Σύμφωνα με ανάλυση του Γραφείου της Διεθνούς Διαφάνειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (TI EU), οι νεοεκλεγμένοι Ευρωβουλευτές του βρετανικού κόμματος υπέρ του Brexit[1] και του ιταλικού κόμματος Lega έχουν τις υψηλότερες συνολικές αποδοχές προερχόμενες από εξωτερικές δραστηριότητες σε σχέση με τους Ευρωβουλευτές όλων των εθνικών αντιπροσωπειών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Παρά το γεγονός ότι όλες οι πολιτικές ομάδες έχουν υψηλά αμειβόμενους εκπροσώπους, η ομάδα των ανένταχτων, στην οποία ανήκει το Κόμμα του Brexit, συγκεντρώνει σχεδόν τις διπλάσιες από τις μέσες συνολικές αποδοχές από εξωτερικές πηγές όλων των βουλευτών του Ευρωκοινοβουλίου. H πιο πάνω ανάλυση γίνεται βάσει των δηλώσεων οικονομικών συμφερόντων των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τις οποίες διέθεσε το Γραφείο της Διεθνούς Διαφάνειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (TI EU), μέσω της επικαιροποιημένης βάσης δεδομένων Integrity Watch EU.
Είτε πρόκειται για συμμετοχή σε κάποιο διοικητικό συμβούλιο είτε για άλλες οικονομικές δραστηριότητες, η πρακτική να ασκούν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εξωτερικές δραστηριότητες είναι σχετικά κοινή. Σύμφωνα με τους κανόνες του Ευρωκοινοβουλίου, αυτές οι εξωτερικές δραστηριότητες πρέπει να δηλώνονται και να δημοσιοποιούνται στην ιστοσελίδα κάθε Ευρωβουλευτή. Αυτή η πρακτική διαφάνειας επιτρέπει σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη να εντοπίσει δυνητικές συγκρούσεις συμφερόντων.
Ορισμένα ενδεικτικά στοιχεία:
Συνολικά 521 από τους 748 νεοεκλεγμένους Ευρωβουλευτές δήλωσαν 1503 δραστηριότητες, εκ των οποίων 842 είναι αμειβόμενες[2]. Ενώ αυτά αφορούν μόνο το 30% του συνόλου των Ευρωβουλευτών, το συνολικό ποσό ανέρχεται σε ένα ετήσιο συνολικό ποσό τουλάχιστον € 6.381.924 εκατομμύρια και ενδεχομένως σε ένα ποσό ύψους € 16.204.186 εκατομμυρίων.[3] Οι αποδοχές από εξωτερικές δραστηριότητες δεν δηλώνονται με ακριβές ποσό, αλλά σε ένα εύρος τιμών μεικτών αποδοχών, γεγονός που εξηγεί τις μεγάλες διακυμάνσεις ανάμεσα στο ελάχιστο και μέγιστο ποσό των αποδοχών από εξωτερικές δραστηριότητες. Από τους Ευρωβουλευτές που δηλώνουν αποδοχές από εξωτερικές δραστηριότητες, 48 δήλωσαν ετήσιες ακαθάριστες αποδοχές που μπορεί να είναι υψηλότερες από τον προ φόρων ετήσιο μισθό που εισπράττουν (€ 105.092,40).
Ορισμένα ενδεικτικά στοιχεία ελληνικού ενδιαφέροντος:
- 10 Έλληνες ευρωβουλευτές δήλωσαν ότι δεν έχουν καμία εξωτερική δραστηριότητα.
- Oι υπόλοιποι 11 δήλωσαν συνολικά 23 εξωτερικές δραστηριότητες.
- Δύο από τους Έλληνες ευρωβουλευτές δήλωσαν ότι από τις εξωτερικές δραστηριότητές τους απέκτησαν και εισόδημα.
- Οι δηλωμένες αποδοχές από εξωτερικές δραστηριότητες των Ελλήνων Ευρωβουλευτών κυμαίνονται συνολικά από € 90.024 € έως € 216.000.
Το ισχύον σύστημα επιτρέπει, δυστυχώς, την υποβολή δηλώσεων που περιέχουν ασαφείς ή γενικόλογες περιγραφές αντικειμένων εργασίας. Σε μια σύντομη ανάλυση, βρέθηκαν περιγραφές όπως «αυτο-απασχολούμενος σύμβουλος», «δικηγόρος» ή «εταίρος σε εγγεγραμμένη εταιρεία». Οι ανακριβείς περιγραφές κάνουν δυσκολότερη την παρακολούθηση και την πρόληψη, καθώς παρεμποδίζουν το ίδιο το σύστημα δεοντολογίας του Κοινοβουλίου. Το ίδιο ισχύει και για τις δυνατότητες ορθής αξιολόγησης των δυνητικών συγκρούσεων συμφερόντων από δημοσιογράφους, την κοινωνία των πολιτών και πολίτες.
Η προηγούμενη έκθεση για τις παράλληλες δραστηριότητες των Ευρωβουλευτών, που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2018, έδινε έμφαση στην επείγουσα ανάγκη μεταρρύθμισης, καθώς το τρέχον σύστημα βασίζεται μόνο στην βούληση του Προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου, για να εφαρμόσει τον Κώδικα Δεοντολογίας. Η έλλειψη εξουσιών διερεύνησης και αξιόπιστων μηχανισμών κυρώσεων οδηγεί σε ένα επιτρεπτικό σύστημα, το οποίο κινδυνεύει να μην λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Στη διάρκεια της θητείας του προηγούμενου Ευρωκοινοβουλίου μόνο, τεκμηριώθηκαν 24 παραβιάσεις του Κώδικα Δεοντολογίας, χωρίς όμως να επιβληθεί καμία κύρωση από τον Πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου. Ένα ανεξάρτητο σύστημα, θα ενίσχυε σημαντικά την ποιότητα των παρεχόμενων πληροφοριών και θα διασφάλιζε έναν υψηλότερο βαθμό συμμόρφωσης με τον Κώδικα.
Η εκλεγμένη Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula Von Der Leyen, έχει καταγράψει τη θέσπιση ενός ανεξάρτητου οργάνου δεοντολογίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως μια από τις πολιτικές προτεραιότητες της επερχόμενης θητείας της. Το Γραφείο της Διεθνούς Διαφάνειας στην Ε.Ε (ΤΙ EU) καλωσορίζει αυτή τη δέσμευση και αναμένει την άμεση και κατεπείγουσα ανάληψη δράσης για την υλοποίησή της. Προκειμένου να είναι αποτελεσματικό, το νέο όργανο θα πρέπει να διαθέτει επαρκείς πόρους, να μπορεί να ξεκινά έρευνες και να έχει την εξουσιοδότηση να εκδίδει δεσμευτικές συστάσεις για τους Ευρωβουλευτές και τους Επιτρόπους. Καλούνται, η εκλεγμένη Πρόεδρος και όλοι οι Ευρωβουλευτές οι οποίοι στήριξαν προεκλογικά τις θέσεις της Διεθνούς Διαφάνειας να τηρήσουν αυτή τη δέσμευση σε βάθος χρόνου.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος συμμετέχει με 6 ακόμα χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία, Λετονία, Λιθουανία, Σλοβενία) στο πρόγραμμα Integrity Watch, επιδιώκοντας να παρέχει στους φορείς που ασκούν δημόσια εξουσία, στους πολίτες, την κοινωνία των πολιτών και τους δημοσιογράφους μια σειρά από ηλεκτρονικά εργαλεία για τον εντοπισμό και την πρόληψη της πολιτικής διαφθοράς. Η δράση διαμορφώνεται μετά την επιτυχημένη λειτουργία της πλατφόρμας Integrity Watch – www.integritywatch.eu σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη Γαλλία και στο Ηνωμένο Βασίλειο.
ΑΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΥΘΥΝΗΣ
Ο Κώδικας Δεοντολογίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ορίζει ότι, για λόγους διαφάνειας, οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υποβάλλουν δήλωση οικονομικών συμφερόντων. Οι δηλώσεις αυτές δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα του Ευρωκοινοβουλίου.
Όλα τα στοιχεία των εξωτερικών εισοδημάτων των Ευρωβουλευτών προέρχονται από την ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το EU Integrity Watch εξάγει αυτόματα τις πληροφορίες από τις αρχικές δηλώσεις που δημοσιεύονται σε μορφή Pdf στην εν λόγω ιστοσελίδα του Ευρωκοινοβουλίου και τις χρησιμοποιεί, για να ενημερώνει τακτικά τη δική του βάση δεδομένων. Η ημερομηνία της τελευταίας ενημέρωσης εμφανίζεται στις επιμέρους σελίδες του προφίλ κάθε Ευρωβουλευτή στην σχετική ιστοσελίδα του Γραφείου της Διεθνούς Διαφάνειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλες οι πληροφορίες που περιέχονται στην αρχική δήλωση τελούν υπό την αποκλειστική ευθύνη του Ευρωβουλευτή που συμπλήρωσε και υπέγραψε τη δήλωση. Δεδομένου ότι πρόκειται για την αρχή της νομοθετικής περιόδου, τα ετήσια στοιχεία είναι προβλέψεις που βασίζονται στα μηνιαία στοιχεία τα οποία παρέχονται στις τρέχουσες δηλώσεις. Επιπλέον, οι πληροφορίες διατίθενται προς το παρόν μόνο στη γλώσσα στην οποία ο Ευρωβουλευτής έχει συμπληρώσει τη δήλωση. Δεδομένου ότι το Ευρωκοινοβούλιο παρέχει τα δεδομένα μόνο σε μορφή Pdf, αντί για αξιόπιστη μορφή ανοιχτών δεδομένων, οι πληροφορίες μας ενδέχεται να μην είναι 100% ακριβείς. Κάθε προφίλ Ευρωβουλευτή στην ιστοσελίδα συνδέεται με το αντίστοιχο προφίλ στην ιστοσελίδα του Ευρωκοινοβουλίου, όπου μπορεί να ελεγχθεί και να επαληθευτεί η αρχική δήλωση και όλες οι άλλες πληροφορίες.
_______________________________________________________________________________
[1] Το κόμμα του Brexit υποστηρίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι το οποίο προς το παρόν είναι προγραμματισμένο για τις 31 Οκτωβρίου 2019.
[2] Τρεις εκλεγμένοι Ευρωβουλευτές απαγορεύεται προς το παρόν να αναλάβουν τα καθήκοντά τους. Στις συνεδριάσεις βρίσκονται σήμερα μόνο 748 βουλευτές.
[3] Οι Ευρωβουλευτές δηλώνουν το εισόδημά τους σε μηνιαίες μεικτές κατηγορίες. Η πιο διαδεδομένη κατηγορία είναι € 1.001- € 5.000, το οποίο εξηγεί τη μεγάλη απόκλιση μεταξύ του ελάχιστου και του μέγιστου δηλωμένου εισοδήματος.