράς.

Αντίστοιχα, η πρόληψη της κατάχρησης της πολιτικής εξουσίας, της δωροδοκίας και άλλων μορφών διαφθοράς που επηρεάζουν τα δικαιοδοτικά συστήματα είναι καίρια για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητάς τους.

• Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας (36 βαθμοί) δημιούργησε τεράστιες προκλήσεις για τη διακυβέρνηση και τις υποδομές της, αυξάνοντας τους κινδύνους διαφθοράς.

Ωστόσο, η Ουκρανία συνέχισε την άνοδο στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς (για έντεκα συναπτά έτη επικεντρώνοντας τις προσπάθειές της στις μεταρρυθμίσεις του δικαιοδοτικού της συστήματος, περιλαμβανομένης της αναδιάρθρωσης των οργάνων αυτορύθμισης της δικαιοσύνης, της ενίσχυσης της δικαστικής ανεξαρτησίας και της ενδυνάμωσης της της Εισαγγελίας Καταπολέμησης της Διαφθοράς.

Παρά τις βελτιώσεις αυτές, η ύπαρξη σημαντικού αριθμού υποθέσεων διαφθοράς υψηλής στάθμης παραμένει μια σημαντική ανησυχία.

• Η πτώση της Γουατεμάλας (23 βαθμοί) είναι αποτέλεσμα της συνεχόμενης υιοθέτησης διεφθαρμένων πρακτικών τριών διαδοχικών κυβερνήσεων.

Το Γραφείο της Εισαγγελίας και το δικαστικό σώμα χρησιμοποιήθηκαν για να παραχωρήσουν ατιμωρησία στην ελίτ για τις διεφθαρμένες πρακτικές της και για να στοχοποιήσουν όσους αντιτίθενται στη διαφθορά.

Αυτό έχει αφήσει το κράτος χωρίς οποιοδήποτε θεσμικό απόθεμα για την καταπολέμηση της διαφθοράς.

• Στην Αφρική, οι περιπτώσεις διαφθοράς και τα συναφή θέματα εντός των δικαιοδοτικών συστημάτων ποικίλουν, περιλαμβάνοντας αναφορές για δωροδοκία, εκβιασμό και πολιτική παρέμβαση στα δικαιοδοτικά συστήματα χωρών όπως η Νιγηρία (25 βαθμοί). Υπήρξαν περιπτώσεις φυλάκισης δικαστών στο Μπουρούντι (20 βαθμοί) και έλλειψη αποτελεσματικής έρευνας σε υποθέσεις που κατατέθηκαν στα δικαστήρια στη Δημοκρατία του Κονγκό (20 βαθμοί).

Η Διεθνής Διαφάνεια καλεί τις κυβερνήσεις να δώσουν στα δικαιοδοτικά συστήματα την ανεξαρτησία, τους πόρους και τη διαφάνεια που απαιτούνται για την αποτελεσματική τιμωρία όλων των αδικημάτων που σχετίζονται με τη διαφθορά και την παροχή ελέγχων και ισορροπιών στην εξουσία. Όπου είναι απαραίτητο, πρέπει επίσης να εισαγάγουν καλύτερες διαδικασίες και νόμους, για να συνδράμουν τα δικαστικά όργανα, ώστε να αυτοπροστατεύονται, αλλά και να στοχεύουν υποθέσεις διαφθοράς.

Ο Εκτελεστικός Διευθυντής της Διεθνούς Διαφάνειας, Daniel Eriksson, δήλωσε:

«Η διαφθορά επιδεινώνει την κοινωνική αδικία και πλήττει δυσανάλογα τους πιο ευάλωτους. Σε πολλές χώρες, εξακολουθούν να υπάρχουν εμπόδια στη δικαιοσύνη για τα θύματα της διαφθοράς. Ήρθε η στιγμή να ξεπεράσουμε τα εμπόδια και να εξασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι μπορούν να έχουν αποτελεσματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη. Όλοι αξίζουν δίκαια και χωρίς αποκλεισμούς νομικά συστήματα όπου οι φωνές των θυμάτων ακούγονται σε κάθε στάδιο. Ο,τιδήποτε άλλο αποτελεί προσβολή στη δικαιοσύνη. »

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟΝ ΔΕΙΚΤΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2023 (ΧΩΡΑ ΥΠΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ)

Με πτώση τριών βαθμών (49 βαθμοί το 2023 από 52 βαθμούς το 2022 & 59^η θέση για το 2023 από 51^η θέση το 2022), η Ελλάδα αντιμετωπίζει κρίση του κράτους δικαίου που αντιστρέφει τη θετική πορεία της χώρας κατά την τελευταία δεκαετία.

Οι συνέπειες από τις φερόμενες παράνομες υποκλοπές επικοινωνιών δημοσιογράφων και πολιτικών της αντιπολίτευσης από την κυβέρνηση, οι επιθέσεις στην ελευθερία του τύπου και η μειωμένη δικαστική ανεξαρτησία συνέβαλαν στην πιο απότομη πτώση του κράτους δικαίου στην Ε.Ε.

Οι ανησυχίες αυξάνονται εξαιτίας της υπερβολικής παρέμβασης της κυβέρνησης στο σκάνδαλο των  υποκλοπών  ‘Predatorgate’, με αναφορές για απειλές σε μέλη του ανεξάρτητου ελεγκτικού οργάνου που ερευνά την υπόθεση και για παρεμπόδιση  μαρτύρων.

Η Ελλάδα είναι η χώρα με τη χειρότερη επίδοση στην ΕΕ σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου (World Press Freedom Index).

Η χρήση SLAPP (Strategic Lawsuit Against Public Participation), για να φιμωθούν οι δημοσιογράφοι είναι συνήθης, εμποδίζοντας τη δυνατότητα των ΜΜΕ να αναφέρουν υποθέσεις διαφθοράς.

Αυτό ενισχύεται από τη συγκέντρωση της ιδιοκτησίας ΜΜΕ σε πρόσωπα με στενούς δεσμούς με την πολιτική ελίτ.

Η Ελλάδα έκανε μια πολλά υποσχόμενη κίνηση ιδρύοντας την Εθνική Αρχή Διαφάνειας το 2019, όμως τα μέλη της διοίκησής της επιλέγονται από την κυβέρνηση.

Η θέση του Διοικητή είναι κενή για περισσότερο από ενάμιση χρόνο, ενώ μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης παραιτήθηκαν πρόσφατα εν μέσω καταγγελιών για σκάνδαλο.

Για να σταματήσει η διολίσθηση, η κυβέρνηση πρέπει να εγγυηθεί την προστασία και την ασφάλεια των δημοσιογράφων, να ενισχύσει τους νόμους για το lobbying και τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και διατηρήσει μια ανεξάρτητη αρχή κατά της διαφθοράς.

Ο Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, κ. Γιώργος Χατζηγιαννάκης, δήλωσε:

 «Για πρώτη φορά μετά από 5 χρόνια παρατηρούμε πτώση της βαθμολογίας της χώρας μας στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς, που επηρεάζει αρνητικά και τη συνολική κατάταξή της παγκοσμίως. Ήδη από πέρυσι η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος προειδοποίησε για τα φαινόμενα περιστολής του κράτους δικαίου, την έλλειψη πρωτοβουλιών για τη βελτίωση της ελευθερίας του τύπου και την αποδυνάμωση των Ανεξάρτητων Αρχών. Για να επιστρέψει η χώρα στην ανοδική πορεία των προηγούμενων ετών, θα πρέπει να σημειωθούν ουσιαστικές παρεμβάσεις, μεταξύ άλλων, για την προστασία των δημοσιογράφων, την ανεξαρτησία των διοικήσεων των Ανεξάρτητων Αρχών και την ενδυνάμωση του κράτους δικαίου. Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος προτίθεται να συμβάλλει με κάθε πρόσφορο τρόπο στην επίτευξη των παραπάνω στόχων.»

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ:

Σχετικά με τον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς

Από την έναρξη εφαρμογής του το 1995, ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς έχει γίνει ο κορυφαίος παγκόσμιος δείκτης διαφθοράς του δημόσιου τομέα.

Ο Δείκτης βαθμολογεί 180 χώρες και περιοχές σε όλο τον κόσμο με βάση την αντίληψη για τη διαφθορά στον δημόσιο τομέα, χρησιμοποιώντας δεδομένα από 13 εξωτερικές πηγές, συμπεριλαμβανομένης της Παγκόσμιας Τράπεζας, του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, ιδιωτικών εταιρειών αξιολόγησης κινδύνου και συμβουλευτικών εταιριών, δεξαμενών σκέψης και άλλων. Οι βαθμολογίες αντικατοπτρίζουν τις απόψεις εμπειρογνωμόνων και επιχειρηματιών.

Η διαδικασία για τον υπολογισμό του Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς επανεξετάζεται τακτικά, ώστε να διασφαλίζεται ότι είναι όσο το δυνατόν πιο ισχυρός και συνεκτικός.

Η πλέον πρόσφατη επανεξέτασή του έγινε από το European Commission’s Joint Research Centre το 2017.

Όλες οι βαθμολογίες από το 2012 και εφεξής είναι συγκρίσιμες από τον έναν χρόνο στον επόμενο.

Για περισσότερες πληροφορίες, βλ.: The ABCs of the CPI: How the Corruption Perceptions Index is calculated

 

__________________________________

Σχετικά με τη Διεθνή Διαφάνεια
Μέσα από παραρτήματα σε περισσότερες από 100 χώρες και τη Διεθνή Γραμματεία της στο Βερολίνο, η Διεθνής Διαφάνεια είναι ο παγκόσμιος οργανισμός της κοινωνίας των πολιτών που ηγείται της καταπολέμησης της διαφθοράς για περισσότερα από 25 χρόνια.
www.transparency.org

Σχετικά με τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος

Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς αποτελεί το ελληνικό παράρτημα της Διεθνούς Διαφάνειας και λειτουργεί στην Ελλάδα από το 1996. Κύριοι σκοποί της δράσης της είναι να ενημερώνει και να ευαισθητοποιεί τους πολίτες για τους κινδύνους της διαφθοράς στην Ελλάδα και, ταυτόχρονα, να προωθεί ουσιαστικές συστημικές αλλαγές που θα οδηγήσουν στη λειτουργία της κοινωνίας με περισσότερη διαφάνεια. www.transparency.gr

 

CPI 2023 ΔΤ 30.01.2024_

Αθήνα, 4 Δεκεμβρίου 2023

Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς παρακολουθεί με ιδιαίτερη ανησυχία τις αρνητικές εξελίξεις της τρέχουσας περιόδου αναφορικά με τις προκλήσεις που δέχονται η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα.

Στο πλαίσιο αυτό, η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς επιθυμεί να υπενθυμίσει τα πορίσματα της τέταρτης έκθεσης για την κατάσταση του κράτος δικαίου στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και απηχεί πλήρως τις διαχρονικές ανησυχίες και πάγιες θέσεις της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος.

Τα κύρια ευρήματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα είναι τα ακόλουθα:

ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

• Ο διορισμός δικαστών και εισαγγελέων στα ανώτατα δικαστήρια της χώρας συνεχίζει να πραγματοποιείται αποκλειστικά από την Κυβέρνηση, σε πλήρη αντίθεση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Συστήνεται η λήψη μέτρων για τη συμμετοχή του δικαστικού σώματος στο διορισμό Προέδρου και Αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για τους διορισμούς ανωτάτων δικαστικών.
• Ως θετικά βήματα κρίνονται η ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης, η ίδρυση δικαστικής αστυνομίας και η πρόσληψη δικαστικών υπαλλήλων.
• Σημειώνεται ότι η κατά τα λοιπά ευρεία δωρεάν νομική συνδρομή προς αδύναμους πολίτες κινδυνεύει από την καθυστερημένη εξόφληση των αμοιβών των δικηγόρων.

→ Αναφορικά με την κατάσταση της Δικαιοσύνης στη χώρα, η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς επιθυμεί να επισημάνει, επιπροσθέτως, το φαινόμενο των περιστρεφόμενων θυρών (revolving doors), στο πλαίσιο του οποίου ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί καταλαμβάνουν ανώτερες διοικητικές θέσεις αμέσως μετά την αφυπηρέτησή τους από το δικαστικό σώμα χωρίς την παρεμβολή «cool-off periods».

ΔΙΑΦΘΟΡΑ

• Παρατηρείται πρόοδος στις δράσεις της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας.
• Χαιρετίζονται οι νομοθετικές πρωτοβουλίες για τα θέματα του «πόθεν έσχες» και της χρηματοδότησης των κομμάτων, τη ρύθμιση του lobbying και του whistleblowing.
• Σημειώνεται μικρή πρόοδος στο αριθμό των ποινικών διώξεων και των καταδικαστικών αποφάσεων σε υποθέσεις διαφθοράς.
• Επιβραβεύεται η έκδοση οδηγιών για τον περιορισμό των κατ’ εξαίρεση απευθείας αναθέσεων κρατικών προμηθειών.

→  Αναφορικά με την κατάσταση της διαφθοράς στη χώρα, η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς επιθυμεί να τονίσει:

• • την παρατεταμένη λειτουργία της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας με αναπληρωτή Διοικητή, παρότι ο σχετικός νόμος ορίζει την αναπλήρωσή του εντός τριμήνου.
  • τα στενά πεδία εφαρμογής των νομοθετικών ρυθμίσεων για το lobbying και το whistleblowing περιορίζουν σημαντικά την αποτελεσματικότητά τους.

ΜΜΕ

• Διαπιστώνεται πρόοδος με τη θέσπιση της πρόσφατης νομοθεσίας για τη διαφάνεια στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΜΜΕ.
• Συνεχίζεται ο προβληματισμός για την ανεξαρτησία της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης, εξαιτίας του διορισμού των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου από τον καθ’ ύλη υπεύθυνο Υπουργό.
• Αποτελεί πηγή ανησυχίας η μη επαρκής χρηματοδότηση και η έλλειψη ανθρωπίνων πόρων στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης.
• Συνίσταται η λήψη μέτρων για την προστασία της σωματικής ακεραιότητας των δημοσιογράφων και την προστασία τους από καταχρηστικές αγωγές εναντίον τους (SLAPPs), λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την προστασία των δημοσιογράφων.

→ Αναφορικά με την κατάσταση των ΜΜΕ στη χώρα, η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς υπογραμμίζει, ότι μέχρι και σήμερα δεν έχουν δημοσιοποιηθεί από την Κυβέρνηση τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία τα ΜΜΕ της «λίστας Πέτσα» έλαβαν τα συγκεκριμένα ποσά κρατικής ενίσχυσης.

ΘΕΣΜΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ

• Υπάρχει προβληματισμός για τη διαδικασία διαβούλευσης των νομοσχεδίων, κυρίως όσον αφορά την επάρκεια του συνήθους χρόνου διάρκειας της διαβούλευσής τους.
• Καταχωρίζεται ως αρνητικό στοιχείο η εισαγωγή προς ψήφιση πολυνομοσχεδίων και τροποποιήσεων τελευταίας στιγμής.
• Οι αλλαγές στις προϋποθέσεις εγγραφής των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών είναι προς την αρνητική κατεύθυνση.
• Διαπιστώνεται εχθρική αντιμετώπιση των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών από τους δημόσιους φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα των μεταναστών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
• Συστήνεται η λήψη περαιτέρω μέτρων για την αξιολόγηση του τρέχοντος συστήματος εγγραφής για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ άλλων με την έναρξη ενός δομημένου διαλόγου με τις ΟΚΠ, και εάν συντρέχει ανάγκη τροποποίησής του.

→ Αναφορικά με τους θεσμικούς ελέγχους και ισορροπίες στη χώρα, η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς εφιστά την προσοχή:

• • στην ανάγκη περαιτέρω θωράκισης των ανεξάρτητων αρχών ενάντια στη διαφθορά
  • στη μη επάρκεια οικονομικών και ανθρώπινων πόρων στις ανεξάρτητες αρχές
  • στον ολοένα συρρικνούμενο χώρο των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών

Λίγο πριν το τέλος του 2023, η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς διαπιστώνει τη διολίσθηση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, δεσμεύεται ότι οι συστάσεις που διατυπώνονται στην έκθεση θα συνεχίσουν να αποτελούν προτεραιότητες για το έργο της κατά το επόμενο διάστημα και παραμένει αταλάντευτος αρωγός της πολιτείας και των πολιτών στην προσπάθεια τους για ανάπτυξη και ευημερία μέσα από τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την αξιοκρατία.

___________________________________

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2023 για την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα:

https://commission.europa.eu/publications/2023-rule-law-report-communication-and-country-chapters_en

Η Μεθοδολογία της Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κράτος Δικαίου

Μέσω της Έκθεσης, που συμπεριλαμβάνει και ένα κεφάλαιο για έκαστο εκ των 27 Κρατών Μελών της Ε.Ε., στόχος της Επιτροπής είναι να προσδιορίσει την κατάσταση του κράτους δικαίου στα Κράτη Μέλη, με έμφαση σε τέσσερις βασικούς πυλώνες: (α) τη Δικαιοσύνη, (β) την καταπολέμηση της διαφθοράς, (γ) την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και (δ) λοιπούς θεσμικούς ελέγχους και ισορροπίες (“checks and balances”).

Τούτοι οι τέσσερις τομείς προσδιορίστηκαν στην προπαρασκευαστική διαδικασία ως βασικοί και αλληλένδετοι πυλώνες για τη διασφάλιση του κράτους δικαίου. Τα δε επιμέρους κεφάλαια για κάθε Κράτος Μέλος ερείδονται σε μία ποιοτική αξιολόγηση που διενήργησε η Επιτροπή, εστιάζοντας σε μία σύνθεση σημαντικών εξελίξεων που έλαβαν χώρα μετά τη δημοσίευση της προηγούμενης έκθεσης.

Περισσότερες πληροφορίες:

https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/policies/justice-and-fundamental-rights/upholding-rule-law/rule-law/rule-law-mechanism/2022-rule-law-report_en

___________________________________

Σχετικά με τη Διεθνή Διαφάνεια
Μέσα από παραρτήματα σε περισσότερες από 100 χώρες και τη Διεθνή Γραμματεία της στο Βερολίνο, η Διεθνής Διαφάνεια είναι ο παγκόσμιος οργανισμός της κοινωνίας των πολιτών που ηγείται της καταπολέμησης της διαφθοράς για περισσότερα από 25 χρόνια. www.transparency.org

Σχετικά με τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος      
Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς αποτελεί το ελληνικό παράρτημα της Διεθνούς Διαφάνειας και λειτουργεί στην Ελλάδα από το 1996. Κύριοι σκοποί της δράσης της είναι να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για τους κινδύνους της διαφθοράς στην Ελλάδα και, ταυτόχρονα, να προωθήσει ουσιαστικές συστημικές αλλαγές που θα οδηγήσουν στη λειτουργία της κοινωνίας με περισσότερη διαφάνεια.

 

Στοιχεία Επικοινωνίας για τα ΜΜΕ:

Διεθνής Διαφάνεια – Ελλάς

Τηλ. 210 7224940,

e-mail: tihellas@otenet.gr

www.transparency.gr

 

ΔΤ_ΚΡΑΤΟΣ-ΔΙΚΑΙΟΥ_04.12.2023

 

Την Τετάρτη 1 Νοεμβρίου μεταξύ 11.00 – 17.00 διοργανώθηκε με μεγάλη επιτυχία στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών το 1ο Forum Ανοικτής Διακυβέρνησης και Συν-Δημιουργίας, στο πλαίσιο του έργου WeOpenGov [Δίκτυο Κοινωνίας των Πολιτών (ΚτΠ) – Δημόσιων Φορέων για την Ανοικτή Διακυβέρνηση]. Φορέας υλοποίησης του έργου είναι η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς, ενώ τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.

Στο Forum συμμετείχαν εκπρόσωποι από πανεπιστημιακά ιδρύματα, τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, τις οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών και απλοί ενδιαφερόμενοι για τις αξίες της διαφάνειας, της συμμετοχής, της λογοδοσίας όπως περιγράφονται στον οργανισμό OGP ^[1]multi stakeholder forums.

Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο Δρ. Άγγελος Κασκάνης, Εκτελεστικός Διευθυντής της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, η κα Βεατρίκη Γιαννόγλου, Διαχειρίστρια Προγραμμάτων του Ιδρύματος Μποδοσάκη και η κ. Lajla Brandt Jahkelln, Πρέσβης του Βασιλείου της Νορβηγίας σε Ελλάδα και Κύπρο.

Στην πρώτη ενότητα του Forum με θέμα «Προτάσεις για την Ανοικτή Διακυβέρνηση», συμμετείχαν ο Δρ. Ηλίας Κορομηλάς, Προϊστάμενος του Γραφείου Καλής Νομοθέτησης, στη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων της Κυβέρνησης, ο Δρ. Δημήτρης Γκούσκος, Συντονιστής στην Ερευνητική Ομάδα “Ψηφιακά Μέσα για Συμμετοχή” του Τμήματος ΕΜΜΕ του ΕΚΠΑ, ο κ. Σπύρος Καπετανάκης, Στέλεχος της Διεύθυνσης Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Ψηφιακών Δεξιοτήτων της ΕΔΥΤΕ, η Δρ. Μαρία Ωραιοζήλη Κουτσουπιά, Δικηγόρος και Πρόεδρος της Rythmisis και η Δρ. Εβίκα Καραμαγκιώλη, Νομικός.

Στη δεύτερη ενότητα με θέμα «Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών και Ανοικτή Διακυβέρνηση» συμμετείχαν ο κ. Αλέξανδρος Μελίδης, Γενικός Διευθυντής της ΕΕΛΛΑΚ, η κα Χρύσα Πεταλά, Συν-ιδρύτρια και Project Manager της Among, ο κ. Στέφανος Λουκόπουλος, Συν-ιδρυτής και Διευθυντής του Vouliwatch, η κα Ευτυχία Πηλίγκου, Πρόεδρος της Deloitte Foundation, η κα Άννα Βαφειάδου, Υπεύθυνη Νομικού Τομέα της WWF Ελλάς και ο κ. Στέφανος Τυρός, Συντονιστής Τομέων Πολιτικής της Volt Ελλάδος.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την τρίτη ενότητα, όπου συμμετείχαν πολίτες οι οποίοι παρακολούθησαν τις εκπαιδεύσεις του έργου WeOpenGov και αναφέρθηκαν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους, αλλά και στα οφέλη των εκπαιδεύσεων  μέσα από την προσωπική τους εμπειρία. Στην ενότητα «Πολίτες και Αποτελεσματική Δημόσια Συν-δημιουργία» συμμετείχαν η κα Ιωάννα Παλαιοπάνου, Υπάλληλος ΠΕ Οικονομικού – Διοικητικού Τμήματος Επιμελητείας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο κ. Ιωάννης Χαϊδούλης, Υποψήφιος Διδάκτορας της Σχολή Μηχανικών Πληροφορικής και Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, η κα Αγριππίνα Μαδυτινού, Εκπαιδευτικός, Πιστοποιημένη Μέντορας ΜμΕ, Συνεργάτης της ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ – ΕΕΑ, ο κ. Ιωάννης Κοτρώνης, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Η/Υ και η κα Δέσποινα Πλευριά, Εθελόντρια της δράσης “together” του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και πρώην Μέλος της Επιτροπής Διαβούλευσης της Περιφέρειας Αττικής.  Με την ολοκλήρωση του Forum, o κ. Γιώργος Καραμανώλης, Co-Founder & CTO/CIO της Crowdpolicy και της FintelioX, συζήτησε τα συμπεράσματα της εκδήλωσης, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην ενδυνάμωση της Δημοκρατίας και του πολίτη αλλά και σε άλλα παραδείγματα συν-δημιουργίας.

Το έργο WeOpenGov έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός πανελλαδικού, μόνιμου και πλήρως λειτουργικού Δικτύου Φορέων για την Ανοικτή Διακυβέρνηση από την Κοινωνία των Πολιτών,  Δημόσιους Φορείς, την Ακαδημαϊκή Κοινότητα και τον Ιδιωτικό Τομέα κατά τα πρότυπα των OGP multi stakeholder forum.

Καίριο κομμάτι της συζήτησης και των τριών πάνελ ήταν το ζήτημα  της συμμετοχικότητας τόσο της κοινωνίας των πολιτών όσο και της κυβέρνησης που είναι απαραίτητα στοιχεία για την επιτυχία της Ανοικτής Διακυβέρνησης. Η συνεργασία τους είναι ζωτικής σημασίας σε όλο τον κύκλο σχεδιασμού και υλοποίησης δημόσιων πολιτικών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η δημιουργία ενός μόνιμου και σταθερού δικτύου θα ενισχύσει τη δυνατότητα διαρκούς συντονισμού, συνεργασίας και διάδρασης των οργανώσεων μελών του Δικτύου μεταξύ τους, με δημόσιους φορείς, ερευνητές και εταιρείες στη χάραξη, εφαρμογή και παρακολούθηση δημόσιων πολιτικών σε θέματα Ανοικτής Διακυβέρνησης.

Επιπλέον, ένα ακόμη σημαντικό συμπέρασμα του Forum ήταν ότι όλες οι χώρες που συμμετέχουν στην OGP, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, δεσμεύονται ότι η διαδικασία μέσω της οποίας αναπτύσσουν πλέον τα εθνικά τους σχέδια δράσης γίνεται μέσα από διαρκή ισότιμη διαβούλευση δημόσιων φορέων με ενδιαφερόμενους φορείς της κοινωνίας των πολιτών και ότι το δίκτυο αυτό παραμένει ενεργό σε όλη τη διάρκεια του σχεδιασμού και της υλοποίησης των εθνικών σχεδίων δράσης για την Ανοικτή Διακυβέρνηση.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση εδώ:
https://youtu.be/-jx0zyvbVnE

 

^[1] Το Open Government Partnership (OGP – www.opengovpartnership.org) είναι μια παγκόσμια πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2011 κι έχει ως στόχο να εξασφαλίσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις από τις κυβερνήσεις να προωθήσουν τη διαφάνεια, την ενδυνάμωση των πολιτών, την καταπολέμηση της διαφθοράς, και την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για την ενίσχυση της διακυβέρνησης καθώς και πρόσβαση στο OGP Toolbox. Έως σήμερα συμμετέχουν στην πρωτοβουλία 75 χώρες από όλο τον κόσμο και ανάμεσα σε αυτές και η Ελλάδα από το 2012. Περισσότερες πληροφορίες για την πρωτοβουλία υπάρχουν διαθέσιμες στο www.opengovpartnership.org/about.