Η διαφθορά και ο COVID-19 επιδεινώνουν την οπισθοδρόμηση της δημοκρατίας
Αθήνα, 28 Ιανουαρίου 2020
Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς (Corruption Perception Index – CPI) 2020, που δημοσιεύθηκε σήμερα από την Διεθνή Διαφάνεια (Transparency International), αποκαλύπτει ότι η εμμένουσα διαφθορά υπονομεύει τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και συμβάλλει στη δημοκρατική οπισθοδρόμηση εν τω μέσω της πανδημίας COVID-19.
Διαβάστε την έκθεση: https://www.transparency.org/cpi/2020
Οι χώρες που εμφανίζουν καλή απόδοση στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020 επενδύουν περισσότερο στην υγειονομική περίθαλψη, είναι σε θέση να παράσχουν καθολικότερη κάλυψη για την υγεία και είναι λιγότερο πιθανό να παραβιάσουν τους δημοκρατικούς κανόνες και θεσμούς, καθώς και το κράτος δικαίου.
«Η πανδημία COVID-19 δεν είναι απλώς μια κρίση υγείας και οικονομίας. Είναι μια κρίση διαφθοράς. Και μία κρίση που σήμερα δεν μπορούμε να διαχειριστούμε.», δήλωσε η κα Delia Ferreira Rubio, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας. «Ο τελευταίος χρόνος έχει δοκιμάσει τις κυβερνήσεις περισσότερο από κάθε άλλη φορά και εκείνες με τα υψηλότερα επίπεδα διαφθοράς αποδείχθηκαν λιγότερο ικανές να αντιμετωπίσουν την πρόκληση. Ωστόσο, ακόμη και εκείνες που βρίσκονται στην κορυφή του Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020 πρέπει να αντιμετωπίσουν επειγόντως τη διαιώνιση της διαφθοράς στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.», πρόσθεσε η Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας.
Παγκόσμια εικόνα
Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς 2020 κατατάσσει 180 χώρες και περιοχές ανάλογα με τα αντιληπτά επίπεδα διαφθοράς του δημόσιου τομέα, αντλώντας από 13 αξιολογήσεις εμπειρογνωμόνων και έρευνες στελεχών επιχειρήσεων. Χρησιμοποιεί μια κλίμακα βαθμολογίας από το 0 (πολύ διεφθαρμένη) έως το 100 (πολύ ακέραιη).
Η Δανία και η Νέα Ζηλανδία βρίσκονται στην κορυφή του Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς (CPI) 2020, με 88 πόντους αμφότερες. Συρία, Σομαλία και Νότιο Σουδάν κατατάσσονται τελευταίες, με 14, 12 και 12 πόντους, αντίστοιχα.
Σχεδόν οι μισές χώρες έχουν παραμείνει στάσιμες στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς για σχεδόν μια δεκαετία, υποδηλώνοντας υστέρηση στις προσπάθειες που καταβάλλουν οι κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση των βασικών αιτίων της διαφθοράς. Περισσότερα από τα 2/3 των χωρών εμφανίζουν βαθμολογία κάτω από 50 πόντους.
Σημαντικές αλλαγές
(+)
Από το 2012, την πρώτη χρονιά που χρησιμοποιήθηκε η τρέχουσα μεθοδολογία για την εκπόνηση του Δείκτη Αντιλήψεων Διαφθοράς, 26 χώρες βελτίωσαν σημαντικά τις βαθμολογίες τους. Ανάμεσα σε αυτές τις χώρες είναι: ο Ισημερινός (έλαβε 39 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020), η Ελλάδα (έλαβε 50 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020), η Γουιάνα (έλαβε 41 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020), η Μιανμάρ (έλαβε 28 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020) και η Νότια Κορέα (έλαβε 61 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020).
(-)
22 χώρες μείωσαν σημαντικά τις βαθμολογίες τους, ανάμεσα στις οποίες η Βοσνία-Ερζεγοβίνη (έλαβε 35 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020), η Γουατεμάλα (έλαβε 25 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020), ο Λίβανος (έλαβε 25 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020), το Μαλάουι (έλαβε 30 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020), η Μάλτα (έλαβε 53 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020) και η Πολωνία (έλαβε 56 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020).
COVID-19
Η διαφθορά αποτελεί κρίσιμη απειλή για τις ζωές και τα μέσα διαβίωσης των πολιτών, ειδικά όταν συνδυάζεται με έκτακτη κρίση της δημόσιας υγείας. Στις χώρες με μικρή διαφθορά στο δημόσιο τομέα τους, σημειώνονται μεγαλύτερες επενδύσεις στην υγειονομική περίθαλψη. Η Ουρουγουάη, για παράδειγμα, που έχει την υψηλότερη βαθμολογία στη Λατινική Αμερική στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020 (71 πόντους), επενδύει σε μεγάλο βαθμό στην υγειονομική περίθαλψη και διαθέτει ένα ισχυρό σύστημα επιδημιολογικής παρακολούθησης, το οποίο βοήθησε την ανταπόκρισή της στο COVID-19 και σε άλλες μολυσματικές ασθένειες, όπως ο κίτρινος πυρετός και ο ιός zika.
Αντίθετα, το Μπαγκλαντές, με μόλις 26 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020, επενδύει ελάχιστα στην υγειονομική περίθαλψη, ενώ η διαφθορά ευδοκιμεί κατά τη διάρκεια του COVID-19, με φαινόμενα από τη δωροδοκία στα νοσοκομεία έως την κατάχρηση πόρων υποστήριξης. Η διαφθορά ευδοκιμεί επίσης και στην προμήθεια υγειονομικού υλικού. Οι χώρες με υψηλότερα επίπεδα διαφθοράς τείνουν, επιπλέον, να είναι οι χειρότεροι παραβάτες του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών θεσμών κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι Φιλιππίνες, με 34 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020, όπου η ανταπόκριση στην πανδημία COVID-19 χαρακτηρίστηκε από σημαντικές επιθέσεις κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατά της ελευθερίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Συνεχίζοντας μια πτωτική τάση, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιτυγχάνουν τη χειρότερη βαθμολογία από το 2012, με 67 πόντους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020. Εκτός από τις φερόμενες συγκρούσεις συμφερόντων και την κατάχρηση εξουσίας στο υψηλότερο επίπεδο, το 2020, η αδυναμία άσκησης εποπτείας στη διαχείριση του πακέτου ανακούφισης από τον COVID-19, ύψους 1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, δημιούργησε σοβαρές ανησυχίες και σηματοδότησε μια υποχώρηση από τις πάγιες δημοκρατικές προδιαγραφές που προάγουν τη διακυβέρνηση με λογοδοσία.
Η θέση της Ελλάδας στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς για το 2020
Για το 2020, η Ελλάδα συγκεντρώνει 50 πόντους (το 2019 συγκέντρωσε 48 πόντους), κατατασσόμενη στην 59η θέση παγκοσμίως (το 2019 κατατάχθηκε στην 60η θέση).
«Παρά τις δεινές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19, η χώρα μας κατάφερε να σημειώσει -έστω και μικρή- πρόοδο στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς και για το 2020. Η παρατεταμένη περίοδος της πανδημίας με συνακόλουθα την αβεβαιότητα και τον αποπροσανατολισμό των πολιτών συμβάλλουν στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος στο οποίο οι διεφθαρμένοι μπορούν να επωφεληθούν από την κρίση προς όφελός τους. Για αυτό, η κατάσταση απαιτεί ταχεία αντίδραση. Είναι ζωτικής σημασίας όλα τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας να εφαρμόζονται με διαφανή, συμμετοχικό και υπεύθυνο τρόπο, προς το δημόσιο συμφέρον. Όλες οι αποφάσεις που λαμβάνονται μέσω έκτακτων και ειδικών διαδικασιών πρέπει να τεκμηριώνονται και να υπόκεινται σε δημόσιο έλεγχο. Η πρόσβαση στις πληροφορία είναι ζωτικής σημασίας, ώστε στο μέλλον να υπάρχει λογοδοσία για τις αποφάσεις που λαμβάνονται σήμερα. Οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης δεν δικαιολογούν συμβιβασμούς σε θέματα καλής διακυβέρνησης. Η χώρα μας εξακολουθεί να κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς για το 2020 – την θέλουμε στην καρδιά της Ευρώπης!», δήλωσε η Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας, Δρ Δαμάσκου Άννα.
Συστάσεις της Διεθνούς Διαφάνειας
Το περασμένο έτος ανέδειξε προκλήσεις ακεραιότητας ακόμη και για τις χώρες με την υψηλότερη βαθμολογία στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2020, αποδεικνύοντας ότι καμία χώρα δεν είναι απαλλαγμένη από διαφθορά.
Για την εξάλειψη της διαφθοράς και την καλύτερη αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων, η Διεθνής Διαφάνεια συνιστά σε όλες τις κυβερνήσεις:
- Ενίσχυση των θεσμών εποπτείας, για να εξασφαλιστεί ότι οι πόροι φτάνουν σε αυτούς που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Οι αρμόδιες για την καταπολέμηση της διαφθοράς αρχές και τα αρμόδια όργανα εποπτείας πρέπει να έχουν επαρκή κεφάλαια, πόρους και ανεξαρτησία για την εκτέλεση των καθηκόντων τους.
- Διασφάλιση ανοικτών και διαφανών συμβάσεων για την καταπολέμηση των παραβάσεων, τον εντοπισμό περιπτώσεων σύγκρουσης συμφερόντων και τη διασφάλιση δίκαιων τιμών.
- Υπεράσπιση της δημοκρατίας και εξασφάλιση χώρου για την Κοινωνία των Πολιτών, ώστε να δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες για τη διεκδίκηση λογοδοσίας εκ μέρους των κυβερνήσεων.
- Δημοσίευση σχετικών δεδομένων και εγγύηση της πρόσβασης σε πληροφορίες, για να διασφαλιστεί ότι το κοινό έχει εύκολη πρόσβαση σε έγκαιρες και ουσιαστικές πληροφορίες.
Λοιπό σχετικό υλικό
■ Προηγούμενη έρευνα της Διεθνούς Διαφάνειας στο πλαίσιο του Προγράμματός της για την Παγκόσμια Υγεία διαπίστωσε ότι η διαφθορά στερεί παγκοσμίως από τον τομέα της υγείας 500 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ κάθε χρόνο.
Διαβάστε και:
“The ignored pandemic: How corruption in healthcare service delivery threatens Universal Health Coverage“
http://ti-health.org/wp-content/uploads/2019/03/IgnoredPandemic-WEB-v3.pdf
■ Η διαφθορά στην υγειονομική περίθαλψη που παρατηρείται κατά την πανδημία COVID-19 περιλαμβάνει απαιτήσεις για άτυπες πληρωμές («φακελάκια») από ασθενείς, υπεξαίρεση, κλοπή, απουσία, υπερβολικές χρεώσεις, ευνοιοκρατία και χειραγώγηση πληροφοριών.
Διαβάστε και :
“The ignored pandemic behind COVID-19: The impact of corruption on healthcare service delivery”
http://ti-health.org/wp-content/uploads/2020/12/The-Ignored-Pandemic-Behind-COVID-19-the-impact-of-corruption-on-healthcare.pdf
Σημείωση σχετικά με το Δείκτη Αντιλήψης Διαφθοράς
Από την έναρξη εφαρμογής του το 1995, ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς έχει γίνει ο κορυφαίος παγκόσμιος δείκτης διαφθοράς του δημόσιου τομέα. Το 2012, η Διεθνής Διαφάνεια αναθεώρησε τη μεθοδολογία που χρησιμοποιούσε για την εκπόνηση του Δείκτη, προκειμένου να επιτρέψει τη σύγκριση των βαθμολογιών από το ένα έτος στο άλλο. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον Δείκτη Αντιλήψεων Διαφθοράς: www.transparency.org/research/cpi
Σχετικά με τη Διεθνή Διαφάνεια
Μέσα από παραρτήματα σε περισσότερες από 100 χώρες και τη Διεθνή Γραμματεία της στο Βερολίνο, η Διεθνής Διαφάνεια είναι ο παγκόσμιος οργανισμός της κοινωνίας των πολιτών που ηγείται της καταπολέμησης της διαφθοράς για περισσότερα από 25 χρόνια.
www.transparency.org
Σχετικά με τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος
Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς αποτελεί το ελληνικό παράρτημα της Διεθνούς Διαφάνειας και λειτουργεί στην Ελλάδα από το 1996. Κύριοι σκοποί της δράσης της είναι να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για τους κινδύνους της διαφθοράς στην Ελλάδα και, ταυτόχρονα, να προωθήσει ουσιαστικές συστημικές αλλαγές που θα οδηγήσουν στη λειτουργία της κοινωνίας με περισσότερη διαφάνεια.
www.transparency.gr
| Στοιχεία Επικοινωνίας για τα ΜΜΕ: Διεθνής Διαφάνεια – Ελλάς τηλ.: 210 7224940 e-mail: tihellas@otenet.gr www.transparency.gr |