Δελτίο Τύπου_9ο Ετήσιο Συνέδριο_“Μεταρρυθμίσεις και Διαφάνεια: Τί μαθαίνουμε από την κρίση”

Συμπληρώνοντας 20 χρόνια σταθερής παρουσίας και δράσης στην Ελλάδα, η Διεθνής Διαφάνεια, στο 9ο Ετήσιο Συνέδριο θέλησε να επισημάνει και να αναδείξει τον κρίσιμο ρόλο της διαφάνειας σε όλους τους τομείς της Δημόσιας Διοίκησης και σε όλο το φάσμα των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων, σε μια βασική προϋπόθεση για να επιτευχθεί η έξοδος της χώρας από την κρίση.
Η ανάγκη ενίσχυσης της διαφάνειας και της λογοδοσίας και η υιοθέτηση και εφαρμογή αντίστοιχων καλών πρακτικών θα αποτελέσουν τα σημαντικότερα εργαλεία προκειμένου να επιτευχθεί η εξυγίανση και ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας.
Κάθε πρωτοβουλία και πρακτική που θα συμβάλλει στην διαφάνεια είναι ένα σημάδι ότι κατανοούμε το πρόβλημα και τελικά επιδιώκουμε τη λύση.
Δείτε το Δελτίο Τύπου
Δείτε τις παρουσιάσεις των ομιλητών
Loukopoulos
Rigopoulos
Sotiropoulos
Spinellis
Tassios
Ομιλία Peter Eigen
Ομιλία Παναγιώτη Καρκατσούλη

8ο Συνέδριο Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, "Κράτος & Διαφθορά: Διαφάνεια ως μοχλός Ανάπτυξης"

IMG_9107
Κράτος & Διαφθορά: Διαφάνεια ως μοχλός Ανάπτυξης
12 Νοεμβρίου 2015
ΟΜΙΛΙΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ:
ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΒΙΔΑΛΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ
ΧΑΡΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΔΑΣ
ΘΕΟΔΟΣΗΣ ΤΑΣΙΟΣ-ΠΑΙΔΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΧΑΤΖΗΣ
Δείτε τα βιογραφικά των ομιλητών εδώ

Ομιλίες Συνεδρίου Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάδος 2014 "Κράτος & Διαφθορά: Ο ρόλος της ηγεσίας"

Ετήσιο Συνέδριο 2014 “Κράτος & Διαφθορά: Ο ρόλος της ηγεσίας”
Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου 2014
Χαιρετισμός Ιωάννη Τέντε, Εθνικού Συντονιστή κατά της Διαφθοράς
Κεντρική Ομιλία Pascal Lamy, πρ Εκτελ. Διευθυντή Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου  
Ομιλία Charlotte Wrangberg, Πρέσβης Σουηδίας στην Ελλάδα
Ομιλία Χαριδημου Τσούκα-Πολιτική και ακεραιότητα
Για να δείτε τα βιογραφικά των ομιλητών, πατήστε εδώ

Ομιλία Κ. Μπακούρη στην εκδήλωση για την έναρξη του προγράμματος "Είμαστε όλοι πολίτες"_Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2014

Το Ίδρυμα Μποδοσάκη πραγματοποίησε την Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2014 (Αμφιθέατρο Μουσείου της Ακρόπολης) ημερίδα για την επίσημη έναρξη του προγράμματος “Είμαστε όλοι πολίτες” , το οποίο στοχεύει στην ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών και στην ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και της βιώσιμης ανάπτυξης.
 
Ο κ. Κώστας Μπακούρης, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, συμμετείχε στο πάνελ “Προώθηση της Διαφάνειας στο χώρο της Κοινωνίας των Πολιτών”.
Δείτε τις ομιλίες της ημερίδας εδώ

Χαιρετισμός Κ. Μπακούρη για το Whistleblowing

Κύριε Υπουργέ,
Κύριε Γενικέ Γραμματέα,
Mrs. Myers,
Κυρίες & Κύριοι,
Θα ήθελα να σας καλωσορίσω στη σημερινή μας εκδήλωση, που λαμβάνει χώρα στο φιλόξενο αυτό αμφιθέατρο, του Μεγάρου Καρατζά, για την ευγενική παραχώρηση του οποίου ευχαριστούμε θερμά την Εθνική Τράπεζα.
Τον τελευταίο ένα χρόνο περίπου, εκπονήθηκε από τη Διεθνή Διαφάνεια-Ελλάς η έρευνα την οποία θα σας παρουσιάσουμε σήμερα σχετικά με την Προστασία των Whistleblowers στην Ελλάδα. Η εν λόγω έρευνα, που συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος “Providing An Alternative to Silence: Towards Greater Protection and Support for Whistleblowers in the EU”. Παρέχοντας μια εναλλακτική λύση στη σιωπή, για μεγαλύτερη προστασία και στήριξη των Whistleblowers αποτελεί κομμάτι ενός ευρύτερου ερευνητικού εγχειρήματος που πραγματοποιήθηκε τα τελευταία χρόνια σε 6 ευρωπαϊκές χώρες, υπό τον συντονισμό της Γραμματείας της Διεθνούς Διαφάνειας, που εδρεύει στο Βερολίνο.
Η έρευνα που παρουσιάζει σήμερα ενώπιον σας η Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς φιλοδοξεί να προτείνει τις βασικές κατευθυντήριες αρχές πάνω στις οποίες θα πρέπει να βασίζεται ένα ισχυρό και αποτελεσματικό ελληνικό νομικό πλαίσιο για την προστασία των whistleblowers. Δεν χρειάζεται να εφεύρουμε τον τροχό. Καλές πρακτικές εφαρμόζονται ήδη παγκοσμίως με επιτυχία. Αρκεί να τις ενστερνιστούμε και να τις προσαρμόσουμε στην ελληνική πραγματικότητα.
Ωστόσο, μόνη η θέσπιση νομοθετικού πλαισίου, χωρίς τον κατάλληλο συντονισμό των Φορέων Καταπολέμησης της Διαφθοράς, δεν πρόκειται να αποδώσει τα αναμενόμενα. Το ζητούμενο δεν είναι να σωρεύονται περισσότερες καταγγελίες στα γραφεία του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης ή του ΣΔΟΕ, αλλά να εξιχνιάζονται έγκαιρα και αποτελεσματικά. Αναμένουμε τις εξελίξεις για την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου κατά της Διαφθοράς, που θα συντονίζεται υπό έναν Εθνικό Συντονιστή.
Τέλος, αναφορικά κυρίως με το whistleblowing, απαιτείται επιπλέον και η καλλιέργεια κουλτούρας αντίδρασης στη διαφθορά, προκειμένου οι whistleblowers να εκλαμβάνονται ως ενεργοί πολίτες και όχι ως «ρουφιάνοι». Το whistleblowing πρέπει να αποτελεί επιλογή και όχι εκ του νόμου επιβαλλόμενη υποχρέωση. Πρέπει όλοι να αντιληφθούμε ότι αποτελεί δικαίωμα και υποχρέωσή μας ως πολιτών να συμμετέχουμε ενεργά στην καταπολέμηση της διαφθοράς και να απαιτούμε την τιμωρία αυτών που παρανομούν. Μια ευνομούμενη πολιτεία η οποία έφτασε στο χείλος της οικονομικής καταστροφής λόγω κακοδιοίκησης, ατασθαλιών και αδιαφάνειας σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου δεν μπορεί να βασίζεται στην αυτοθυσία των λίγων θαρραλέων «μαρτύρων» για πολύ ακόμη.
Είναι επιτακτική ανάγκη ο θεσμός του whistleblowing να εφαρμοστεί πλήρως στην Ελλάδα και οι whistleblowers να τεθούν στο κέντρο ενός αδιαπέραστου πλέγματος προστασίας.
Πέραν της προστασίας θα χρειασθούμε, επί πλέον και μέτρα που θα ενθαρρύνουν τους whistleblowers και θα τους επιβραβεύουν, ώστε σιγά, σιγά να χτίσουμε μια κουλτούρα υπευθυνότητας, όπως αυτή που ενδημούσε στην αρχαία Αθήνα. Ενδεικτικά μόνο θα αναφέρω:
– τον Πλάτωνα, που λέει ότι το μεγαλύτερο και πρώτο από όλα τα κακά είναι να μη τιμωρείται εκείνος που αδικεί,
– τον Σωκράτη, που λέει ότι εκείνη η πόλις διοικείται άριστα, όταν η ύπαρξις της ταυτίζεται με την ύπαρξη του νόμου και όταν ο νόμος τιμωρεί αυτούς που τον παραβαίνουν,
– και τον Μένανδρο, που είπε ότι αν καθένας μας επολεμούσε με προθυμία εκείνον που αδικεί, θεωρώντας σαν δικιά του την αδικία που γίνεται, ποτέ δεν θα πλήθαιναν τόσο πολύ οι κακοί.
Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την κυρία Δαμάσκου για την εκπόνηση της έρευνας, την κυρία Myers για την παρουσία της εδώ, τον Γενικό Γραμματέα Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την συνεχή στήριξή του, καθώς και τους υπόλοιπους ενεργά συμμετέχοντες σε αυτή την σημαντική εκδήλωση.
Σας ευχαριστώ

Ομιλία Κ. Μπακούρη κατά την Παρουσίαση του CPI2012

Κυρίες και Κύριοι,
Καλημέρα,
Θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε για την παρουσία σας εδώ και τη συνεχή στήριξη στο έργο της Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάδος. Η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας έναντι του φαινομένου της διαφθοράς χρειάζεται την ενεργό συμμετοχή των ΜΜΕ.
Το CPI – ο Δείκτης Αντίληψης της Διαφθοράς – είναι ένα μέσο άσκησης πίεσης και κινητοποίησης για άμεση λήψη μέτρων για την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Δυστυχώς, τα αποτελέσματα που θα σας δείξω δεν είναι καθόλου κολακευτικά για τη χώρα μας. Πέραν της αυτοκριτικής, αυτό που έχει ουσιαστική σημασία είναι τι κάνουμε. Και σε αυτό η Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς δίνει απαντήσεις, προσφέροντας προτάσεις και λύσεις, ώστε να παύσει η ατιμωρησία και να ενισχυθεί η ακεραιότητα των δημοκρατικών θεσμών.
Θα ξεκινήσω την παρουσίαση με λίγα λόγια για το τι ακριβώς είναι ο Δείκτης CPI και ποιές είναι οι καινοτομίες στη μεθοδολογία του 2012.
Ο Δείκτης Αντίληψης της Διαφθοράς, βασίζεται σε 13 έρευνες που καταγράφουν την αντίληψη ειδικών εμπειρογνωμόνων, επιστημόνων, αναλυτών και επιχειρηματιών, κατατάσσοντας 176 χώρες.
Ο δείκτης CPI έχει αρκετές φορές προβεί σε μικρό- βελτιώσεις. Φέτος, έγινε μια γενικότερη αναβάθμιση της μεθοδολογίας, τόσο ως προς την επιλογή των πηγών δεδομένων, όσο και ως προς τον υπολογισμό της βαθμολογίας, η οποία απεικονίζεται στην κλίμακα του 100.
Ως προς την επιλογή των δεδομένων, για το CPI2012, χρησιμοποιούνται πηγές που προέρχονται από αξιόπιστους οργανισμούς, μετρούν την αντίληψη της διαφθοράς, με ποσοτικά δεδομένα, και έχουν διαχρονικότητα. Επομένως θα είναι εφικτή η συγκριτική ανάλυση.
Συγκεκριμένα, για την αξιολόγηση της Ελλάδας χρησιμοποιήθηκαν 7 πηγές:
-Bertelsmann Foundation Sustainable Governance Indicators 2011
-World Competitiveness Year Book 2012
-Economist Intelligence Unit Country Risk Ratings
-World Economic Forum Executive Opinion Survey (EOS) 2012
-World Justice Project Rule of Law Index
-Global Insight Country Risk Ratings
-Political Risk Services International Country Risk Guide
Για τον υπολογισμό των δεδομένων, όπως αναφέραμε, αλλάζει η κλίμακα μέτρησης (από την κλίμακα του 10) στην κλίμακα του 100. Υψηλή βαθμολογία, μικρή διαφθορά, χαμηλή βαθμολογία σημαίνει υψηλή διαφθορά. Τα δεδομένα των επιμέρους ερευνών προσαρμόζονται στην νέα κλίμακα του CPI.
Δεν θα σας κουράσω με τα επιμέρους τεχνικά ζητήματα της μεθοδολογίας. Αναλυτικά στοιχεία για τη νέα μεθοδολογία του CPI είναι αναρτημένα στο site της ΔΔ-Ε.
Κάθε φορά σας λέμε ότι ο Δείκτης δεν είναι συγκρίσιμος με αυτόν του προηγούμενου χρόνου. Το ίδιο ισχύει και φέτος για πολλούς λόγους, όπως ο διαφορετικός αριθμός των χωρών που συμπεριλαμβάνονται στην έρευνα, (6 χώρες λιγότερες), η αλλαγή της μεθοδολογίας του δείκτη και οι αλλαγές στην αντίληψη της διαφθοράς άλλων χωρών, πάνω ή κάτω, σε σχέση με τη δική μας. Η νέα μεθοδολογία αντιμετωπίζει το ζήτημα αυτό, και από του χρόνου, όπως αναφέρθηκα, το 2013, ο δείκτης CPI θα επιδέχεται διαχρονικής συγκριτικής ανάλυσης.
Αρκετά με τη θεωρία, πάμε στην ουσία. Σχεδόν τα 2/3 μεταξύ των 176 χωρών κατατάσσονται κάτω από τη βάση (δηλαδή παίρνουν κάτω από 50), σύμφωνα με το CPI 2012. Ο μέσος παγκόσμιος όρος ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ της διαφθοράς στο δημόσιο είναι 43.
Παραδείγματα προς μίμηση, για άλλη μια χρονιά αποτελούν οι Σκανδιναβικές χώρες. Δανία, Φινλανδία, Ν. Ζηλανδία, Σουηδία και Σιγκαπούρη, μοιράζονται τις πρώτες θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη, με βαθμούς 90 –για τους πρώτους τρεις- 88 και 87 αντίστοιχα για τους επόμενους δύο. Έχουν κερδίσει το στοίχημα της διαφθοράς διότι έχουν θεσπίσει κανόνες δεοντολογίας για τους δημόσιους λειτουργούς, έχουν αναπτύξει και εφαρμόσει αποτελεσματικούς νόμους που προάγουν τη διαφάνεια, προσφέρουν πρόσβαση στην πληροφόρηση.
Το Αφγανιστάν, η Βόρεια Κορέα και η Σομαλία παραμένουν οι τελευταίοι της παγκόσμιας κατάταξης, με βαθμολογία 8. Απουσία λογοδοσίας, υπευθυνότητας, διαφάνειας ουσιαστικά πυροδοτούν την αντίληψη ότι η διαφθορά βασιλεύει στις χώρες αυτές.
Τα αποτελέσματα για την χώρα μας είναι άκρως απογοητευτικά. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 94η θέση με 36 βαθμούς, μαζί με το Μπενίν, την Κολομβία, την Ινδία, τη Μογγολία και τη Σενεγάλη. Ενδεικτικά, χώρες όπως η Γερμανία, η Κύπρος, η Ισπανία, ακόμη και η Βουλγαρία προηγούνται αρκετές θέσεις.
Για να συνειδητοποιήσουμε καλύτερα τη θέση της Ελλάδας, αρκεί να διαπιστώσουμε ότι η Ελλάδα είναι:
· Τελευταία στην Ευρωζώνη & στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προηγείται η Βουλγαρία που βρίσκεται στην 75η θέση με 41 βαθμούς.
· Προτελευταία στις χώρες του ΟΟΣΑ. Ξεπεράσαμε το Μεξικό, που είναι στην 105η θέση με 34 βαθμούς.
· Σχετικά με τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, η Ισπανία βρίσκεται στην 30η θέση (με 65 βαθμούς) και η Ιταλία στην 72ηθέση (με 42 βαθμούς)
Όλοι βαθιά μέσα μας αισθανόμαστε ότι δεν αρμόζει στην Ελλάδα μια τέτοια θέση. Τονίζουμε ότι ο δείκτης απεικονίζει αντιλήψεις και όχι πραγματικά γεγονότα διαφθοράς στο δημόσιο. Η εικόνα και η αντίληψη για το τι συμβαίνει σε μια χώρα χρειάζεται χρόνο για να ανασκευαστεί. Και δυστυχώς ο χρόνος κυλάει εις βάρος μας. Αν έχουμε κατά νου αυτό, το αποτέλεσμα δεν πρέπει να μας εκπλήττει.
Η χώρα μας λόγω της οικονομικής κρίσης βρίσκεται στο διεθνές προσκήνιο τα τελευταία χρόνια. Τα προβλήματα της διαφθοράς κατακλύζουν πρωτοσέλιδα στον διεθνή τύπο: Η φοροδιαφυγή, οι δικηγόροι του Κολωνακίου, τα φακελάκια, οι «τυφλοί» της Ζακύνθου, οι συντάξεις των πεθαμένων, η αντίσταση των εμπόρων στην Ύδρα και τελευταία η απραξία με τις λίστες Lagarde. Μέσα σε όλα αυτά προστέθηκαν: η καθόλου κολακευτική αναφορά του ΟΟΣΑ για τη γραφειοκρατία, η δυσμενής αξιολόγηση της Ελλάδας από τη Διεθνή Διαφάνεια για την τήρηση της συνθήκης κατά δωροδοκίας ξένων δημόσιων υπαλλήλων, καθώς και η κίτρινη κάρτα από την GRECO για υπερβολικές καθυστερήσεις και ανεπάρκεια στον τομέα πάταξης της διαφθοράς. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ευρωπαίοι εταίροι είχαν χάσει την εμπιστοσύνη σε μας και η σημερινή κυβέρνηση προσπαθεί να την ανακτήσει.
Πιο ηχηρό μήνυμα από αυτό που εκφράζει το CPI 2012 σήμερα δεν υπάρχει.
Έχουμε γίνει κουραστικοί να το επισημαίνουμε σε κάθε ευκαιρία, αλλά εκεί βρίσκεται η ουσία της κατάστασης που βιώνουμε σήμερα. Όσο πιο σύντομα κινητοποιηθούμε με στρατηγική, όραμα, χρονοδιάγραμμα, λήψη μέτρων, εφαρμογή συγκεκριμένων προτάσεων, τόσο πιο γρήγορα θα ανακάμψουμε οικονομικά, θα αναστρέψουμε το κλίμα, θα βελτιώσουμε την αντίληψη της διαφθοράς για τη χώρα μας, θα ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα, θα αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, θα προσελκύσουμε επενδυτές.
Πρέπει να πείσουμε εντός και εκτός συνόρων ότι δεν μας αξίζει μια τέτοια θέση και ότι κάνουμε βήματα προς την κατεύθυνση αυτή. Λύσεις υπάρχουν.
Μια εξ’ αυτών είναι ο Οδικός Χάρτης για την καταπολέμηση της Διαφθοράς, που πρόσφατα παρουσιάστηκε στο συνέδριό μας κατόπιν της συνεργασίας της ΔΔ-Ε με την Ομάδα Δράσης. Επιμένουμε ότι για να επιφέρει καρπούς το σχέδιο αυτό, θα πρέπει ο Εθνικός Συντονιστής των φορέων καταπολέμησης διαφθοράς να τεθεί υπό τον Πρωθυπουργό.
Οι δημοκρατικοί θεσμοί της χώρας θα πρέπει να ανακτήσουν τη χαμένη ακεραιότητά τους, αρχής γενομένης από τα πολιτικά κόμματα και τους Βουλευτές. Το 2009 παρουσιάσαμε τις 15+43 προτάσεις για τη διαφάνεια στη διαχείριση του πολιτικού χρήματος. Πρόσφατα δημοσιεύσαμε το Κείμενο Πολιτικής για τη Διαφάνεια στα Πολιτικά Κόμματα που συνοψίζει τις προτάσεις μας: ανάρτηση των πόθεν έσχες των Βουλευτών στο διαδίκτυο από την είσοδό τους στην πολιτική μέχρι σήμερα, αναμόρφωση του τρόπου ελέγχου των οικονομικών των κομμάτων, θέσπιση κώδικα δεοντολογίας για τους Βουλευτές και νόμου λειτουργίας για τα κόμματα είναι ορισμένα πρώτα βήματα που πρέπει να γίνουν. Προσπαθήσαμε να αποσπάσουμε δεσμεύσεις προεκλογικά χωρίς αποτέλεσμα. Ελπίζω η σημερινή δημοσιοποίηση του CPI 2012 να ταρακουνήσει την ηγεσία της χώρας και τους αρμόδιους φορείς να επιδείξουν ισχυρή πολιτική βούληση, ώστε να μεταβούμε από τη συνειδητοποίηση στην άμεση κινητοποίηση για την αποτελεσματική πάταξη της διαφθοράς στην Ελλάδα.
Ήδη κάποια πρώτα σημάδια πολιτικής βούλησης διαφαίνονται με το σχεδιασμό μέτρων για την καταπολέμηση της διαφθοράς, που προβλέπει το μνημόνιο. Η αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων αυτών καθώς και η υλοποίηση του Οδικού Χάρτη θα τροφοδοτήσουν την αξιοπιστία της χώρας, δημιουργώντας ρεύμα ανόδου στην παγκόσμια κατάταξη.
Σας ευχαριστούμε.

Εισαγωγή Κ. Μπακούρη στη Συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση της Εθνικής Έρευνας για τη Διαφθορά στην Ελλάδα 2011

Κυρίες και κύριοι
Καλημέρα σας,
Κατ’ αρχάς θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη σημερινή σας παρουσία και τη συνεχή στήριξη στο έργο της Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάδος.
Το 1997, η ΔΔ-Ε δειλά έκανε την εμφάνισή της στη χώρα μας και ανέδειξε το ζήτημα της διαφθοράς, που ως τότε δεν ακουγόταν τόσο συχνά -όσο σήμερα- στα δελτία ειδήσεων, στα τηλεοπτικά πάνελ, στις πολιτικές συζητήσεις. Δέκα χρόνια αργότερα, το 2007, η ΔΔ-Ε προχώρησε σε μια καινοτομία και προκειμένου να αναμετρηθεί με το τέρας της διαφθοράς, προσπάθησε να την περιγράψει με ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια, να καταμετρήσει το κόστος της που επιβαρύνει το ελληνικό νοικοκυριό, διαμορφώνοντας μια Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα, μοναδική στο είδος της, για τα εθνικά και διεθνή πρότυπα.
Φέτος, η Εθνική Έρευνα της ΔΔ-Ε, κλείνοντας μια πενταετία, έχει καθιερωθεί ως ένας αναγνωρισμένος δείκτης, ένα επιστημονικό εργαλείο, που με αξιοπιστία, αντικειμενικότητα, διαχρονικότητα και συγκρισιμότητα, χαρτογραφεί το φαινόμενο της μικροδιαφθοράς στην Ελλάδα, σκιαγραφεί τις αντιλήψεις του κόσμου, δηλαδή την ανοχή απέναντι στο φακελάκι και τη διάθεση να συμβάλλουμε στην καταπολέμησή του. Η Εθνική Έρευνα για τη διαφθορά στην Ελλάδα, αναμφισβήτητα, μετά την 5χρονη πορεία της, αφενός έχει καλλιεργήσει πρόσφορο έδαφος για την ευαισθητοποίηση των πολιτών έναντι της διαφθοράς, αφετέρου λειτουργεί ως ένας σημαντικός μοχλός πίεσης προς την Πολιτεία για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις.
Η φετινή έρευνα καινοτομεί, όχι σε σημείο που να επηρεάζει τη συγκριτική ανάλυση των στοιχείων. Απεναντίας, οι προδιαγραφές της βελτιώθηκαν, χρησιμοποιείται διπλάσιο δείγμα ερωτωμένων (12.000 άτομα έναντι 6.000 ατόμων που ήταν στο παρελθόν) που δίνει τη δυνατότητα για εξαγωγή πιο στοχευμένων συμπερασμάτων σχετικά με τη γεωγραφική και δημογραφική κατανομή της μικροδιαφθοράς, καθώς και τη σκιαγράφηση διαστάσεων της προσωπικότητας των θυμάτων της διαφθοράς.
Δεν θέλω να σας κουράσω με περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη μεθοδολογία και τα αποτελέσματα της έρευνας, ο κ. Μαυρής θα τα παρουσιάσει αναλυτικά στη συνέχεια.
Σε γενικές γραμμές, η Εθνική Έρευνα για το 2011, εντοπίζει σημαντική συρρίκνωση της μικροδιαφθοράς στον ιδιωτικό τομέα, αναπόφευκτα λόγω της ευρύτερης οικονομικής κατάστασης και της αντίστοιχης συρρίκνωσης των εισοδημάτων. Εντούτοις, ο δημόσιος τομέας παραμένει ακλόνητος, εξάλλου η τρέχουσα επικαιρότητα το επιβεβαιώνει καθημερινά, με τη διαφθορά να βασιλεύει, ίσως με μικρότερες ταρίφες, στα νοσοκομεία, στις εφορίες και στις πολεοδομίες.
Αν υπάρχει μια ηλιαχτίδα φωτός, προέρχεται από τη στάση των πολιτών, η οποία φαίνεται να κινητοποιείται έναντι του φαινομένου της διαφθοράς, και να αντιδρά, έστω και σπασμωδικά, προς την πάταξή του. Για παράδειγμα το μέτρο της συλλογής αποδείξεων λειτούργησε προς αυτή την κατεύθυνση.
Η Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς έχει επενδύσει αρκετά στην ευαισθητοποίηση των πολιτών, με τη διεξαγωγή ερευνών, δημόσιων συζητήσεων και εκδηλώσεων, αλλά και μιας καμπάνιας, όπως είναι ο Δεκάλογος του Ενεργού Πολίτη, όπου μέσα από μηνύματα όπως «δεν φοροδιαφεύγουμε, δεν αδιαφορούμε» προσπαθούμε να αλλάξουμε νοοτροπίες. Ένα πρώτο δείγμα αλλαγής είναι η δημόσια καταδίκη της διαφθοράς –ή της ετεροδοσοληψίας όπως χαρακτηρίστηκε- από τον κλάδο των εργοληπτικών οργανισμών. Ευχόμαστε το παράδειγμά τους να ακολουθήσουν και άλλοι κλάδοι, όπως οι γιατροί και οι δικηγόροι, που βρίσκονται στο στόχαστρο της μικροδιαφθοράς, όπως επισημαίνει η έρευνά μας.
Μετά την ευαισθητοποίηση, το επόμενο βήμα είναι η κινητοποίηση. Η ερευνητική δημοσιογραφία έχει συμβάλει καταλυτικά προς την κατεύθυνση αυτή, αναδεικνύοντας ολοένα και περισσότερο περιπτώσεις διαφθοράς στον τύπο και στα άλλα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Η Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς κατευθύνει τις δράσεις της για την ενεργοποίηση των πολιτών. Μέσα από τη συνεργασία με άλλα ευρωπαϊκά παραρτήματα για ανταλλαγή καλών πρακτικών και νέα ερευνητική δραστηριότητα, προωθούμε την ευρεία κατοχύρωση, εφαρμογή και προστασία του θεσμού των καταμηνυτών της διαφθοράς (γνωστών και ως whistle-blowers) ώστε οι πολίτες από συνένοχοι να γίνουν πολέμιοι, καταγγέλλοντας τη διαφθορά.
Το καμπανάκι της διαφθοράς έχει κρούσει προ πολλού, μένει αφενός στην πολιτεία να αναπτύξει πολιτική βούληση για ριζικές μεταρρυθμίσεις, αφετέρου στην κοινωνία των πολιτών να δημιουργήσει αντιστάσεις και να αντιδράσει αποτελεσματικά.
Σας ευχαριστώ πολύ και δίνω τον λόγο στον κ. Μαυρή.

Εισαγωγή του κ. Κώστα Μπακούρη στη Συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της Εθνικής Έρευνας για τη Διαφθορά 2010

Κυρίες και Κύριοι,
Καλημέρα σας.
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας στη σημερινή Συνέντευξη Τύπου και γενικότερα για τη στήριξη στο έργο της Διεθνούς Διαφάνειας – Ελλάδας.
Η παρουσία, και κυρίως η δράση, τόσο της Διεθνούς Διαφάνειας όσο και του ελληνικού της τμήματος, τα τελευταία χρόνια, έχει καταφέρει να θέσει το ζήτημα της διαφθοράς σε πρώτη προτεραιότητα στη σύγχρονη ατζέντα, διαλύοντας χρόνιες προκαταλήψεις. Η επιτυχία αυτή της Διεθνούς Διαφάνειας οφείλεται κυρίως στην ευαισθητοποίηση του κόσμου γύρω από τις δυσμενείς επιπτώσεις της διαφθοράς για τη δημοκρατία, την κοινωνία, την οικονομία. Αυτό που στο παρελθόν εθεωρείτο ταμπού, τώρα πλέον τεκμηριώνεται με ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα.
Προς αυτήν την κατεύθυνση εστιάζει και η Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα. Για τέταρτη συνεχή χρονιά, η ΔΔ-Ε αναδεικνύει το μέγεθος της μικρο-διαφθοράς, δηλαδή της διαφθοράς που αγγίζει τον μέσο-Έλληνα, που επιβαρύνει το ελληνικό νοικοκυριό, που μεταφράζεται ως «φακελάκι, γρηγορόσημο, λάδωμα» και το χειρότερο που αποδυναμώνει τις αντιστάσεις της συνείδησης των πολιτών.
Η Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα, ήταν μια φιλόδοξη πρωτοβουλία που ξεκίνησε δειλά η ΔΔ-Ε το 2007, με στόχο να σκιαγραφήσει το φαινόμενο της μικρο-διαφθοράς στην ελληνική κοινωνία. Σήμερα, μετά από 4ετή εμπειρία και την εποικοδομητική συνεργασία με την εταιρεία Public Issue, η Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα έχει γίνει πλέον θεσμός, ένας θεσμός, ο οποίος έχει αναγνωριστεί τόσο από τους παράγοντες της ελληνικής κοινωνίας όσο και διεθνώς. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον της να διενεργήσει παρόμοια έρευνα και σε άλλα κράτη-μέλη της και ζήτησε τη συνδρομή και την τεχνογνωσία της ΔΔ-Ε.
Η καταξίωση όμως της έρευνας δεν είναι μια αυθαίρετη διαπίστωση. Η αξιοπιστία και η αντικειμενικότητά της αποδεικνύεται πλέον από τα ίδια τα δεδομένα και η διαχρονική συγκριτική αξιολόγηση την καθιστά ένα σημαντικό επιστημονικό εργαλείο. Ένα εργαλείο που λειτουργεί ως μοχλός πίεσης προς την Πολιτεία για θεσμικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις.
Ο κ. Γιάννης Μαυρής, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Public Issue θα παρουσιάσει αναλυτικά τα βασικά στοιχεία της ταυτότητας της έρευνας και τα κύρια ευρήματά της για το 2010 συγκριτικά με τις προηγούμενες χρονιές.
Στα αποτελέσματα της έρευνας για το 2010, παρατηρείται για πρώτη φορά μείωση των περιστατικών διαφθοράς σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, γεγονός που εμπνέει ενθαρρυντικά μηνύματα για το μέλλον. Σε μια δεύτερη διάσταση ερμηνείας της κύριας τάσης που καταγράφει η έρευνα, θα μπορούσε κανείς να αναλογιστεί ότι μεσούσης της οικονομικής κρίσης και των μέτρων λιτότητας που εφαρμόστηκαν, είναι πιθανόν να μειωθούν τα ποσά που διακινήθηκαν σε διαφθαρμένες καθημερινές πρακτικές, ακολουθώντας την ταυτόχρονη μείωση των εσόδων των νοικοκυριών. Πάντως, όπως και να το δούμε είναι ένα θετικό αποτέλεσμα.
Βέβαια, η ευπρόσδεκτη αυτή βελτίωση τόσο στον αριθμό περιστατικών διαφθοράς όσο και στην εκτίμηση του μεγέθους της, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας εφησυχάσει ή να ανακόψει τον αγώνα κατά της διαφθοράς. Ο δημόσιος τομέας πρωτοστατεί στα περιστατικά μικρο-διαφθοράς, συγκριτικά με τον ιδιωτικό τομέα, με τα νοσοκομεία, τις εφορίες και τις πολεοδομίες να παραμένουν στην κορυφή των πιο διεφθαρμένων δημοσίων υπηρεσιών.
Τέλος, θα θέλαμε να μείνουμε στη στάση των πολιτών έναντι του φαινομένου. Εντοπίζονται και εδώ αισιόδοξες διαφοροποιήσεις σε βάθος χρόνου, ως προς την ανοχή του κόσμου στη διαφθορά, μια διαπίστωση που καταγράφηκε και στο Παγκόσμιο Βαρόμετρο της Διαφθοράς, που παρουσιάστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο. Η θετική στάση του κόσμου είναι ο παράγοντας αυτός που μας ενθαρρύνει και μας ωθεί να εντείνουμε τις προσπάθειές μας, αφού, όπως παρατηρείται και στην έρευνα, επιδέχεται μεταβολής.
Προς αυτήν την κατεύθυνση η ΔΔ-Ε εντατικοποιεί τις προσπάθειές της, καταθέτοντας προτάσεις και εργαλεία για χρηστή διακυβέρνηση στη δημόσια διοίκηση, εδραίωση της διαφάνειας σε καίριους τομείς δραστηριότητας, όπως είναι οι δημόσιες συμβάσεις, οι αμυντικοί εξοπλισμοί κλπ.
Ο αγώνας ενάντια στη διαφθορά έχει πολλά μέτωπα, και για μια μακροπρόθεσμη, αποτελεσματική και ουσιαστική νίκη, όλοι οι πολίτες πρέπει να μπούμε ενεργά στο παιχνίδι για να αποκτήσουμε δύναμη και επιρροή. Πάνω από όλα, χρειάζεται να αλλάξουμε νοοτροπία και συμπεριφορά.
Όμως, περαίωση φορολογικών οφειλών, η τακτοποίηση ημι-υπαίθριων χώρων, η νομιμοποίηση αυθαιρέτων καθώς και άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες που «παραδοσιακά» όλες οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν με σκοπό να εξευμενίσουν ή ακόμα και να «δωροδοκήσουν» τους πολίτες, δεν είναι παραδείγματα που βοηθούν στην αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφορών.
Κλείνοντας και δίνοντας τον λόγο στον κ. Μαυρή θα ήθελα να κάνω ένα τελικό σχόλιο. Το κλειδί για την έξοδο από τη δύσκολη κατάσταση που βιώνει η χώρα μας, είναι η ανάκτηση της σχέσης εμπιστοσύνης κράτους-πολίτη-επιχειρήσεων, μέσα από την επένδυση στη διαφάνεια. Τα περιθώρια χρόνου και οι δεύτερες ευκαιρίες έχουν εξαντληθεί, είναι καιρός να συνεργαστούμε όλοι μαζί να επανορθώσουμε τα κακώς πεπραγμένα και να επαναφέρουμε αξίες όπως λογοδοσία, ηθική και υπευθυνότητα ώστε να εξασφαλίσουμε μια βιώσιμη κοινωνία στις μελλοντικές γενιές.
Καλώ εσάς και όλους τους συμπολίτες μας να συστρατευθείτε μαζί μας, υπογράφοντας το Δεκάλογο του ενεργού πολίτη, και να δεσμευτείτε στην αντίσταση κατά της δωροδοκίας και της ηθικής κατάπτωσης. Η οικονομική και ηθική κρίση που βιώνουμε σήμερα θα ξεπερασθεί μόνο εάν όλοι μαζί καταπολεμήσουμε τη διαφθορά.
Σας ευχαριστώ

Μετάβαση στο περιεχόμενο