Αθήνα, 30 Ιουνίου 2021
Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς «παίζει» με ανοιχτά δεδομένα
Νέα πλατφόρμα για δημόσιες συμβάσεις κατασκευαστικών έργων
Μια νέα Βάση Ανοιχτών Δεδομένων για δημόσιες συμβάσεις τεχνικών- κατασκευαστικών έργων σε δήμους της Περιφέρειας Αττικής παρουσιάζει η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς (ΔΔ-Ε), η οργάνωση που στοχεύει στον περιορισμό φαινομένων διαφθοράς στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στο πλαίσιο του προγράμματός της «Σύμφωνο Ακεραιότητας». Η δημιουργία μιας πιλοτικής πλατφόρμας ανοιχτού κώδικα για δημόσιες συμβάσεις (https://open-data.integritypact.gr/) κινείται στην κατεύθυνση ενίσχυσης της διαφάνειας αφενός ενθαρρύνοντας την ενημέρωση των πολιτών γύρω από το θέμα και αφετέρου ενισχύοντας την κοινωνική λογοδοσία φορέων και θεσμών που συνδέονται με την εκτέλεση αυτών.
«Ζούμε σε μια εποχή που η ανάγκη για διαφάνεια και ακεραιότητα στον κρίσιμο τομέα των δημοσίων συμβάσεων αναδύεται ολοένα και πιο έντονα κυριαρχώντας στον δημόσιο διάλογο. Η πληροφόρηση αποτελεί τη βάση μιας κοινωνίας που βρίσκεται σε επαγρύπνηση και η δημόσια διάθεση τεκμηριωμένων στοιχείων συνιστά το κλειδί σε αυτό», δηλώνει ο Ιωάννης Σουφλής, Σύμβουλος Εκμάθησης και Καινοτομίας του προγράμματος «Σύμφωνο Ακεραιότητας» προσθέτοντας «Με αυτή την πεποίθηση, η Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς ανέλαβε την πρωτοβουλία ανάπτυξης μιας πλατφόρμας που θα αναδεικνύει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για δημόσιες συμβάσεις κατασκευαστικών έργων, ενός σημαντικού πεδίου εξελίξεων για τη χώρα, με σοβαρές οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις».
Οι δημόσιες συμβάσεις συνιστούν ένα βασικό μέσο κατανομής, απορρόφησης, αλλά και αποτελεσματικής και αποδοτικής αξιοποίησης κονδυλίων στα κράτη-μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των φορολογούμενων πολιτών μέσω της υλοποίησης δημόσιων έργων και της διάθεσης αγαθών ή υπηρεσιών. Δεν πρόκειται για έναν τεχνικό όρο αλλά για μια έννοια ουσίας που οφείλουμε να κατανοήσουμε και να υπερασπιστούμε μέσα από ανοιχτές διαδικασίες στο όνομα μιας ενδυναμωμένης δημοκρατίας. Το γεγονός αυτό γίνεται ιδιαίτερα σημαντικό εν όψει και των αναμενόμενων εισροών κονδυλίων από διάφορες ευρωπαϊκές πηγές, όπως π.χ. το ΕΣΠΑ 2021-2027, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Η ορθή και αποτελεσματική αξιοποίηση των χρημάτων αυτών αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη της χώρας, ειδικά μετά από την δεκαετή περίοδο της οικονομικής κρίσης και την εκδήλωση της πανδημίας COVID-19.
Η νέα βάση ανοιχτών δεδομένων «Ανοιχτά Δεδομένα & Δημόσιες Συμβάσεις» συγκεντρώνει και παρουσιάζει πληροφορίες για 139-σε πρώτη φάση-συγχρηματοδοτούμενα από ευρωπαϊκούς πόρους τεχνικά έργα που υλοποιούνται στον νομό Αττικής στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος «Αττική 2014-2020». Μεταξύ των έργων που παρουσιάζονται στην πλατφόρμα είναι το μεγάλο έργο αντιπλημμυρικής θωράκισης στους δήμους Μοσχάτου-Ταύρου και Νίκαιας-Αγ. Ιωάννη-Ρέντη με Αναθέτουσα Αρχή την Περιφέρεια Αττικής, όπου εφαρμόζεται το Σύμφωνο Ακεραιότητας.
Πόσο κοστίζει ένα δημόσιο έργο; Πόσο καθυστερεί η υλοποίησή του; Τι ισχύει για τις μεγάλες εκπτώσεις των αναδόχων που επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα ως προς τον χρόνο παράδοσης και την ποιότητά του;
Η πλατφόρμα παρέχει σχετικές πληροφορίες με έναν φιλικό προς τον χρήστη τρόπο και ταυτόχρονα καινοτομεί παρουσιάζοντας για πρώτη φορά μία σφαιρική πληροφόρηση για το οικονομικό σκέλος δημοσίων συμβάσεων τεχνικών έργων, όπως για τον προϋπολογισμό δημοπράτησης, τον αριθμό των υποψήφιων αναδόχων (εταιριών, φορέων ή κοινοπραξιών) που τα διεκδίκησαν συμμετέχοντας σε διαγωνιστική διαδικασία ,καθώς και για τη μέση έκπτωση που προσέφεραν. Επίσης, διαθέτει συγκεντρωμένα βασικά επίσημα έγγραφα για κάθε έργο (ένταξη, διακήρυξη και σύμβαση) και ενημερώνει τον χρήστη για το είδος ανάθεσής του (απευθείας ανάθεση, ανοιχτός διαγωνισμός κ.α). Τέλος, παρουσιάζει συγκεντρωτικά στατιστικά στοιχεία γύρω από τα έργα, μέσα από γραφήματα, διευκολύνοντας περαιτέρω την ενημέρωση του ενδιαφερόμενου επισκέπτη.
«Η πλατφόρμα απευθύνεται στο σύνολο των πολιτών που θα ήθελαν να ενημερωθούν ενώ θα μπορούσε ταυτόχρονα να αποτελέσει δυνητική βάση για έρευνα σε ακαδημαϊκό ή δημοσιογραφικό επίπεδο», υπογραμμίζει ο κ. Σουφλής. Παράλληλα τονίζει πως πρόκειται για ένα εύχρηστο, χρήσιμο και δωρεάν διαθέσιμο εργαλείο στα χέρια των θεσμικών φορέων, όπως για παράδειγμα των Διαχειριστικών Αρχών, που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του ανοιχτού κώδικα ενοποιώντας τις πληροφορίες του συνόλου των έργων τους σε μία πλατφόρμα.
Τα δεδομένα που παρουσιάζονται στη νέα πλατφόρμα της ΔΔ-Ε αποτελούν δημόσια πληροφορία που βρίσκεται αναρτημένη σε ιστοτόπους της Δημόσιας Διοίκησης κάνοντας πιο απαιτητική την πρόσβαση σε αυτή και πιο σύνθετη τη διαμόρφωση μιας συνολικής εικόνας για τον χρήστη.
Η συλλογή των παρόντων δεδομένων της πλατφόρμας έγινε από τον ιστότοπο www.anaptyxi.gov.gr με τη συνδρομή της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Αττικής (ΕΥΔΕΠ Αττικής) μέσα από το σχετικό Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ).
Η Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς (ΔΔ-Ε) αποτελεί ένα από τα τμήματα της Διεθνούς Διαφάνειας, ενός παγκόσμιου μη κερδοσκοπικού κινήματος με όραμα και στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μέσα από τον περιορισμό φαινομένων κακοδιαχείρισης και διαφθοράς υλοποιώντας προγράμματα και προτείνοντας την εφαρμογή καλών πρακτικών σε διάφορους τομείς.
Το πρόγραμμα «Σύμφωνο Ακεραιότητας» της ΔΔ-Ε, στο πλαίσιο του οποίου αναπτύσσεται η παρούσα Βάση Ανοιχτών Δεδομένων για Δημόσιες Συμβάσεις, εφαρμόζεται σε δημόσια σύμβαση αντιπλημμυρικού έργου Α’ προτεραιότητας σε δύο μεγάλους δήμους με Αναθέτουσα Αρχή την Περιφέρεια Αττικής. Εντάσσεται στο έργο “INTEGRITY PACTS-Civil Control Mechanisms for Safeguarding EU funds, Phase 2″, που εκπονείται με χρηματοδότηση της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης της Ε.Ε. (DG Regional Policy) σε 11 συνολικά χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μήνας: Ιούνιος 2021
Το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς 2021 της Διεθνούς Διαφάνειας αποκαλύπτει ότι οι πολίτες της Ε.Ε. ανησυχούν για την διαφθορά των κυβερνήσεων και τους δεσμούς μεταξύ ιδιωτικού τομέα και πολιτικής
Πάνω από τους μισούς πολίτες στην Ε.Ε. πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις τους εξαρτώνται από λίγα ιδιωτικά συμφέροντα
18 Ιουνίου 2021
Το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς [Global Corruption Barometer (GCB)] για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δημοσιεύθηκε από την Διεθνή Διαφάνεια, αποκαλύπτει ότι σχεδόν τα 2/3 των πολιτών της Ε.Ε. πιστεύουν ότι η διαφθορά στην κυβέρνηση της χώρας τους αποτελεί πρόβλημα. Το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς, το οποίο διεξήγαγε έρευνα, απευθύνοντας ερωτήσεις σε περισσότερους από 40.000 κατοίκους της Ε.Ε, ζήτησε την γνώμη και τις εμπειρίες τους από περιστατικά διαφθοράς. Τα αποτελέσματα παρουσιάζουν ανησυχητικές τάσεις για όλη την επικράτεια της Ε.Ε.
Σχεδόν 3 στους 10 κατοίκους της Ε.Ε., ήτοι περισσότεροι από 106 εκατομμύρια άνθρωποι, ανάφεραν ότι έχουν άμεση εμπειρία κάποιου περιστατικού διαφθοράς, καθώς έχουν δωροδοκήσει ή έχουν χρησιμοποιήσει προσωπικές γνωριμίες τους, για να έχουν πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες.
Η έρευνα αποκαλύπτει, ειδικότερα, ότι ο τομέας της υγείας έχει γίνει επίκεντρο διαφθοράς, καθώς οι κυβερνήσεις αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν την πανδημία COVID-19. Παρόλο που μόνο το 6% έχει δωροδοκήσει για θέματα υγείας, 29% των κατοίκων της Ε.Ε. έχουν χρησιμοποιήσει προσωπικές γνωριμίες, για να λάβουν υγειονομικές υπηρεσίες. Επιπλέον, οι περισσότεροι δεν πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις τους έχουν διαχειριστεί την πανδημία με διαφάνεια.
«Η Ε.Ε. συχνά θεωρείται το προπύργιο της ακεραιότητας. Ωστόσο, αυτά τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι οι χώρες στο εσωτερικό τους παραμένουν ευάλωτες σε πρακτικές διαφθοράς», ανέφερε η Delia Ferreira Rubio, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας. «Κατά τη διάρκεια μιας υγειονομικής κρίσης, η χρήση προσωπικών γνωριμιών για την πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίας μπορεί να είναι τόσο καταστροφική όσο και η δωροδοκία. Ζωές μπορεί να χαθούν, όταν διαπλεκόμενοι λαμβάνουν το εμβόλιο κατά του COVID-19 ή υγειονομική περίθαλψη πριν από εκείνους των οποίων οι ανάγκες είναι περισσότερο επείγουσες. Είναι σημαντικό οι κυβερνήσεις των χωρών της Ε.Ε. να πολλαπλασιάσουν τις προσπάθειές τους, ώστε να διασφαλίσουν μια δίκαιη και ισότιμη ανάκαμψη από την εν εξελίξει πανδημία».
Η έρευνα διερεύνησε και άλλους τομείς που σχετίζονται με την πανδημία, όπως οι δεσμοί μεταξύ του ιδιωτικού τομέα και της πολιτικής, με περισσότερους από τους μισούς εκ των ερωτηθέντων να πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις τους στην πραγματικότητα υποτάσσονται σε λίγα ιδιωτικά συμφέροντα. Στη μισή επικράτεια της Ε.Ε. οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι θεωρούν τα τραπεζικά και τα διοικητικά στελέχη των επιχειρήσεων περισσότερο διεφθαρμένα από οποιονδήποτε δημόσιο φορέα. Περισσότεροι από 5 στους 10 πιστεύουν ότι οι μεγάλες εταιρείες συχνά αποφεύγουν να πληρώσουν φόρους και ότι καταφεύγουν στην δωροδοκία και τις διασυνδέσεις τους, προκειμένου να διασφαλίσουν νέες αναθέσεις.
Σχεδόν το 1/3 των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η διαφθορά αυξάνεται στη χώρα τους, ενώ σχεδόν οι μισοί από αυτούς ισχυρίζονται ότι οι κυβερνήσεις τους δεν έχουν αντιμετωπίσει την πανδημία με σωστό τρόπο. Επιπροσθέτως, μόνο το 21% των ανθρώπων πιστεύει ότι οι διεφθαρμένοι δημόσιοι λειτουργοί υφίστανται τις δέουσες επιπτώσεις.
Το αίσθημα ότι οι κυβερνώντες δεν πράττουν τα δέοντα για την καταπολέμηση της διαφθοράς και η αντίληψη ότι οι διεφθαρμένοι δημόσιοι λειτουργοί μπορούν να δρουν με ατιμωρησία επηρεάζει αρνητικά τα επίπεδα εμπιστοσύνης τόσο στις εθνικές κυβερνήσεις όσο και στου θεσμούς της Ε.Ε. Λιγότεροι από τους μισούς στην Ε.Ε. εμπιστεύονται τις εθνικές κυβερνήσεις τους. Την ίδια στιγμή, οι θεσμοί της Ε.Ε. εμπνέουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Ωστόσο, και ως προς αυτούς τα επίπεδα εμπιστοσύνης παραμένουν αναλογικά χαμηλά (56%).
«Αυτά τα αποτελέσματα οφείλουν να ταρακουνήσουν τόσο τις εθνικές κυβερνήσεις όσο και τους θεσμούς της Ε.Ε. Η διαφθορά υπονομεύει την εμπιστοσύνη του κόσμου και οι ιθύνοντες οφείλουν να αφουγκραστούν τις ανησυχίες του», ανέφερε ο Michiel van Hulten, Διευθυντής του γραφείου της Διεθνούς Διαφάνειας στην Ε.Ε. «Πολλές δράσεις μπορούν να αναληφθούν άμεσα, προκειμένου να θεραπεύσουν προβλήματα όπως η ανάγκη αύξησης της διαφάνειας στο lobbying σε επίπεδο Ε.Ε. και εθνικό, καθώς και η καταπολέμηση της φοροαποφυγής. Επιπλέον, πρέπει να ενσωματωθούν αποτελεσματικά και άμεσα στο εθνικό δίκαιο οι κανόνες δικαίου της Ε.Ε. για την προστασία των whistleblowers και την καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος».
Τα αποτελέσματα του Παγκόσμιου Βαρόμετρου Διαφθοράς 2021 για την Ελλάδα:
- 29% των κατοίκων πιστεύουν ότι η διαφθορά έχει αυξηθεί κατά τους τελευταίους 12 μήνες
- 9% των κατοίκων δωροδόκησαν για να λάβουν δημόσιες υπηρεσίες τους τελευταίους 12 μήνες
Επίπεδα δωροδοκίας
Σύμφωνα με τους πολίτες που χρησιμοποίησαν τις κάτωθι δημόσιες υπηρεσίες τους τελευταίους 12 μήνες.
Συνολικό ποσοστό όσων δωροδόκησαν
2021 9%
Δημόσια σχολεία
2021 1%
Δημόσιες κλινικές και νοσοκομεία
2021 10%
Έγγραφα ταυτότητας
2021 4%
Υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας
2021 3%
Αστυνομία
2021 2%
Αποτελέσματα ανά θεσμό
Ποσοστό πολιτών που πιστεύουν ότι οι περισσότεροι ή όλοι οι σχετιζόμενοι με τους θεσμούς αυτούς εμπλέκονται σε περιστατικά διαφθοράς
Πρωθυπουργός
2021 30%
Αστυνομία
2021 21%
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης
2021 33%
Τοπικοί άρχοντες (συμπεριλαμβανομένων δημάρχων)
2021 35%
Μέλη του κοινοβουλίου
2021 45%
Δικαστές
2021 23%
Διοικητικά στελέχη επιχειρήσεων
2021 34%
Τραπεζικά στελέχη
2021 32%
ΜΚΟ
2021 59%
Έχουν μεταβληθεί τα ποσοστά διαφθοράς τους τελευταίους 12 μήνες;
| 2021 | |
| Έχουν αυξηθεί | 29% |
| Έχουν μειωθεί | 33% |
| Έχουν παραμείνει τα ίδια | 33% |
| Δεν ξέρω/Δεν απαντώ | 5% |
«Το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό των πολιτών που δήλωσαν ότι αναγκάστηκαν να δωροδοκήσουν, για να λάβουν κάποια δημόσια υπηρεσία, αποτελεί αναμφίβολα μια σημαντική κατάκτηση για την χώρα μας. Ωστόσο, θα πρέπει να συνεχίσει να μας προβληματίζει η έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών σε βασικούς θεσμούς του κράτους, καθώς και η αντίληψη των περισσοτέρων ότι η μάχη κατά της διαφθοράς στην χώρα δεν έχει σημειώσει ακόμη σημαντική πρόοδο. Τέλος, και εμείς οι εκπρόσωποι της Κοινωνίας των Πολιτών οφείλουμε να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να επιφέρουμε δραστικές αλλαγές στο τρόπο λειτουργίας των φορέων μας, ώστε να αποκαταστήσουμε το έλλειμα εμπιστοσύνης των πολιτών προς αυτούς.» τόνισε η Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, Δρ Δαμάσκου Άννα.
Κατεβάστε εδώ την πλήρη έρευνα
Δείτε εδώ περισσότερα
Σημείωση:
Το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς [Global Corruption Barometer (GCB)] αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες και λεπτομερείς έρευνες για την άποψη των πολιτών για την διαφθορά και τις εμπειρίες τους από φαινόμενα δωροδοκίας στις 27 χώρες της Ε.Ε. Για την εκπόνηση του Παγκόσμιου Βαρόμετρου Διαφθοράς ερωτήθηκαν πάνω από 40.000 πολίτες της Ε.Ε. από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο του 2020. Η ανάλυση των ευρημάτων έγινε ανά κράτος μέλος της Ε.Ε. Για λεπτομέρειες που αφορούν στην έρευνα, μπορείτε να διαβάσετε για την μεθοδολογία εδώ: https://www.transparency.org/en/gcb/eu/european-union-2021
Σχετικά με τη Διεθνή Διαφάνεια
Μέσα από παραρτήματα σε περισσότερες από 100 χώρες και τη Διεθνή Γραμματεία της στο Βερολίνο, η Διεθνής Διαφάνεια είναι ο παγκόσμιος οργανισμός της κοινωνίας των πολιτών που ηγείται της καταπολέμησης της διαφθοράς για περισσότερα από 25 χρόνια.
www.transparency.org
Σχετικά με τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος
Η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς αποτελεί το ελληνικό παράρτημα της Διεθνούς Διαφάνειας και λειτουργεί στην Ελλάδα από το 1996. Κύριοι σκοποί της δράσης της είναι να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για τους κινδύνους της διαφθοράς στην Ελλάδα και, ταυτόχρονα, να προωθήσει ουσιαστικές συστημικές αλλαγές που θα οδηγήσουν στη λειτουργία της κοινωνίας με περισσότερη διαφάνεια.
www.transparency.gr
Στοιχεία Επικοινωνίας για τα ΜΜΕ:
Διεθνής Διαφάνεια – Ελλάς
Τηλ. 210 7224940,
e-mail: tihellas@otenet.gr