Αθήνα, 29 Ιουλίου 2014. Η Διεθνής Διαφάνεια–Ελλάς (ΔΔ-Ε) παρακολουθεί στενά και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις κινήσεις της Πολιτείας αναφορικά με την γενική αντιμετώπιση του ποινικού αδικήματος της δωροδοκίας στον τομέα της Υγείας, με αφορμή τον πρόσφατο θάνατο συνταξιούχου καρδιοπαθούς που κατήγγειλε ότι δέχθηκε πιέσεις για να καταβάλει «φακελάκι» σε γιατρό προκειμένου να χειρουργηθεί.
Τα τελευταία 7 χρόνια, από το 2007 μέχρι σήμερα, ο τομέας της υγείας αναδεικνύεται «πρωταθλητής» σε περιστατικά διαφθοράς όπως αυτό καταγράφεται στην «Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα» της Διεθνούς Διαφάνειας. Και μάλιστα, με αυξανόμενα ποσοστά κάθε χρόνο. Χαρακτηριστικά, το «φακελάκι» για χειρουργική επέμβαση και η αμοιβή γιατρού κατέχουν τις υψηλότερες θέσεις ανάμεσα στις βασικές αιτίες δωροδοκίας για ιατρικές υπηρεσίες.
 
Από την επικοινωνία που έχουμε με πολίτες μέσω της Υπηρεσίας «Διαφάνεια Τώρα!» και τη Γραμμή Υποστήριξης 101 90 που λειτουργεί η Οργάνωση από το Σεπτέμβριο του 2013 μέχρι σήμερα, είναι ξεκάθαρη η διάθεσή τους να αναφέρουν παρόμοια περιστατικά που έχουν βιώσει και αγγίζουν τον ευαίσθητο τομέα της υγείας. Ωστόσο, συχνά οι πολίτες δεν παίρνουν την πρωτοβουλία αυτή γιατί: α. αγνοούν ποιος είναι ο αρμόδιος φορέας στον οποίο πρέπει να απευθυνθούν, β. πιστεύουν ότι η δική τους παρέμβαση και μόνο δεν αρκεί να φέρει αποτέλεσμα, γ. φοβούνται ότι ενδεχόμενη επώνυμη καταγγελία θα επιφέρει δυσμενείς συνέπειες στη ζωή τους.
 
Στο πλαίσιο ανάδειξης των παραπάνω προβλημάτων και στην προσπάθεια να βρεθούν λύσεις που θα οδηγήσουν στην εξάλειψη της διαφθοράς, ο Κώστας Μπακούρης, Πρόεδρος της ΔΔ-Ε συναντήθηκε -4/3/2014- με τον πρώην Υπουργό Υγείας κ. Άδωνη Γεωργιάδη για το ζήτημα της καταπολέμησης της διαφθοράς στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Στην συνάντηση αυτή, ο π.Υπουργός διαβεβαίωσε τη ΔΔ-Ε ότι εντός μηνός θα ετίθετο σε εφαρμογή ένα σύστημα καταγγελιών όπου οι πολίτες θα μπορούν να αναφέρουν περιστατικά όπου τους ζητήθηκε από γιατρούς να καταβάλουν «φακελάκι». Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχουμε λάβει γνώση για την εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος.
 
Η Διεθνής Διαφάνεια ενθαρρύνει τη δημιουργία στο Υπουργείο Υγείας εσωτερικών διαδικασιών ελέγχων που ενεργοποιούνται από καταγγελίες πολιτών (είτε μέσω ειδικής τηλεφωνικής γραμμής πολιτών, είτε μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας). «Με αυτόν τον τρόπο, η δυνατότητα καταγγελίας θα είναι εύχρηστη και πρόσφορη σε κάθε ενδιαφερόμενο και ταυτόχρονα, θα επιτρέπει στο Υπουργείο άμεση και αποτελεσματική παρέμβαση. Είναι πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας να αντιμετωπίσει τη διαφθορά, ιδίως σε αυτόν τον τόσο ευαίσθητο τομέα για όλους τους πολίτες», επισημαίνει ο Πρόεδρος της Οργάνωσης, Κώστας Μπακούρης. «Η ΔΔ-Ε είναι στη διάθεση κάθε δημόσιου φορέα που ενδιαφέρεται να οργανώσει σύστημα καταγγελιών, για την παροχή βοήθειας στο πλαίσιο των καταστατικών σκοπών της», τονίζει ο Πρόεδρος της Οργάνωσης.
 
Παράλληλα, η ΔΔ-Ε υπογραμμίζει ότι οι πρόσφατες διατάξεις για την προστασία των πολιτών που καταγγέλλουν φαινόμενα διαφθοράς είναι μόνο ένα πρώτο βήμα για τη θέσπιση μιας ολοκληρωμένης νομοθεσίας για το whistleblowing στην Ελλάδα. Η διαδικασία για τον χαρακτηρισμό των «μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος» δεν αποδεικνύεται εύχρηστη και φιλική προς τον πολίτη, ενώ η Διεθνής Διαφάνεια γνωρίζει υποθέσεις στις οποίες σχετικά αιτήματα πολιτών απορρίφθηκαν λόγω του στενού πεδίου εφαρμογής των διατάξεων. Ταυτόχρονα, δεν έχει γίνει γνωστός μέχρι στιγμής κανένας χαρακτηρισμός καταγγέλλοντος ως «μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος». Η ΔΔ-Ε υποστηρίζει την επανεξέταση των διατάξεων, ώστε να ενισχυθεί η δυνατότητα των πολιτών να καταγγέλλουν φαινόμενα διαφθοράς, αναγνωρίζοντας πιο αποτελεσματική και πλήρη προστασία μαρτύρων και θεσπίζοντας διατάξεις που θα ισχύουν και για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα. Υπενθυμίζεται ότι το αδίκημα της δωροδοκίας τιμωρείται και στον ιδιωτικό τομέα, αλλά οι αντίστοιχες διατάξεις για την προστασία μαρτύρων είναι ιδιαίτερα ελλιπείς.
 
==================================================
Η «Διαφάνεια Τώρα!» είναι μια Υπηρεσία της Διεθνούς Διαφάνειας που λειτουργεί στην Ελλάδα από το Σεπτέμβριο του 2013 με σκοπό την υποδοχή καταγγελιών που αφορούν σε υποθέσεις διαφθοράς. Η Υπηρεσία λειτουργεί τη Γραμμή Υποστήριξης 101 90* με την υποστήριξη νομικής ομάδας και τη βοήθεια εκπαιδευμένων εθελοντών, έχοντας στόχο την παροχή ενημέρωσης και καθοδήγησης σε θύματα και μάρτυρες διαφθοράς. Σκοπός είναι η συνδρομή για την επίλυση των προβλημάτων που προκαλεί η διαφθορά, ο εντοπισμός φορέων/υπηρεσιών ευάλωτων στη διαφθορά και η προώθηση συστημικών αλλαγών που θα βελτιώσουν την καθημερινή ζωή των πολιτών. Δείτε περισσότερα εδώ: https://www.transparency.gr/diafaneiatora/
 
⦁ Στοιχεία επικοινωνίας:
Σοφία Ιωάννου,Υπεύθυνη Επικοινωνίας, 
sioannou@transparency.gr, τηλ. 210 7224940/ 6937 25 1997
*H Forthnet είναι Χορηγός της Γραμμής Υποστήριξης 101 90
 

Η Υπηρεσία «Διαφάνεια Τώρα!» υλοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Προγράμματος Πρόληψης & Καταπολέμησης του Εγκλήματος – Ευρωπαϊκή Επιτροπή , Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων. Την αποκλειστική ευθύνη για το περιεχόμενο του υλικού αυτού έχει ο συντάκτης του και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι υπεύθυνη για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτό.