Το Κείμενο Πολιτικής συντάχθηκε στα πλαίσια του προγράμματος “Δεσμεύοντας τις Προεδρίες της ΕΕ στον αγώνα κατά της Διαφθοράς” που υλοποιείται από το Γραφείο Διασύνδεσης της Διεθνούς Διαφάνειας στην ΕΕ, με την οικονομική στήριξη του Προγράμματος “Πρόληψη & Καταπολέμηση του Εγκλήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής”.
Η Διεθνής Διαφάνεια διαμόρφωσε μια σειρά από προτάσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις οποίες προωθεί προσπαθώντας να δεσμεύσει την Ιταλική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη λήψη αποτελεσματικότερων μέτρων κατά της διαφθοράς.
Κατά τη διάρκεια της Λιθουανικής Προεδρίας, οι κυβερνήσεις των Κρατών-Μελών της ΕΕ απέτυχαν να σημειώσουν πρόοδο σε δύο βασικά ζητήματα καταπολέμησης της διαφθοράς στο πλαίσιο των επιχειρήσεων: τη βελτίωση των εταιρικών εκθέσεων και την ενίσχυση της διαφάνειας της ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων.
Σήμερα, το Γραφείο Διασύνδεσης της Διεθνούς Διαφάνειας (ΔΔ) στην ΕΕ και η Διεθνής Διαφάνεια-Λιθουανία δημοσιεύουν την Έκθεση Αξιολόγησης (Scorecard) της Λιθουανικής Προεδρίας ως προς τις δεσμεύσεις της για την καταπολέμηση της διαφθοράς και την προώθηση της διαφάνειας στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Η Έκθεση Αξιολόγησης επισημαίνει ότι παρά το γεγονός ότι οι διεργασίες της Λιθουανικής Προεδρίας περιέλαβαν μια σειρά από καλές πρακτικές, σημειώθηκε μικρή πρόοδος σε δύο [1] από τις έξι βασικές νομοθετικές μεταρρυθμίσεις.
“Μεγαλύτερη διαφάνεια τόσο σχετικά με την ιδιοκτησία των εταιριών όσο και με τους φόρους που καταβάλλουν στα κράτη, συμβάλλει ουσιαστικά στον αγώνα κατά της διαφθοράς. Και στα δύο ζητήματα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις απέτυχαν να περάσουν από τη θεωρία στην πράξη“, τονίζει ο Carl Dolan, Διευθυντής του Γραφείου Διασύνδεσης της Διεθνούς Διαφάνειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. “Αυτό υπογραμμίζει γιατί είναι σημαντικό αφενός να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια στις διεργασίες του Συμβουλίου της ΕΕ, αφετέρου να παρακολουθούνται οι δεσμεύσεις των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ως προς τις μεταρρυθμίσεις κατά της διαφθοράς“.
Η Έκθεση Αξιολόγησης [2] προσπαθεί να ρίξει φως στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο του Συμβουλίου της ΕΕ. Αποτελεί μια κοινή προσπάθεια αξιολόγησης των διεργασιών του Συμβουλίου της ΕΕ κατά την περίοδο Ιουλίου – Δεκεμβρίου 2013 από το Γραφείο Διασύνδεσης της ΔΔ στην ΕΕ και τη ΔΔ-Λιθουανία.
Τους επόμενους 12 μήνες η ΔΔ θα συνεχίσει να παρακολουθεί με ποιο τρόπο τα κράτη-μέλη της ΕΕ διενεργούν την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και προωθούν κρίσιμες μεταρρυθμίσεις κατά της διαφθοράς. Κάθε έξι μήνες, τα πορίσματα αυτά θα δημοσιεύονται με τη μορφή Έκθεσης Αξιολόγησης της εκάστοτε Προεδρίας [3]. Η Έκθεση Αξιολόγησης αποτελεί μια ανεξάρτητη προσπάθεια παρακολούθησης και καταγραφής της προόδου των μεταρρυθμίσεων κατά της διαφθοράς που σημειώνεται κατά τη διάρκεια κάθε Προεδρίας. Η Έκθεση Αξιολόγησης της Ελληνικής Προεδρίας θα δημοσιευθεί τον Σεπτέμβριο του 2014.
Στοιχεία επικοινωνίας για ΜΜΕ
Γραφείο Διασύνδεσης Διεθνούς Διαφάνειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Carl Dolan
Director EU Office
T: +32 (0) 2 89 32 455
E: cdolan@transparency.org
Jonny Koerner
Project Coordinator
T: +32 (0) 2 89 32 463
E: jkoerner@transparency.org
Με οικονομική υποστήριξη του Προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
«Πρόληψη & Καταπολέμηση του Εγκλήματος»
Ευρωπαϊκή Επιτροπή – Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων
Φωτογραφία:jo.sau (flickr) | CC BY 2.0
Σημειώσεις για τα ΜΜΕ
[1] Οι δύο μεταρρυθμίσεις αφορούν την αναθεώρηση της 4ης Οδηγίας για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και τη δημοσιοποίηση μη χρηματο-οικονομικών πληροφοριών για τις επιχειρήσεις: Η 4η Οδηγία κατά του ξεπλύματος χρήματος έχει τη δυνατότητα να δυσκολέψει ακόμα περισσότερο τους τους εγκληματίες και διεφθαρμένους να ξεπλένουν τα παράνομα κέρδη τους μέσω των οικονομικών κέντρων της ΕΕ. Η δημιουργία δημόσιων μητρώων με τους πραγματικούς δικαιούχους των επιχειρήσεων θα επιτρέψει στην κοινωνία των πολιτών να διαπιστώσει ποιος κατέχει πραγματικά τις εταιρίες, ομίλους ή άλλες αδιαφανείς εταιρικές μορφές. Η Οδηγία περί δημοσιοποίησης μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών (“Οδηγία όσον αφορά τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών και πληροφοριών για την πολυμορφία από ορισμένες μεγάλες εταιρείες και ομίλους”) θα ενισχύσει την πληροφόρηση σχετικά με τα προγράμματα που διαθέτουν οι επιχειρήσεις ως προς τη διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την καταπολέμηση της δωροδοκίας και της διαφθοράς καθώς και θα ρίξει φως στους φόρους που καταβάλλουν σε κάθε χώρα στο πλαίσιο της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.
[2] Η αξιολόγηση χωρίζεται σε τρία μέρη: Ο Πυλώνας Ι αξιολογεί τη διαφάνεια κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της Προεδρίας από την κυβέρνηση και τη δημόσια διοίκηση της χώρας που πρόκειται να ασκήσει εκ περιτροπής την Προεδρία της ΕΕ. Ο Πυλώνας ΙΙ αξιολογεί τη λογοδοσία των φορέων αυτών κατά τη διάρκεια της Προεδρίας. Ο Πυλώνας ΙΙΙ αξιολογεί με ποιο τρόπο η Προεδρία θέτει σε προτεραιότητα βασικά ζητήματα για την καταπολέμηση της διαφθοράς και τί πρόοδος σημειώθηκε από την πλευρά των Κρατών-Μελών επί των συγκεκριμένων ζητημάτων στο πλαίσιο του Συμβουλίου της ΕΕ. Η αξιολόγηση βασίζεται σε έρευνα που διενήργησε το Γραφείο Διασύνδεσης της Διεθνούς Διαφάνειας στην ΕΕ (Transparency International EU Office) και η Διεθνής Διαφάνεια-Λιθουανία. παρακολουθώντας τις συνεχείς εξελίξεις στο Συμβούλιο της ΕΕ.
[3] Οι συντελεστές του προγράμματος για την παρακολούθηση και την αξιολόγση του Συμβουλίου της ΕΕ είναι τα παραρτήματα της Διεθνούς Διαφάνειας στις χώρες που ασκουν εκ περιτροπής την Προεδρία (σε χρονολογική σειρά: ΔΔ-Ελλάς, ΔΔ-Ιταλία και ΔΔ-Λετονία).
Mε ποιον τρόπο η Ελληνική Προεδρία μπορεί να συμβάλλει στον αγώνα κατά της διαφθοράς; Θέσεις της Διεθνούς Διαφάνειας.
Η Διεθνής Διαφάνεια δημοσιεύει σήμερα νέα Έκθεση παρουσιάζοντας επτά σημαντικούς τομείς στους οποίους η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να προσφέρει ουσιαστικό έργο για την καταπολέμηση της διαφθοράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο: η θέσπιση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, η ενίσχυση της διαφάνειας στη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών κομμάτων και η αναθεώρηση του πλαισίου για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος αποτελούν ορισμένες από τις ουσιαστικές προκλήσεις που απαιτούν την ανάληψη πρωτοβουλιών από το Συμβούλιο της ΕΕ.
«Σε μια εποχή όπου τρεις στους τέσσερις Ευρωπαίους πολίτες θεωρούν τη διαφθορά σημαντικό πρόβλημα στη χώρα τους, η Ελληνική Προεδρία μπορεί να πρωταγωνιστήσει προωθώντας ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις υπέρ της απονομής δικαιοσύνης, της ακεραιότητας των ευρωπαϊκών θεσμών, της προστασίας των οικονομικών πόρων της Ένωσης, προς όφελος των Ευρωπαίων πολιτών», δήλωσε ο Κώστας Μπακούρης, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάδος. Το Υπόμνημα Θέσεων, που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο υλοποίησης Ευρωπαϊκού Προγράμματος, από τη Διεθνή Διαφάνεια-Ελλάδος και το Γραφείο Διασύνδεσης της Διεθνούς Διαφάνειας με την ΕΕ στις Βρυξέλλες, σκιαγραφεί τις δυναμικές και τις προκλήσεις, αναδεικνύοντας συγκεκριμένες προτάσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς, που αφορούν στην:
• άσκηση πίεσης προς τα κράτη-μέλη να καταθέσουν συγκεκριμένο πλάνο για την πάταξη του φαινομένου σε εθνικό επίπεδο
• προώθηση των διαπραγματεύσεων για ένα πιο διάφανο πλαίσιο χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων,
• επανεξέταση του Κοινού Μητρώου Διαφάνειας με την ενεργό συμμετοχή του Συμβουλίου της ΕΕ
• δημιουργία δημόσιου μητρώου με τους πραγματικούς δικαιούχους των εταιρειών, στο πλαίσιο αναθεώρησης της 3ης Οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες
• επίτευξη ομοφωνίας για τη θέσπιση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας
• απλοποίηση των κανόνων και στην ενίσχυση των συστημάτων παρακολούθησης για τις δημόσιες συμβάσεις
• προώθηση της Οδηγίας για την δημοσίευση μη οικονομικών στοιχείων των μεγάλων εταιρειών.
«Η Ελληνική Προεδρία έχει θέσει ως βασική προτεραιότητα τη μείωση της ανεργίας και την επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την εκπλήρωση των στόχων είναι να θέσει τα ζητήματα πάταξης της διαφθοράς υψηλά στην ιεραρχία της Ευρώπης», τονίζει ο Κ. Μπακούρης.
To Υπόμνημα Θέσεων «Η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης» συντάχθηκε στα πλαίσια του προγράμματος «Δεσμεύοντας τις Προεδρίες της ΕΕ στον Αγώνα κατά της Διαφθοράς», που υλοποιείται από το Γραφείο Διασύνδεσης της Διεθνούς Διαφάνειας στην ΕΕ, σε συνεργασία με τα Εθνικά Παραρτήματα της Λιθουανίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Λετονίας. Το πρόγραμμα, διάρκειας 2 ετών, στοχεύει στην προώθηση προτάσεων καταπολέμησης της διαφθοράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κατά τη διάρκεια κάθε Προεδρίας, η Διεθνής Διαφάνεια θα συλλέγει στοιχεία και θα παρακολουθεί τις δραστηριότητες και τις δεσμεύσεις της Προεδρίας ως προς την καταπολέμηση της διαφθοράς. Μετά τη λήξη κάθε Προεδρίας της ΕΕ, η Διεθνής Διαφάνεια θα δημοσιεύσει ένα Πίνακα Βαθμολογίας της Προεδρίας (Scorecard).
Με οικονομική υποστήριξη του Προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Πρόληψη & Καταπολέμηση του Εγκλήματος» Ευρωπαϊκή Επιτροπή – Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων
Η παρούσα δημοσίευση εκφράζει μόνο τις απόψεις του συντάκτη της και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ευθύνεται για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που περιλαμβάνονται.
Φωτογραφία: DDanzig <http://www.flickr.com/photos/ddanzig/> (Flickr) | CC BY-NC-ND 2.0 Στοιχεία επικοινωνίας για ΜΜΕ
Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς
tihellas@otenet.gr
τηλ: 210 7224940
Το Κείμενο Πολιτικής συντάχθηκε στα πλαίσια του προγράμματος “Δεσμεύοντας τις Προεδρίες της ΕΕ στον αγώνα κατά της Διαφθοράς” που υλοποιείται από το Γραφείο Διασύνδεσης της Διεθνούς Διαφάνειας στην ΕΕ, με την οικονομική στήριξη του Προγράμματος “Πρόληψη & Καταπολέμηση του Εγκλήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής”.
Η Διεθνής Διαφάνεια διαμόρφωσε μια σειρά από προτάσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις οποίες προωθεί προσπαθώντας να δεσμεύσει τη Λιθουανική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη λήψη αποτελεσματικότερων μέτρων κατά της διαφθοράς.
Φωτογραφία: Kalense Kid (Flickr) / BY-NC-SA 2.0
Η ένατη Έκθεση Προόδου της Διεθνούς Διαφάνειας για την εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΟΣΑ για τη δωροδοκία ξένων λειτουργών, αποτελεί μια ανεξάρτητη αξιολόγηση της εξέλιξης της εφαρμογής της εν λόγω συνθήκης σε 40 κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Κολομβίας (οι οποίες υπέγραψαν τη Σύμβαση το 2012 και 2013 αντίστοιχα). Στοιχεία δημοσιεύονται και στην ετήσια έκθεση της Ομάδας Εργασίας του ΟΟΣΑ για τη Δωροδοκία (OECD Working Group on Bribery). Το βασικό πόρισμα που προκύπτει και από τις δύο εκθέσεις είναι κοινό – οι μισές χώρες που συμμετέχουν εφαρμόζουν ελάχιστα (ή καθόλου) τη Σύμβαση, ενώ στη Γερμανία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις ΗΠΑ σημειώνεται αυξημένη εφαρμογή των διατάξεων.
Για να δείτε αναλυτικά τα στοιχεία της Έκθεσης Προόδου πιέστε εδώ.
Με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Η Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς, σε συνεργασία με την Κίνηση Πολιτών, εξέδωσε έναν «Πρακτικό Οδηγό για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην Ευρώπη» στον οποίο παρουσιάζονται και ερμηνεύονται οι διατάξεις των Ευρωπαϊκών Συμβάσεων. Ειδικότερα, στο βιβλίο αυτό περιέχονται τα κείμενα: α) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), με πλούσια νομολογία του Δικαστηρίου του Στρασβούργου, β) του Ευρωπαϊκού Χάρτη για την «Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επεξηγούνται με τρόπο απλό οι διατάξεις τους.
Όπως περιγράφει και ο τίτλος, σκοπός της έκδοσης είναι να δοθεί στον πολίτη ένας χρήσιμος Οδηγός για το σπουδαίο αυτό θέμα.
Γλώσσα: ελληνικά
Με αφετηρία το 1ο Ετήσιο Συνέδριο της Διεθνούς Διαφάνειας-Ελλάδος γύρω από τη θεματική «Κράτος και Διαφθορά – Πώς θα κόψουμε τον ομφάλιο λώρο» (το 2008), διαμορφώθηκε η παρούσα έκδοση η οποία συνοψίζει τα πορίσματα του Συνεδρίου συνδυάζοντας την πολιτική διάσταση, την επιστημονική/αναλυτική αναζήτηση, το ενδιαφέρον του συστήματος της ενημέρωσης και κατά συνέπεια, αγγίζει το ουσιαστικό ενδιαφέρον των πολιτών.
Γλώσσα: ελληνικά
Συγγραφέας: Μάνος Κοντολέων
Ο Άλκης θέλει να πάει θέατρο, για να δει το έργο «Ο βασιλιάς της μπάλας και η πριγκίπισσα της σάλας» και να κερδίσει την μπάλα με την υπογραφή του φημισμένου ποδοσφαιριστή Σουτάρα. Αλλά το ίδιο θέλει κι ο συμμαθητής του, ο Λάκης. Μα η μπάλα είναι μόνο μία- και τελικά, θα την κερδίσει ο…
Η παιδική αυτή έκδοση απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 9 ετών, στοχεύοντας να καλλιεργήσει στη νέα γενιά την έννοια της διαφάνειας, της ακεραιότητας, της αξιοπρέπειας ως όπλο για την καταπολέμηση της διαφθοράς, μέσα από μια ωραία εικονογραφημένη ιστορία. Η έκδοση είναι εμπλουτισμένη με εκπαιδευτικές δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν με τη συμβολή των δασκάλων ή των γονέων.
Γλώσσα: ελληνικά
Η έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στα πολιτικά κόμματα, τόσο στη διαχείριση των κοινών πραγμάτων, όσο και στην εσωτερική τους λειτουργία, στους ίδιους τους πολιτικούς αλλά και σε όσους, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, συνεργάζονται μαζί τους, αποτελεί καίριο πλήγμα στην αποτελεσματικότητα του κράτους, την εμπέδωση αισθήματος κοινωνικής δικαιοσύνης και εν τέλει, την ίδια την ποιότητα της δημοκρατίας.
«15+43 προτάσεις» που διαμόρφωσε η Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς, μετά από διαβούλευση με εξέχουσες προσωπικότητες της ελληνικής κοινωνίας, μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τη διαπλοκή που εντοπίζεται στη χρηματοδότηση των ελληνικών κομμάτων. Οι κυριότερες από τις προτάσεις αφορούν: την αναβάθμιση της Επιτροπής Ελέγχου των οικονομικών των κομμάτων, τη διαρκή πρόσβαση στις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης των πολιτικών κ.ά.
Συμβαίνει συχνά μεγάλες υποθέσεις διαφθοράς να παραγράφονται, ιδίως όταν εμπλέκονται πολιτικά πρόσωπα όπου ισχύουν «προνομιακές» διατάξεις που επιτρέπουν βραχύτατες προθεσμίες παραγραφής αδικημάτων. Η Έκθεση αυτή προβαίνει σε μια συνολική επισκόπηση των κανόνων παραγραφής αδικημάτων διαφθοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μετά από σχετική έρευνα που διενεργήθηκε την περίοδο 2009-2010 στο πλαίσιο ευρωπαϊκού προγράμματος, αξιολογήθηκε το καθεστώς παραγραφής αδικημάτων στα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου εντοπίστηκαν μεγάλες διαφοροποιήσεις μεταξύ των χωρών καθώς και αδυναμίες στην εφαρμογή των νόμων. Η Έκθεση καταλήγει με μια σειρά από προτάσεις για την αντιμετώπιση της ατιμωρησίας, όπως η εξίσωση του καθεστώτος παραγραφής για όλους, η απλοποίηση της νομοθεσίας ώστε να διευκολυνθεί η εφαρμογή του νόμου κ.ά.
