Κυρίες και Κύριοι,
Καλημέρα σας.
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας στη σημερινή Συνέντευξη Τύπου και γενικότερα για τη στήριξη στο έργο της Διεθνούς Διαφάνειας – Ελλάδας.
Η παρουσία, και κυρίως η δράση, τόσο της Διεθνούς Διαφάνειας όσο και του ελληνικού της τμήματος, τα τελευταία χρόνια, έχει καταφέρει να θέσει το ζήτημα της διαφθοράς σε πρώτη προτεραιότητα στη σύγχρονη ατζέντα, διαλύοντας χρόνιες προκαταλήψεις. Η επιτυχία αυτή της Διεθνούς Διαφάνειας οφείλεται κυρίως στην ευαισθητοποίηση του κόσμου γύρω από τις δυσμενείς επιπτώσεις της διαφθοράς για τη δημοκρατία, την κοινωνία, την οικονομία. Αυτό που στο παρελθόν εθεωρείτο ταμπού, τώρα πλέον τεκμηριώνεται με ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα.
Προς αυτήν την κατεύθυνση εστιάζει και η Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα. Για τέταρτη συνεχή χρονιά, η ΔΔ-Ε αναδεικνύει το μέγεθος της μικρο-διαφθοράς, δηλαδή της διαφθοράς που αγγίζει τον μέσο-Έλληνα, που επιβαρύνει το ελληνικό νοικοκυριό, που μεταφράζεται ως «φακελάκι, γρηγορόσημο, λάδωμα» και το χειρότερο που αποδυναμώνει τις αντιστάσεις της συνείδησης των πολιτών.
Η Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα, ήταν μια φιλόδοξη πρωτοβουλία που ξεκίνησε δειλά η ΔΔ-Ε το 2007, με στόχο να σκιαγραφήσει το φαινόμενο της μικρο-διαφθοράς στην ελληνική κοινωνία. Σήμερα, μετά από 4ετή εμπειρία και την εποικοδομητική συνεργασία με την εταιρεία Public Issue, η Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα έχει γίνει πλέον θεσμός, ένας θεσμός, ο οποίος έχει αναγνωριστεί τόσο από τους παράγοντες της ελληνικής κοινωνίας όσο και διεθνώς. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον της να διενεργήσει παρόμοια έρευνα και σε άλλα κράτη-μέλη της και ζήτησε τη συνδρομή και την τεχνογνωσία της ΔΔ-Ε.
Η καταξίωση όμως της έρευνας δεν είναι μια αυθαίρετη διαπίστωση. Η αξιοπιστία και η αντικειμενικότητά της αποδεικνύεται πλέον από τα ίδια τα δεδομένα και η διαχρονική συγκριτική αξιολόγηση την καθιστά ένα σημαντικό επιστημονικό εργαλείο. Ένα εργαλείο που λειτουργεί ως μοχλός πίεσης προς την Πολιτεία για θεσμικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις.
Ο κ. Γιάννης Μαυρής, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Public Issue θα παρουσιάσει αναλυτικά τα βασικά στοιχεία της ταυτότητας της έρευνας και τα κύρια ευρήματά της για το 2010 συγκριτικά με τις προηγούμενες χρονιές.
Στα αποτελέσματα της έρευνας για το 2010, παρατηρείται για πρώτη φορά μείωση των περιστατικών διαφθοράς σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, γεγονός που εμπνέει ενθαρρυντικά μηνύματα για το μέλλον. Σε μια δεύτερη διάσταση ερμηνείας της κύριας τάσης που καταγράφει η έρευνα, θα μπορούσε κανείς να αναλογιστεί ότι μεσούσης της οικονομικής κρίσης και των μέτρων λιτότητας που εφαρμόστηκαν, είναι πιθανόν να μειωθούν τα ποσά που διακινήθηκαν σε διαφθαρμένες καθημερινές πρακτικές, ακολουθώντας την ταυτόχρονη μείωση των εσόδων των νοικοκυριών. Πάντως, όπως και να το δούμε είναι ένα θετικό αποτέλεσμα.
Βέβαια, η ευπρόσδεκτη αυτή βελτίωση τόσο στον αριθμό περιστατικών διαφθοράς όσο και στην εκτίμηση του μεγέθους της, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας εφησυχάσει ή να ανακόψει τον αγώνα κατά της διαφθοράς. Ο δημόσιος τομέας πρωτοστατεί στα περιστατικά μικρο-διαφθοράς, συγκριτικά με τον ιδιωτικό τομέα, με τα νοσοκομεία, τις εφορίες και τις πολεοδομίες να παραμένουν στην κορυφή των πιο διεφθαρμένων δημοσίων υπηρεσιών.
Τέλος, θα θέλαμε να μείνουμε στη στάση των πολιτών έναντι του φαινομένου. Εντοπίζονται και εδώ αισιόδοξες διαφοροποιήσεις σε βάθος χρόνου, ως προς την ανοχή του κόσμου στη διαφθορά, μια διαπίστωση που καταγράφηκε και στο Παγκόσμιο Βαρόμετρο της Διαφθοράς, που παρουσιάστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο. Η θετική στάση του κόσμου είναι ο παράγοντας αυτός που μας ενθαρρύνει και μας ωθεί να εντείνουμε τις προσπάθειές μας, αφού, όπως παρατηρείται και στην έρευνα, επιδέχεται μεταβολής.
Προς αυτήν την κατεύθυνση η ΔΔ-Ε εντατικοποιεί τις προσπάθειές της, καταθέτοντας προτάσεις και εργαλεία για χρηστή διακυβέρνηση στη δημόσια διοίκηση, εδραίωση της διαφάνειας σε καίριους τομείς δραστηριότητας, όπως είναι οι δημόσιες συμβάσεις, οι αμυντικοί εξοπλισμοί κλπ.
Ο αγώνας ενάντια στη διαφθορά έχει πολλά μέτωπα, και για μια μακροπρόθεσμη, αποτελεσματική και ουσιαστική νίκη, όλοι οι πολίτες πρέπει να μπούμε ενεργά στο παιχνίδι για να αποκτήσουμε δύναμη και επιρροή. Πάνω από όλα, χρειάζεται να αλλάξουμε νοοτροπία και συμπεριφορά.
Όμως, περαίωση φορολογικών οφειλών, η τακτοποίηση ημι-υπαίθριων χώρων, η νομιμοποίηση αυθαιρέτων καθώς και άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες που «παραδοσιακά» όλες οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν με σκοπό να εξευμενίσουν ή ακόμα και να «δωροδοκήσουν» τους πολίτες, δεν είναι παραδείγματα που βοηθούν στην αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφορών.
Κλείνοντας και δίνοντας τον λόγο στον κ. Μαυρή θα ήθελα να κάνω ένα τελικό σχόλιο. Το κλειδί για την έξοδο από τη δύσκολη κατάσταση που βιώνει η χώρα μας, είναι η ανάκτηση της σχέσης εμπιστοσύνης κράτους-πολίτη-επιχειρήσεων, μέσα από την επένδυση στη διαφάνεια. Τα περιθώρια χρόνου και οι δεύτερες ευκαιρίες έχουν εξαντληθεί, είναι καιρός να συνεργαστούμε όλοι μαζί να επανορθώσουμε τα κακώς πεπραγμένα και να επαναφέρουμε αξίες όπως λογοδοσία, ηθική και υπευθυνότητα ώστε να εξασφαλίσουμε μια βιώσιμη κοινωνία στις μελλοντικές γενιές.
Καλώ εσάς και όλους τους συμπολίτες μας να συστρατευθείτε μαζί μας, υπογράφοντας το Δεκάλογο του ενεργού πολίτη, και να δεσμευτείτε στην αντίσταση κατά της δωροδοκίας και της ηθικής κατάπτωσης. Η οικονομική και ηθική κρίση που βιώνουμε σήμερα θα ξεπερασθεί μόνο εάν όλοι μαζί καταπολεμήσουμε τη διαφθορά.
Σας ευχαριστώ