Έκκληση προς τις κυβερνήσεις να συνεχίσουν να ασκούν πίεση στις επιχειρήσεις
H όγδοη ετήσια έκθεση αξιολόγησης της Διεθνούς Διαφάνειας (ΔΔ) σχετικά με την εφαρμογή της Συνθήκης Κατά της Δωροδοκίας Ξένων λειτουργών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας & Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), σημειώνει ότι η ενίσχυση των εθνικών νομοθεσιών με διατάξεις που απαγορεύουν στις επιχειρήσεις να δωροδοκούν αλλοδαπούς δημοσίους υπαλλήλους με στόχο να κερδίσουν διαγωνισμούς ή να παρακάμψουν τοπικούς κανονισμούς, έχει οδηγήσει στην αύξηση του αριθμού των διώξεων.
Η έκθεση της ΔΔ με τίτλο «Εξαγωγή Διαφθοράς? Έκθεση Προόδου 2012 σχετικά με την εφαρμογή από τα κράτη της Συνθήκης Κατά της Διαφθοράς του ΟΟΣΑ» (Exporting Corruption? Country Enforcement of the OECD Anti-Bribery Convention-Progress Report 2012)[1]τονίζει ότι ολοένα και περισσότερο οι ασκήσεις διώξεων για χρηματισμό οδηγούν σε επιβολή προστίμων, φυλάκιση και δυσφήμηση των εμπλεκομένων εταιριών. Με 144 νέες υποθέσεις να οδηγούνται στη δικαιοσύνη, ο συνολικός αριθμός των υποθέσεων που οδήγησαν στην άσκηση διώξεων κατά 37 μεγάλων εξαγωγικών εταιρειών αυξήθηκε σε 708 στα τέλη του 2011 (έναντι 564 που ήταν στα τέλη του 2010), ενώ εκκρεμούν 286 ακόμη υποθέσεις.
«Η συνεχώς αυξανόμενη τάση εφαρμογής των διατάξεων καταπολέμησης της δωροδοκίας δύσκολα θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις, που συνηθίζουν να εφαρμόζουν πλάγιους τρόπους στις επιχειρηματικές συναλλαγές τους, να παραμείνουν ατιμώρητες», επισημαίνει η Πρόεδρος της ΔΔ Huguette Labelle.
Η Έκθεση υπογραμμίζει ότι περισσότερες κυβερνήσεις θα πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες για να αποτρέψουν το εταιρικό έγκλημα και να προωθήσουν καθαρές επιχειρηματικές συναλλαγές. 18 χώρες δεν έχουν ακόμη προβεί σε καμία δίωξη εταιριών για μεγάλες υποθέσεις διαφθοράς που ξεπερνούν τα εδαφικά σύνορα, ενώ μόνο 7 από τις 37 χώρες εφαρμόζουν αποτελεσματικά τη σχετική Συνθήκη του ΟΟΣΑ. Οι κυβερνήσεις πρέπει να αντισταθούν στα κέντρα πίεσης που στοχεύουν στην αποδυνάμωση του ρυθμιστικού πλαισίου κατά της δωροδοκίας (όπως είναι η US Foreign Corrupt Practices Act-FCPA), σημειώνει η ΔΔ.
Η άσκηση διώξεων έχει ουσιαστικό αποτρεπτικό αποτέλεσμα για τις επιχειρήσεις που προβαίνουν σε δωροδοκία.
Στα τέλη του 2011, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, έχουν επιβληθεί ποινές σε πάνω από 250 άτομα και περίπου 100 επιχειρήσεις, λόγω εμπλοκής τους σε υποθέσεις δωροδοκίας, στις χώρες που εφαρμόζουν τη Συνθήκη Κατά της Δωροδοκίας Ξένων Λειτουργών του ΟΟΣΑ. 66 άτομα φυλακίστηκαν διότι δωροδόκησαν ξένους λειτουργούς κατά τις επιχειρηματικές συναλλαγές.
Οι ΗΠΑ επιδεικνύουν το υψηλότερο ποσοστό εφαρμογής της σχετικής Συνθήκης, έχοντας κλείσει 275 υποθέσεις μέχρι τα τέλη του 2011. Η Γερμανία έρχεται δεύτερη, έχοντας κλείσει πλέον των 100 υποθέσεων.
Ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Αυστρία έχουν επιδείξει σημαντική βελτίωση στην εφαρμογή της συνθήκης, έχοντας στο χαρτοφυλάκιό τους 34 υποθέσεις που εκκρεμούν, λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρώτη μεγάλη υπόθεση εστάλη στη δικαιοσύνη εντός του 2011. 6 νέες υποθέσεις αναδύθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία, όπου εφαρμόστηκε νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο βρετανικό έδαφος. Αυξημένη εφαρμογή της Συνθήκης σημειώνουν η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Ελβετία και η Τουρκία.
Στον αντίποδα, η Ιαπωνία, από τις μεγαλύτερες οικονομίες παγκοσμίως, έχει φέρει στο προσκήνιο λιγότερες από 10 υποθέσεις. Στη Γαλλία, άλλη μια σημαντική εξαγωγική δύναμη, εκφράζονται ανησυχίες σχετικά με την αργή πρόοδο διευθέτησης των υποθέσεων καθώς και την έλλειψη αποτρεπτικών κυρώσεων, όπως αναφέρει η Έκθεση.
Η Ελλάδα, για μια ακόμη χρονιά, αξιολογείται μεταξύ των χωρών που ελάχιστα (ή καθόλου) εφαρμόζουν την εν λόγω Συνθήκη. Η έλλειψη επίσημων στοιχείων για την ύπαρξη και εξέλιξη δικαστικών υποθέσεων, που εμπίπτουν στις διατάξεις της Συνθήκης, καταγράφεται αρνητικά στην έκθεση αξιολόγησης. Θα ήταν σκόπιμο το Υπουργείο Δικαιοσύνης να προβαίνει ανά τακτά διαστήματα στη δημοσίευση σχετικών στοιχείων, προκειμένου να γίνεται αντιληπτό σε ποιο βαθμό η Ελλάδα τηρεί τις δεσμεύσεις της απέναντι στον ΟΟΣΑ ως προς την εφαρμογή της Συνθήκης.
Ένα στα τέσσερα στελέχη επιχειρήσεων (27%) θεωρεί ότι η δωροδοκία από ανταγωνιστή είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους της επιχείρησής του τους τελευταίους 12 μήνες, σύμφωνα με την Έκθεση της ΔΔ.
«Η οικονομική κρίση σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ωθήσει τις κυβερνήσεις να ανακόψουν την εφαρμογή της Συνθήκης, και τις επιχειρήσεις να αναζητήσουν αθέμιτους τρόπους για να επικρατήσουν στις παγκόσμιες αγορές», υπογραμμίζει η Labelle.
Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις των κρατών που έχουν υιοθετήσει τη Συνθήκη του ΟΟΣΑ για την Καταπολέμηση της Δωροδοκίας Ξένων Λειτουργών κατά τις Διεθνείς Επιχειρηματικές Συναλλαγές του 1997, η έξωθεν δωροδοκία θεωρείται έγκλημα. Τα κράτη που υπέγραψαν τη Συνθήκη αντιπροσωπεύουν τα 2/3 των παγκόσμιων εξαγωγών και τα ? των διεθνών επενδύσεων. Η Ρωσία αποτελεί το 39^ο κράτος που υιοθέτησε τη Συνθήκη πέρυσι. Μέλη του G20, όπως η Ινδία, η Κίνα και η Ινδονησία ανέπτυξαν παρόμοιες νομοθετικές πρωτοβουλίες τα τελευταία δύο χρόνια.
Σημείωση για τα ΜΜΕ:
Η Έκθεση βασίστηκε στην ανεξάρτητη αξιολόγηση υποθέσεων, σύμφωνα με το μερίδιό τους στην παγκόσμια αγορά εξαγωγών, όπως αυτή εκπονήθηκε από τα Εθνικά Παραρτήματα της ΔΔ σε 37 από τα 39 κράτη που έχουν συνυπογράψει τη Συνθήκη (εκτός είναι η Ισλανδία και η Ρωσία).