Η έκθεση για την αξιολόγηση της εφαρμογής της Σύμβασης του ΟΟΣΑ κατά της Δωροδοκίας διαπιστώνει ότι η επιβολή μέτρων κατά της δωροδοκίας αλλοδαπών προσώπων είναι συγκλονιστικά  χαμηλή μεταξύ των μισών από τις χώρες των G20
Αθήνα, 19 Οκτωβρίου 2020 
Ελάχιστοι από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς στον κόσμο ερευνούν ενεργά και τιμωρούν εταιρίες που προβαίνουν σε δωροδοκία στο εξωτερικό, δηλαδή πράξεις ενεργητικής δωροδοκίας αλλοδαπών δημοσίων λειτουργών, στο πλαίσιο διεθνών επιχειρηματικών συναλλαγών, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας.
Στην έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας με τίτλο “Exporting Corruption2020: Assessing Enforcement of the OECD Anti-Bribery Convention” (“Εξάγοντας διαφθορά 2020: αξιολογώντας την εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΟΣΑ κατά της δωροδοκίας”) διαπιστώνεται ότι η ενεργή επιβολή μέτρων και κυρώσεων κατά της δωροδοκίας αλλοδαπών δημοσίων λειτουργών σε διεθνείς επιχειρηματικές συναλλαγές [σημ.: ο όρος αυτός στην συνέχεια του κειμένου θα αναφέρεται ως “αλλοδαπή δωροδοκία” (foreign bribery)] μειώθηκε σημαντικά συγκριτικά με το 2018. Το μερίδιο των παγκόσμιων εξαγωγών από χώρες οι οποίες επιβάλλουν ενεργά μέτρα κατά της δωροδοκίας αλλοδαπών δημόσιων λειτουργών και τη σχετική νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες μειώθηκε κατά περισσότερο από το ένα τρίτο.
Μόνο 4 από τις 47 χώρες, οι οποίες αντιστοιχούν στο 16.5% των παγκόσμιων εξαγωγών, έχουν ενεργά εφαρμόσει την νομοθεσία εναντίον αλλοδαπής δωροδοκίας αλλοδαπών, συγκριτικά με 7 χώρες και το 27%  των παγκόσμιων εξαγωγών το 2018.
Οι μεγαλύτεροι παραβάτες
Σύμφωνα με την έκθεση, οι μεγαλύτεροι παγκόσμιοι εξαγωγείς με το χειρότερο ιστορικό είναι η Κίνα, η Ιαπωνία, η Ολλανδία, η Νότια Κορέα, το Χονγκ Κονγκ, ο Καναδάς, η Ινδία και το Μεξικό.
Για την ακρίβεια, οι περισσότερες χώρες που έχουν αξιολογηθεί (34 από τις 47) δεν εφάρμοσαν σε ικανοποιητικό βαθμό τους νόμους τους για την δωροδοκία αλλοδαπών προσώπων.
«Τα χρήματα που χάθηκαν σε δωροδοκίες αλλοδαπών προσώπων συνιστούν σπατάλη εκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία διαφορετικά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε ζωτικές υπηρεσίες, όπως η φροντίδα της υγείας», είπε η Delia Ferreira Rubio, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας. «Πάρα πολλές κυβερνήσεις επιλέγουν να κλείνουν τα μάτια τους, όταν οι εταιρίες τους χρησιμοποιούν τη δωροδοκία ως μέσο, για να κερδίσουν δουλειές στις ξένες αγορές. Οι G20 χώρες και άλλες σημαντικές οικονομίες έχουν την υποχρέωση να θέσουν τους κανόνες σε εφαρμογή.»
Η Κίνα, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας του κόσμου, απέτυχε να διεξάγει έστω και μια έρευνα για την δωροδοκία αλλοδαπών μεταξύ του 2016 και 2019, παρότι κινεζικές εταιρείες εμφανίζονται σε πολλά σκάνδαλα και έρευνες άλλων χωρών.
Δύο ακόμη κράτη που δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ αλλά έχουν πολύ σημαντικές εξαγωγές, το Χονγκ Κονγκ και η Ινδία, δεν άνοιξαν ούτε μία έρευνα για αλλοδαπή δωροδοκία από το 2016 έως το 2019. Η Σιγκαπούρη ξεκίνησε μόνο μία έρευνα και ολοκλήρωσε μόνο μια υπόθεση (με υποβολή κυρώσεων) τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία και το Ισραήλ είναι οι μοναδικές από τις χώρες που έχουν αξιολογηθεί και εξακολουθούν ενεργά να επιβάλουν μέτρα κατά της αλλοδαπής δωροδοκίας.
Αναβαθμισμένες και υποβαθμισμένες  χώρες
Από το 2018, 4 χώρες, που αντιστοιχούν στο 12.4%των παγκόσμιων εξαγωγών, υποβιβάστηκαν στην κατάταξη, ενώ 6 χώρες, που αντιστοιχούν στο 6.8% των παγκόσμιων εξαγωγών, βελτιώθηκαν.
Η Γερμανία, η οποία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας με 7.6% των παγκόσμιων εξαγωγών, διεξήγαγε λιγότερες έρευνες και έκλεισε λιγότερες υποθέσεις σχετικών με χρηματισμό στο εξωτερικό. Παρομοίως, η Ιταλία, που περιλαμβάνεται στις 10 κορυφαίες εξαγωγικές χώρες, επέδειξε πτώση, όπως και η Νορβηγία.
Αντιστρόφως, η Γαλλία και η Ισπανία, οι οποίες αντιστοιχούν στο 3.6% των παγκόσμιων εξαγωγών αντιστοίχως, βελτίωσαν την απόδοση τους.
«Παρά τις υποθέσεις μεγάλης διαφθοράς που αφορούν εταιρείες όπως η Airbus, η Odebrecht και πολλές άλλες, η έρευνα μάς δείχνει ότι πολλές χώρες σπανίως ερευνούν δωροδοκία στο εξωτερικό», είπε η Gillian Dell, υπεύθυνη της Διεθνούς Διαφάνειας για την σύνταξη της έκθεσης. «Δυστυχώς, είναι πολύ κοινό για τις επιχειρήσεις σε πλούσιες χώρες να εξάγουν διαφθορά σε φτωχότερες χώρες, υπονομεύοντας τους θεσμούς και την ανάπτυξη. Και καμία χώρα δεν είναι στο απυρόβλητο.»
Η Ελλάδα
Η Ελλάδα έμεινε σταθερή στην κατάταξή της ως χώρα που εμφανίζει περιορισμένη εφαρμογή της Σύμβασης, με την τεχνική καταγραφή μιας νέας υπόθεσης στο υπό διερεύνηση χρονικό διάστημα, αλλά με αρκετές συναφείς πληροφορίες και σημαντικές (και κυμαινόμενες) μεταβολές σε κανονιστικό επίπεδο. Να σημειωθεί ότι, για τις ανάγκες της έκθεσης, ως νέες υποθέσεις λογίζονται εκείνες στις οποίες είτε διεξάγεται ποινική έρευνα είτε έχουν επιβληθεί ποινές, αποκλειομένων των περιπτώσεων αθώωσης ή αυτών που απλώς συνεχίζονται από προηγούμενο διάστημα. Πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι η καταγραφή στοιχείων αντιμετωπίζει δυσκολίες, ελλείψει ολοκλήρωσης των ενιαίων συστημάτων στατιστικής της Δικαιοσύνης, παρά την άμεση ανταπόκριση της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών και της Εισαγγελίας Εφετών Θεσσαλονίκης σε σχετικό αίτημα της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος.
«Είναι πολύ σημαντικό για την χώρα μας να επιδείξει επιχειρησιακή ικανότητα και κανονιστική ετοιμότητα για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στις διεθνείς επιχειρηματικές συναλλαγές, προκειμένου να ωφεληθεί τόσο το κοινωνικό σύνολο όσο και η διεθνής αξιοπιστία της χώρας. Οι ελληνικές αρχές δεν πρέπει να κλείνουν τα μάτια στη δωροδοκία που διαπράττουν οι ελληνικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό.», τόνισε η Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, Δρ. Άννα Δαμάσκου.
Διαβάστε τα σχετικά με την Ελλάδα στοιχεία της έκθεσης εδώ (στα αγγλικά)
Συστάσεις
Η Διεθνής Διαφάνεια καλεί όλες τις χώρες που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση του ΟΟΣΑ κατά της Δωροδοκίας, καθώς και τους άλλους μεγάλους παγκόσμιους εξαγωγείς, να κάνουν περισσότερα για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων τα ακόλουθα:

• Να τερματιστεί το απόρρητο αναφορικά με τα στοιχεία ιδιοκτησίας των εταιρειών, που λειτουργεί ως εμπόδιο στη διερεύνηση της αλλοδαπής δωροδοκίας.
• Να δημοσιεύονται τα αποτελέσματα των υποθέσεων, ώστε να καταδεικνύεται πώς αντιμετωπίζεται η διεθνής διαφθορά.
• Να σταματήσει να αντιμετωπίζεται η αλλοδαπή δωροδοκία ως έγκλημα χωρίς θύματα και να ενσωματωθεί η αποζημίωση των παθόντων στην διαδικασία εφαρμογής της Σύμβασης.
• Να ενισχυθούν οι νόμοι και τα συστήματα διερεύνησης και επιβολής κυρώσεων για την αντιμετώπιση πολύπλοκων διεθνών υποθέσεων διαφθοράς.
• Να εξεταστεί η καθιέρωση αυξημένης ευθύνης των μητρικών εταιρειών για τις ενέργειες των θυγατρικών τους, προκειμένου να αποτρέπεται η δωροδοκία αλλοδαπών και το σχετικό ξέπλυμα χρήματος.

Για την πλήρη λίστα προτάσεων, διαβάστε την αναφορά: https://www.transparency.org/en/exporting–corruption
Διαβάστε την έκθεση (πλήρες κείμενο) (στα αγγλικά)
Διαβάστε την έκθεση (συνοπτική μορφή) (στα αγγλικά)
Δείτε Infographic με τα βασικά στοιχεία της έκθεσης εδώ (στα αγγλικά)

Στοιχεία Επικοινωνίας για τα ΜΜΕ:

Στοιχεία Επικοινωνίας για τα ΜΜΕ:
Διεθνής Διαφάνεια – Ελλάς
Τηλ. 210 7224940,
e-mail: tihellas@otenet.gr
www.transparency.gr

Σχετικά με την Διεθνή Διαφάνεια
Μέσα από παραρτήματα σε περισσότερες από 100 χώρες και μια διεθνή γραμματεία στο Βερολίνο, η Διεθνής Διαφάνεια ηγείται του αγώνα κατά της διαφθοράς τα τελευταία 27 χρόνια.
www.transparency.org
Σχετικά με την Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος
Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς αποτελεί το ελληνικό παράρτημα της Διεθνούς Διαφάνειας και λειτουργεί στην Ελλάδα από το 1996.
www.transparency.gr
Σχετικά με την έκθεση “Exporting Corruption”
Από το 2005, η σειρά εκθέσεων “Exporting Corruption” της Διεθνούς Διαφάνειας τοποθετεί τις χώρες σε τέσσερις κατηγορίες επιβολής μέτρων κατά της αλλοδαπής δωροδοκίας, σύμφωνα με τον αριθμό των ερευνών και των περιπτώσεων που οι αρχές ανοίγουν και ολοκληρώνουν με κυρώσεις για μια τετραετή περίοδο. Δίνεται διαφορετική βαρύτητα ανάλογα με τα στάδια των μέτρων επιβολής και τη σημασία των περιπτώσεων. Το μερίδιο των χωρών στις παγκόσμιες εξαγωγές επηρεάζει επίσης την θέση τους.
Οι έρευνες και οι περιπτώσεις επιβολής μέτρων ή/και κυρώσεων οι οποίες καταγράφονται και αξιολογούνται στην έκθεση Exporting Corruption είναι σε πρώτο πλάνο αυτές που αφορούν σε πράξεις ενεργητικής δωροδοκίας αλλοδαπών δημοσίων λειτουργών, στο πλαίσιο διεθνών επιχειρηματικών συναλλαγών.
Πρόκειται δηλαδή για τις αξιόποινες πράξεις που στοιχειοθετούν το αντικείμενο της Διεθνούς Σύμβασης του ΟΟΣΑ στις Διεθνείς Επιχειρηματικές Συναλλαγές (κυρωθείσα από την Ελλάδα με τον ν. 2656/1998).
Επομένως, αν π.χ. μία πράξη δωροδοκίας τελεστεί εν γνώσει επιχείρησης χώρας του εξωτερικού στην Ελλάδα με την δωροδοκία Ελλήνων δημοσίων λειτουργών, ερευνάται υπό το πνεύμα της Σύμβασης και, καταρχήν, για τις ανάγκες της έκθεσης Exporting Corruption, ως προς το εάν οι αρχές της ξένης χώρας πραγματοποίησαν έρευνα ή/και επέβαλλαν ποινές για τη συγκεκριμένη υπόθεση, και όχι -σε πρώτη, τουλάχιστον, εκτίμηση- εάν οι ελληνικές αρχές κινητοποιήθηκαν σχετικά.
Κατεβάστε το Δελτίο Τύπου:
Δελτίο Τύπου ΔΔ-Ε Exporting Corruption Report_19_10_2020