Βερολίνο/Λουξεμβούργο, 25 Απριλίου. Η Διεθνής Διαφάνεια απαιτεί να προστατεύονται οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος (whistleblowers) από αντίποινα, συμπεριλαμβανομένης και της ποινικής δίωξης. Ο Antoine Deltour, ο οποίος αποκάλυψε μυστικές φορολογικές συμφωνίες μεταξύ των αρχών του Λουξεμβούργου και πολυεθνικών, γνωστές και ως Luxleaks, θα δικαστεί, ξεκινώντας από αύριο. Η δίκη απορρέει από τη μήνυση της PriceWaterhouseCoopers, πρώην εργοδότη του Deltour.
«O Deltour πρέπει να προστατευτεί και να επαινεθεί, όχι να διωχθεί. Οι πληροφορίες που αποκάλυψε αφορούν το δημόσιο συμφέρον» είπε ο Cobus De Swardt, Γενικός Διευθυντής της Διεθνούς Διαφάνειας. «Για το λόγο αυτόν, έχουμε ζητήσει από την PwC του Λουξεμβούργου να αποσύρει τις κατηγορίες».
Η Διεθνής Διαφάνεια υπερασπίζεται τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, όπως ο Deltour, επειδή παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στη μάχη κατά της διαφθοράς και άλλων κακών πρακτικών. Πολύ συχνά, πληρώνουν ένα υψηλό τίμημα: Οι whistleblowers μπορεί να χάσουν τη δουλειά τους ή να διωχθούν ποινικά ακόμα κι αν οι αποκαλύψεις τους ωφελούν το δημόσιο συμφέρον. Για αυτόν το λόγο, είναι απαραίτητη η ύπαρξη ισχυρού νομικού πλαισίου.
Οι περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν θεσπίσει νόμους που να προστατεύουν τους whistleblowers, και όσες έχουν κάποιο σχετικό νομικό πλαίσιο, όπως το Λουξεμβούργο, συχνά είναι ελλιπές. Σύμφωνα με τη νομοθεσία του Λουξεμβούργου, o Deltour δε θεωρείται μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος, επειδή η νομοθεσία περιορίζεται σε παραπτώματα διαφθοράς. Επιπροσθέτως, προστατεύει τους Whistleblowers μόνο από απόλυση, όχι από ποινική δίωξη. Επομένως, είναι απαραίτητο το Λουξεμβούργο να αναθεωρήσει το νομικό του πλαίσιο.
Όπως συνέβη και με τα Panama Papers, οι αποκαλύψεις του Deltour έφεραν στη δημοσιότητα το θέμα της φοροαποφυγής των εταιριών. Οι αποκαλύψεις του συνέβαλαν στην υιοθέτηση μέτρων για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής των εταιριών από την κυβέρνηση του Λουξεμβούργου, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον ΟΟΣΑ και τους G20.
Ο Deltour αντιμετωπίζει επίσης κατηγορίες κλοπής, παραβίαση των νόμων του Λουξεμβούργου σχετικά με την επαγγελματική εχεμύθεια, παραβίαση εμπορικής εχεμύθειας και παράνομη πρόσβαση σε βάση δεδομένων. Αν κριθεί ένοχος αντιμετωπίζει πενταετή κάθειρξη και πρόστιμο μέχρι και 1.250.000 Ευρώ. Περισσότεροι από 100.000 πολίτες έχουν υπογράψει επιστολή- αίτημα για την υποστήριξη του Deltour.
Η Διεθνής Διαφάνεια υποστηρίζει τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος είτε κάνουν επωνύμως την καταγγελία τους είτε διατηρήσουν την ανωνυμία τους. Στην περίπτωση των Luxleaks υπάρχει και ένας ανώνυμος whistleblower, ο οποίος επίσης διώκεται και χρειάζεται υποστήριξη. Ο τύπος επίσης, πρέπει να είναι ελεύθερος να δημοσιεύει πληροφορίες που αφορούν το δημόσιο συμφέρον χωρίς παρενοχλήσεις ή συνέπειες.
Για να παρέχουμε μια ασφαλή εναλλακτική στη σιωπή, η Διεθνής Διαφάνεια προτρέπει όλα τα κράτη να θεσπίσουν και να εφαρμόσουν εμπεριστατωμένους νόμους που να βασίζονται σε διεθνή πρότυπα, συμπεριλαμβανομένων όσων έχουν αναπτυχθεί από τη Διεθνή Διαφάνεια και από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Οι κυβερνήσεις και οι εταιρίες θα πρέπει να υποστηρίζουν τους whistleblowers όταν αποκαλύψεις παρατυπιών έρχονται στο φως.