Δείτε όλη την εκδήλωση: https://vimeo.com/1046672375/d9e26cc86d
Στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιήθηκε εκδήλωση με θέμα «ΜΜΕ και Ποιότητα Δημοκρατίας», που συνδιοργάνωσαν η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς (ΔΔ-E), το τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του ΑΠΘ και το Peace Journalism Laboratory (PJL), στην αίθουσα 319 της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ.
Ο πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος Γιώργος Χατζηγιαννάκης, Ανοίγοντας τις εργασίες της εκδήλωσης, αναφέρθηκε στον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν τα ΜΜΕ στη διατήρηση και ενίσχυση της δημοκρατίας. «Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος παραμένει αρωγός στην προσπάθεια θωράκισης του δημοσιογραφικού λειτουργήματος, απέναντι σε φαινόμενα όπως οι στρατηγικές αγωγές φίμωσης, τα γνωστά SLAPPs που στοχεύουν στην αποθάρρυνση και εκφοβισμό των δημοσιογράφων. Τα ΜΜΕ δεν πρέπει να αποτελούν πεδίο αντιπαράθεσης, αλλά αντίθετα μοχλό προάσπισης της ακεραιότητας και των θεμελιωδών αρχών μιας δημοκρατικής κοινωνίας», υπογράμμισε.
Ο καθηγητής του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, Νίκος Παναγιώτου, στο δικό του χαιρετισμό, υπογράμμισε ότι οι κοινωνίες, ιδιαίτερα σε χώρες όπου εκδηλώνεται έντονα η αμφισβήτηση των θεσμών, βιώνουν μία κρίση εμπιστοσύνης που εδράζεται στην αδιαφάνεια, στην απογοήτευση και στο γεγονός ότι δεν κινητοποιούνται οι πολίτες, προκειμένου να υπερασπιστούν εν τη πράξει και στην καθημερινότητα την άσκηση της δημοκρατίας. Η Διαφάνεια και τα ΜΜΕ είναι πυλώνες της δημοκρατίας, που σήμερα αμφισβητούνται άμεσα και στο πεδίο.
Ο Γενικός Γραμματέας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, Δημήτρης Γαλαμάτης, απηύθυνε χαιρετισμό διαδικτυακά, και αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί από την Κυβέρνηση για την αποτροπή των στρατηγικών αγωγών κατά δημοσιογράφων (SLAPPs) μέσω Ομάδας Εργασίας Συντονισμού που έχει συγκροτήσει η Γενική Γραμματεία, με συμμετοχή εκπροσώπων υπουργείων, ενώσεων δημοσιογράφων και μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας. Πρόκειται για δράσεις που στοχεύουν στη διασφάλιση της προστασίας, της ασφάλειας και της ενίσχυσης της θέσης των δημοσιογράφων, καθώς και την ενίσχυση του ρόλου των ΜΜΕ στη διαμόρφωση και διατήρηση της ποιότητας δημοκρατίας, με έμφαση στην Ελευθερία του Τύπου και τη Διαφάνεια.
Στο δικό της χαιρετισμό η αναπληρώτρια εκπρόσωπος τύπου του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής Όλγα Μαρκογιαννάκη, τόνισε ότι η ποιότητα της δημοκρατίας μας εξαρτάται από δύο βασικούς παράγοντες, τη διαφάνεια και την ενημέρωση. Οι παράγοντες αυτοί έχουν ως κοινό παρονομαστή τους τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που αποτελούν όχι μόνο εργαλεία επικοινωνίας, αλλά κυρίως μηχανισμούς ελέγχου της εξουσίας, φορείς διαλόγου, αλλά και εκφραστές της κοινωνίας. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια γινόμαστε μάρτυρες φαινομένων που θέτουν σε αμφισβήτηση την αξιοπιστία και τη λειτουργία των ΜΜΕ. Από την αδιαφάνεια στη χρηματοδότηση και τον έλεγχο της πληροφορίας, μέχρι την προώθηση μονομερών αφηγημάτων που εξυπηρετούν είτε πολιτικά, είτε επιχειρηματικά συμφέροντα.
Στο χαιρετισμό του ο βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Χρήστος Γιαννούλης αναφέρθηκε στο ζήτημα της ποιότητας της ενημέρωσης και της ποιότητας της δημοκρατίας το οποίο ξεπερνά τους πολιτικούς σχηματισμούς. Μίλησε ακόμη για παγκοσμιοποίηση των φορέων πληροφόρησης, που με τη σειρά της υπονομεύει το δημοκρατικό πολίτευμα όταν μέσα από τεράστιες συγχωνεύσεις γίνονται ισχυροί όμιλοι και μονοπωλούν την ενημέρωση, διαμορφώνουν μια συλλογική συνείδηση που δεν ξέρουμε πού και πώς θα φτάσει.
Στην πρώτη θεματική ενότητα με θέμα «Θωράκιση των δημοσιογράφων έναντι των στρατηγικών αγωγών», με συντονίστρια τη δημοσιογράφο και αρχισυντάκτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ Σοφία Παπαδοπούλου, τοποθετήθηκαν ο διευθυντής της ΕΣΗΕΜΘ Γιάννης Κοτσυφός, ο οργανωτικός Γραμματέας της ΠΟΕΣΥ Ανδρέας Παναγόπουλος και ο δημοσιογράφος του Reporters United Θοδωρής Χονδρόγιαννος. Με παραδείγματα αλλά και προσωπικές εμπειρίες αναφέρθηκαν στις στρατηγικές αγωγές, ποιες πρωτοβουλίες πρέπει να ληφθούν τόσο από τους ίδιους τους δημοσιογράφους όσο και από την πολιτεία, προκειμένου να υπάρχει σωστή πληροφόρηση και αντιμετώπιση του φαινομένου. Η κουλτούρα της ανοχής αλλά και η κουλτούρα του φόβου πρέπει να εξαλειφθούν για να έχουμε ελευθερία του δημοσιογραφικού λόγου. Η θεσμοθέτηση αυστηρού νομοθετικού πλαισίου που θα προστατεύει τους δημοσιογράφους.
Στην κεντρική ομιλία με θέμα «MME κοινωνία των πολιτών και ποιότητα δημοκρατίας: “Από τον Πολίτη-Δέκτη στον Πολίτη-Δημιουργό» ο καθηγητής Νίκος Παναγιώτου, αναφέρθηκε στην πρακτική της συμμετοχής των πολιτών στη συλλογή, ανάλυση και διάδοση ειδήσεων, κατά κύριο λόγο μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, και στο αν αυτή η πρακτική πραγματικά ενδυναμώνει τη δημοκρατία ή τελικά οδηγεί σε μια ψευδεπίγραφη αναφορά γεγονότων και παραπληροφόρηση. Μιλάμε πλέον για την καταστρατήγηση της έννοιας του επαγγελματισμού των δημοσιογράφων, κάτι που δεν συμβαίνει με άλλα επαγγέλματα. Μεγάλη η ευθύνη του κοινού για αυτήν την τάση που κυριαρχεί, το οποίο αρέσκεται σε πληροφορία που δεν ελέγχει τη διαφάνεια και την εγκυρότητά της. Είναι απαραίτητο να τεθεί κανονιστικό πλαίσιο που να προασπίζει και να θωρακίζει τη διαφάνεια, την ακεραιότητα και την ελευθερία του λόγου αλλά ταυτόχρονα να επιφέρει την ισορροπία μεταξύ ελεύθερης έκφρασης και προστασίας από την παραπληροφόρηση.
Στη δεύτερη θεματική ενότητα με θέμα «Συμβάλλουν σήμερα τα ΜΜΕ στην προάσπιση της δημοκρατίας;», υπό τον συντονισμό του Δήμητρη Καφτεράνη, μέλος του Δ.Σ. της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος τοποθετήθηκαν: ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Φινοκαλιώτης, η δημοσιογράφος της εφημερίδας «Μακεδονία» και του Ιnside Story, Σοφία Χριστοφορίδου, ο δημοσιογράφος της Deutsche Welle, Schmitz Florian και ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Dukakis Center, David Wisner. Στη θεματική αυτή, συζητήθηκε η ευθύνη των δημοσιογράφων και των ιδιοκτητών/επιχειρηματιών των ΜΜΕ για την έλλειψη εμπιστοσύνης του κοινού απέναντί τους και μερικές φορές συλλήβδην στους επαγγελματίες της ενημέρωσης. Ωστόσο, και εδώ τονίστηκε και η ευθύνη του κοινού που πολλάκις δεν ενδιαφέρεται για την αντικειμενική και διάφανη πληροφόρηση και ενημέρωση και δεν ξεχωρίζουν τα μέσα που εξασκούν το λειτούργημα από εκείνα που αποδεδειγμένα λειτουργούν με όρους παραπληροφόρησης και τέρψης, ακολουθώντας τους όρους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η σωστή προσέγγιση του κοινού και η δημιουργία ευήκοων ώτων είναι κάτι που οι δημοσιογράφοι οφείλουν να προσπαθήσουν να επιτύχουν εφόσον και οι ίδιοι εργάζονται με ευσυνειδησία και επαγγελματισμό, προωθώντας την ενημέρωση με διαφάνεια, αμεροληψία και ακεραιότητα. Η δημοκρατία δεν επιβιώνει στο σκοτάδι.
Στο πλαίσιο του συνεδρίου, απονεμήθηκε το τιμητικό Βραβείο Διαφάνειας 2024 της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, στον κ. Ελευθέριο Χατζόπουλο, Πρόεδρο της «Α.Χατζοπουλος Α.Ε.» και πρώην μέλος του Δ.Σ. της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος.